วารสารแพทย์เขต 4-5

กรณีศึกษา: ภาวะใบหน้าอัมพาตครึ่งซีกภายหลังการฉีดยาชาเฉพาะที่ก่อนทำหัตถการทางทันตกรรม

สุรชัย เพชรอาภรณ์ — 2025-10-07

ภาวะเส้นประสาทคู่ที่ 7 อัมพาตเป็นภาวะที่พบได้ไม่บ่อย แต่ก็สามารถพบได้ในการฉีดยาชาเฉพาะที่ทางทันตกรรม โดยอาจจะไม่ได้มีรายงานอุบัติการณ์การเกิดที่มากนัก ในบทความนี้เป็นรายงานผู้ป่วยที่มีภาวะเส้นประสาทคู่ที่ 7 อัมพาตภายหลังการฉีดยาชาสกัดเส้นประสาทอินฟีเรียอัลวีโอลาร์ และอภิปรายถึงขั้นตอนการจัดการเมื่อเกิดภาวะนี้ขึ้น โดยภาวะอัมพาตของใบหน้าครึ่งซีกอาจเกิดขึ้นได้เพียงชั่วคราวในระยะเวลาอันสั้น จึงอาจยังไม่มีความจำเป็นที่จะต้องให้การรักษา หรือไปจนกระทั่งเกิดภาวะนี้อยู่นานจนต้องให้การรักษาด้วยยาหรือการทำกายภาพบำบัด โดยในขณะเกิดภาวะนี้มักทำให้การหลับตาทำได้ไม่สนิทในข้างที่เส้นประสาทมีปัญหา จึงมีความจำเป็นที่จะต้องใส่แผ่นปิดดวงตาเพื่อป้องกันการติดเชื้อและแผลของดวงตา การเข้าใจขั้นตอนการฉีดยาชาสกัดเส้นประสาทอินฟีเรียอัลวีโอลาร์ที่ถูกวิธีและจะช่วยป้องกันไม่ให้เกิดภาวะนี้

อัตราการกลับเป็นซ้ำของต้อเนื้อหลังผ่าตัดโดยวิธีวางเยื่อหุ้มรกเปรียบเทียบกับวิธีวางเยื่อหุ้มรกและสารมัยโตมัยซินซี ที่โรงพยาบาลบ้านโป่ง

อลิษา ผลวงษ์ — 2025-10-07

วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบอัตราการเกิดเป็นซ้ำของต้อเนื้อของการผ่าตัดแบบใช้เยื่อหุ้มรก (amniotic membrane transplantation: AMT) กับการผ่าตัดแบบใช้เยื่อหุ้มรกร่วมกับสารมัยโตมัยซินซี (mitomycin C: MMC) เพื่อศึกษาภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากการผ่าตัด และหาแนวทางในการรักษาต้อเนื้อให้มีประสิทธิภาพสูงสุด

วิธีการศึกษา: การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบย้อนหลัง (retrospective descriptive study) กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยต้อเนื้อที่โรงพยาบาลบ้านโป่งที่ได้รับการรักษาด้วยการผ่าตัดแบบใช้เยื่อหุ้มรก (pterygium excision with AMT) กับการผ่าตัดแบบใช้เยื่อหุ้มรกร่วมกับสารมัยโตมัยซินซี (pterygium excision with AMT with MMC) เป็นเวลา 1 ปี ตั้งแต่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2566 ถึง 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567 จำนวน 55 ราย โดยเป็นกลุ่มที่ได้รับการรักษาด้วยการผ่าตัดแบบใช้เยื่อหุ้มรก 30 ราย และการผ่าตัดแบบใช้เยื่อหุ้มรกร่วมกับสารมัยโตมัยซินซี 25 ราย โดยเปรียบเทียบอัตราการกลับเป็นซ้ำที่ 1, 3, และ 6 เดือน และภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้น โดยสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ประกอบด้วย สถิติพรรณนา การแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และสถิติอ้างอิง Fisher’s exact test

ผลการศึกษา: ทั้งสองกลุ่มมีข้อมูลทั่วไปที่คล้ายคลึงกัน พบว่าที่ 1, 3, และ 6 เดือน อัตราการกลับเป็นซ้ำของการผ่าตัดต้อเนื้อแบบใช้เยื่อหุ้มรก (pterygium excision with AMT) และการผ่าตัดต้อเนื้อแบบใช้เยื่อหุ้มรกร่วมกับสารมัยโตมัยซินซี (pterygium excision with AMT with MMC) ไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value > .99; p-value = .112; และ p-value = .092 ตามลำดับ) ภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัดพบภาวะกระจกตาบาง 2 ราย ในกลุ่มผ่าตัดต้อเนื้อโดยใช้เยื่อหุ้มรก ที่ 1 เดือน และหายเมื่อติดตามที่ 3 และ 6 เดือน ซึ่งภาวะแทรกซ้อนของทั้งสองกลุ่มไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value = .495)

สรุป: อัตราการกลับเป็นซ้ำของการผ่าตัดต้อเนื้อแบบใช้เยื่อหุ้มรก (pterygium excision with AMT) และการผ่าตัดต้อเนื้อแบบใช้เยื่อหุ้มรกร่วมกับสารมัยโตมัยซินซี (pterygium excision with AMT with MMC) ไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ภาวะแทรกซ้อนของทั้งสองกลุ่มไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ การใช้สารมัยโตมัยซินซี ไม่พบภาวะแทรกซ้อนที่อันตราย เช่น ลูกตาขาวทะลุ หรือติดเชื้อในลูกตา

ลักษณะทางคลินิกและผลลัพธ์ของภาวะเลือดออกทางเดินอาหารส่วนต้นเฉียบพลันในผู้ป่วยสูงอายุ: การศึกษาแบบศูนย์เดียวจากโรงพยาบาลสมุทรสาคร

วิชิต กาจเงิน — 2025-10-07

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกของการเกิดเลือดออกทางเดินอาหารส่วนต้นเฉียบพลันในผู้สูงอายุ ผลของอายุต่อลักษณะทางคลินิก และผลของการส่องกล้อง อีกทั้งค้นหาปัจจัยเสี่ยงที่มีความแตกต่างกันระหว่างกลุ่มที่อายุ 60 ปีขึ้นไป เมื่อเทียบกับกลุ่มที่มีอายุน้อยกว่า

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงสังเกตทางคลินิก โดยเก็บข้อมูลจากการซักประวัติและแบบบันทึกข้อมูลผู้ป่วยภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้นเฉียบพลัน ที่มานอนรักษาที่หอผู้ป่วยอายุรกรรม โรงพยาบาลสมุทรสาคร ร่วมกับผลรายงานการตรวจส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนต้น ตั้งแต่ พฤศจิกายน พ.ศ. 2567 ถึง มีนาคม พ.ศ. 2568

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้นเฉียบพลัน ทั้งหมด จำนวน 236 ราย พบเป็นกลุ่มผู้สูงอายุ จำนวน 112 ราย มีอายุเฉลี่ย 71 ± 8.1 ปี เป็นเพศชาย 76 ราย (ร้อยละ 67.6) BMI เฉลี่ย 24.2 ± 5.3 กิโลกรัม/เมตร² เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มที่อายุน้อยกว่า 60 ปี พบอาการที่มาโรงพยาบาล คือ อาเจียนเป็นเลือด (ร้อยละ 21.4 vs 42.9; p = .001) ตามลำดับ และมีอาการอาเจียนเป็นสีดำ (ร้อยละ 39.2 vs 24.3; p = .013) ส่วนอาการแสดงที่พบมากที่สุด คือ ชีพจรมากกว่า 100 ครั้งต่อนาที (ร้อยละ 30.3 vs 45.4; p = .020) พบมีโรคความดันโลหิตสูง (ร้อยละ 72.1 vs 21.9; p < .001) ร่วมด้วยมากที่สุด รองลงมา คือ มีโรคไขมันในเลือดสูง (ร้อยละ 43.6 vs 10.5; p < .001) มีโรคเบาหวาน (ร้อยละ 40.9 vs 17; p < .001) นอกจากนี้ มีประวัติการสูบบุหรี่ (ร้อยละ 28.5 vs 54.3; p < .001) มีประวัติดื่มแอลกอฮอล์ (ร้อยละ 36.5 vs 68; p < .001) มีประวัติได้รับยากลุ่มแอสไพริน (ร้อยละ 24 vs 1.6; p < .001) และมีประวัติได้รับยา warfarin (ร้อยละ 5.3 vs 0; p = .009) ผลส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนต้นพบเป็น กระเพาะอาหารอักเสบมากที่สุด (ร้อยละ 91.7 vs 85.9; p = .119) แผลในกระเพาะอาหาร (ร้อยละ 49 vs 34.8; p = .025) หลอดเลือดโป่งพองในหลอดอาหาร (ร้อยละ 6.2 vs 22.7; p < .001) เมื่อติดตามผลของการรักษา UGIB พบว่า มีการเกิดเลือดออกซ้ำใน 7 วัน (ร้อยละ 3.6 vs 1.6; p = .341) และการเสียชีวิตใน 30 วัน (ร้อยละ 6.2 vs 0.8; p = .021)

สรุป: ในกลุ่มผู้สูงอายุที่มีโรคประจำตัวร่วมด้วยและมีประวัติการใช้ยาต่าง ๆ มีผลโดยตรงต่อโอกาสการเกิดภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้นได้ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุที่สำคัญของอัตราการเสียชีวิตที่เพิ่มมากกว่าในกลุ่มที่อายุน้อย แต่หากได้รับการรักษาด้วยการส่องกล้องและควบคุมปัจจัยอื่น ๆ ได้ดี น่าจะมีผลต่อการรักษาที่ดีขึ้นได้

การเปรียบเทียบอุบัติการณ์ภาวะหนาวสั่นระหว่างการใช้ยา Parecoxib ร่วมกับ Ondansetron และการใช้ยาเดี่ยวในผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดคลอดด้วยวิธีการให้ยาระงับความรู้สึกแบบทั่วร่างกาย

เอกวิฑูรย์ บุญศิริปิยโชค — 2025-10-07

วัตถุประสงค์: ภาวะหนาวสั่น (shivering) เป็นผลแทรกซ้อนที่พบบ่อยหลังการผ่าตัด โดยพบสูงถึงร้อยละ 10–66 ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะเลือดเป็นกรดและกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดได้เนื่องจากร่างกายต้องใช้ออกซิเจนเพิ่มถึง ร้อยละ 500–600 วัตถุประสงค์การวิจัยเพื่อเปรียบเทียบอุบัติการณ์หนาวสั่นหลังการใช้ parecoxib ร่วมกับ ondansetron (OP) เทียบกับกลุ่ม parecoxib (P) และกลุ่ม ondansetron (O) รวมถึงศึกษาอุบัติการณ์หนาวสั่นในการผ่าตัดคลอดด้วยวิธีการระงับความรู้สึกแบบทั่วร่างกาย

วิธีการศึกษา: วิจัยเชิงทดลองแบบไปข้างหน้าในการผ่าตัดคลอดด้วยวิธีระงับความรู้สึกแบบทั่วร่างกายของโรงพยาบาลทองผาภูมิและสมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ 19 จัดกลุ่มด้วยวิธีสุ่มจับสลากอย่างง่าย จำนวน 278 คน โดยใช้เครื่องมือ ได้แก่ เครื่องวัดอุณหภูมิ, เกณฑ์หนาวสั่น, และคะแนนความเจ็บ ดำเนินวิจัยในเดือนพฤษภาคม ถึง ธันวาคม พ.ศ. 2567 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาและสถิติวิเคราะห์ ได้แก่ one-way ANOVA และ binary logistic regression

ผลการศึกษา: ค่าเฉลี่ยของกลุ่มตัวอย่างจำแนกตามลักษณะพื้นฐานของผู้ป่วย, ข้อมูลในห้องผ่าตัด, และพักฟื้นในแต่ละกลุ่มต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญ เมื่อเปรียบเทียบอุบัติการณ์ของแต่ละกลุ่มกับกลุ่มอ้างอิง (OP) พบว่ากลุ่ม P กับกลุ่ม OP ต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (p-value = .021) โดยกลุ่ม P มีโอกาสเกิดสูงกว่ากลุ่ม OP ถึง 4.62 เท่า ส่วนกลุ่ม O กับกลุ่ม OP ต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญ (p-value = .060) โดยกลุ่ม O มีโอกาสเกิดสูงกว่ากลุ่ม OP อยู่ 3.57 เท่า ส่วนอุบัติการณ์หนาวสั่นรวมพบ ร้อยละ 9.03 โดยพบมากที่สุดในกลุ่ม P, รองมาคือกลุ่ม O, และน้อยที่สุดในกลุ่ม OP โดยคิดเป็นร้อยละ 13.3, 10.6, และ 3.2 ตามลำดับ

สรุป: กลุ่ม OP พบอุบัติการณ์ลดลงอย่างมีนัยสำคัญแสดงถึงการเสริมฤทธิ์กันโดยผ่านกลไกที่ต่างกัน ดังนั้นการใช้ยาร่วมกันให้ผลป้องกันภาวะหนาวสั่นดีกว่าการใช้ยาเพียงลำพังและปลอดภัย

ปัจจัยที่มีผลต่ออาการกำเริบเฉียบพลันของผู้ป่วยโรคหืดที่มารับบริการที่โรงพยาบาลมะการักษ์ จังหวัดกาญจนบุรี

อนันญา เสรีลัดดานนท์ — 2025-10-07

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่ออาการกำเริบเฉียบพลันของผู้ป่วยโรคหืดที่มารับบริการ ณ โรงพยาบาลมะการักษ์ จังหวัดกาญจนบุรี

วิธีการศึกษา: การศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบไปข้างหน้า โดยเก็บข้อมูลจากผู้ป่วยโรคหืดที่มารับบริการ ที่โรงพยาบาลมะการักษ์ จังหวัดกาญจนบุรี ในระยะเวลาตั้งแต่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2567 ถึง 31 มีนาคม พ.ศ. 2568 เป็นระยะเวลา 8 เดือน เครื่องมือที่ใช้ทำการวิจัย คือ แบบบันทึกเก็บข้อมูลปัจจัยที่มีผลต่ออาการกำเริบเฉียบพลันของผู้ป่วยโรคหืดที่มารับบริการ นำเสนอข้อมูลเป็นจำนวนร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่ออาการกำเริบเฉียบพลันของผู้ป่วยโรคหืดด้วยการทำ t test independent, chi-square test

ผลการศึกษา: จากจำนวนผู้ป่วยทั้งหมด 140 ราย พบปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดกำเริบเฉียบพลัน ได้แก่ ค่า FEV₁ %predicted ที่น้อย (p = .006); การมีประวัติเคยกำเริบรุนแรงใน 12 เดือนที่ผ่าน (p < .001); การควบคุมโรคหืดตาม “Asthma Control Test” (ACT) ที่คุมอาการไม่ได้ (p < .001); การไม่ได้รับการสั่งจ่าย inhaled corticosteroids (ICS), (p = .002); เทคนิคการพ่นสูด ICS (p < .001); และมีการใช้ SABA เกินขนาด (มากกว่าเท่ากับ 1 หลอดต่อเดือน), (p = .038) ส่วนปัจจัยอื่น ได้แก่ เพศ, โรคอ้วน, ระดับ eosinophil ในเลือด, โรคจมูกและไซนัสอักเสบจากภูมิแพ้ชนิดเรื้อรัง, โรคซึมเศร้า, ประวัติเคยใส่ท่อช่วยหายใจหรือการนอนในหอผู้ป่วยวิกฤติเนื่องจากการกำเริบของโรคหืดมาก่อน, การสัมผัสควันบุหรี่/บุหรี่ไฟฟ้า, และความร่วมมือในการใช้ยา ตาม “The Adherence to Asthma Medication Questionnaire” (AAMQ-13) พบว่าไม่มีผลต่อการเกิดอาการกำเริบเฉียบพลัน

สรุป: ปัจจัยที่มีผลต่อการกำเริบเฉียบพลันในผู้ป่วยโรคหืด ได้แก่ คะแนน Asthma Control Test (ACT), FEV₁%predictedที่น้อย, การมีประวัติเคยกำเริบรุนแรงใน 12 เดือนที่ผ่าน, การได้รับการสั่งจ่าย ICS, และมีการใช้ SABA เกินขนาด

การศึกษาเปรียบเทียบการใส่ท่อช่วยหายใจในหุ่นทารกแรกเกิดด้วยเครื่องช่วยใส่ท่อช่วยหายใจ ชนิดวีดิทัศน์ โดยการดัดปลายท่อสองลักษณะ

ชนิดา เอี่ยมแสงชัยรัตน์ — 2025-10-07

การใส่ท่อช่วยหายใจในทารกแรกเกิดถือเป็นหัตถการทางวิสัญญีวิทยาที่มีความซับซ้อนและท้าทายเนื่องจากลักษณะทางกายวิภาคของทารกแรกเกิดที่มีความแตกต่างจากช่วงวัยอื่น ๆ ทำให้มีความเสี่ยงสูงต่อภาวะขาดออกซิเจนในระหว่างการทำหัตถการ การใส่ท่อช่วยหายใจโดยใช้อุปกรณ์ช่วยชนิดวีดิทัศน์มีประโยชน์ในการมองเห็นกล่องเสียงได้แม่นยำและชัดเจนยิ่งขึ้น และส่งผลให้โอกาสในการประสบความสำเร็จในการใส่ท่อช่วยหายใจสูงขึ้นด้วย อย่างไรก็ตามปัจจุบันยังไม่มีคำแนะนำเกี่ยวกับลักษณะการดัดรูปร่างของปลายท่อช่วยหายใจที่จะช่วยให้สามารถใส่ท่อช่วยหายใจผ่านกล่องเสียงด้วยกล้องวีดิทัศน์ชนิดด้ามมิลเลอร์ (Miller blade) เพื่อให้โอกาสในการประสบความสำเร็จในการใส่ท่อช่วยหายใจสูงขึ้น ดังนั้นการศึกษาวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ในการดำเนินการเพื่อเปรียบเทียบระยะเวลา และโอกาสประสบความสำเร็จ ในการใส่ท่อช่วยหายใจระหว่างลักษณะการดัดรูปร่างของปลายท่อช่วยหายใจให้เป็นรูปไม้ฮอกกี้ (hockey stick) และรูปทรงโค้งตัว C (C-curved shape) ในหุ่นทารกแรกเกิดด้วยกล้องวีดิทัศน์ชนิดด้ามมิลเลอร์

วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบระยะเวลา และโอกาสประสบความสำเร็จ ในการใส่ท่อช่วยหายใจระหว่างลักษณะการดัดรูปร่างของปลายท่อช่วยหายใจให้เป็นรูปไม้ฮอกกี้ (hockey stick) และรูปทรงโค้งตัว C (C-curved shape) ในหุ่นทารกแรกเกิดด้วยกล้องวีดิทัศน์ชนิดด้ามมิลเลอร์

วิธีการศึกษา: ทำการศึกษาวิจัยโดยมีกลุ่มประชากรเป็นวิสัญญีแพทย์และวิสัญญีพยาบาลทั้งหมด 37 คน โดยแบ่งกลุ่มแบบสุ่มเป็นสองกลุ่ม กลุ่มแรกเริ่มจากการใส่ท่อช่วยหายใจโดยดัดรูปร่างของปลายท่อช่วยหายใจให้เป็นรูปไม้ฮอกกี้ กลุ่มที่สองแรกเริ่มจากการใส่ท่อช่วยหายใจโดยดัดรูปร่างของปลายท่อช่วยหายใจให้เป็นรูปทรงโค้งตัว C โดยแต่ละกลุ่มจะได้ทำหัตถการครั้งที่สองโดยเปลี่ยนรูปร่างของปลายท่อช่วยหายใจเป็นอีกชนิดหนึ่ง ในหุ่นทารกแรกเกิด ผลลัพธ์หลักคือระยะเวลาการใส่ท่อช่วยหายใจทั้งหมด ผลลัพธ์รองคือตำแหน่งปลายท่อเริ่มต้นและคะแนนความพึงพอใจของกลุ่มประชากร

ผลการศึกษา: ระยะเวลาเฉลี่ยในการใส่ท่อช่วยหายใจของกลุ่มที่ใส่ท่อช่วยหายใจแบบรูปไม้ฮอกกี้คือ 25 ± 3 วินาที ไม่แตกต่างจากกลุ่มที่ใส่ท่อช่วยหายใจแบบรูปทรงโค้งตัว C ที่ 25.5 ± 5 วินาที (p = .326) อัตราการประสบความสำเร็จในการใส่ท่อช่วยหายใจ ร้อยละ 100 ในทั้งสองกลุ่มการศึกษา เมื่อเปรียบเทียบคะแนนความพึงพอใจต่อการทำหัตถการพบว่า กลุ่มที่ใส่ท่อช่วยหายใจแบบรูปไม้ฮอกกี้มีความพึงพอใจเฉลี่ย 8.54/10 ไม่แตกต่างจากกลุ่มที่ใส่ท่อช่วยหายใจแบบรูปทรงโค้งตัว C 8.05/10 (p = .137)

สรุป: การใส่ท่อช่วยหายใจในหุ่นทารกแรกเกิดด้วยกล้องวีดิทัศน์ชนิดด้ามมิลเลอร์ระหว่างลักษณะการดัดรูปร่างของปลายท่อช่วยหายใจให้เป็นรูปไม้ฮอกกี้ (hockey stick) และรูปทรงโค้งตัว C (C-curved shape) ไม่มีความแตกต่างกันในเรื่องระยะเวลาในการทำหัตถการ อัตราความสำเร็จ และความพึงพอใจ

ปัจจัยทำนายความเสี่ยงการควบคุมค่าระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชนครไทย อ.นครไทย จ.พิษณุโลก

จุฬานี ฟักแฟง — 2025-10-07

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่สามารถทำนายความเสี่ยงการควบคุมค่าระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชนครไทย อำเภอนครไทย จังหวัดพิษณุโลก

วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบภาคตัดขวางจากผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 อายุ 35 ปีขึ้นไป ที่รับการรักษาด้วยยาชนิดรับประทานเท่านั้น จำนวน 270 คน โดยใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม วิเคราะห์ปัจจัยเสี่ยงของการควบคุมค่าระดับน้ำตาลในเลือดเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มที่คุมไม่ได้และคุมได้ด้วย Fisher’s exact test test, odds ratio โดยนำปัจจัยที่มีค่า p-value น้อยกว่า .05 มาวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยแบบหลายตัวแปรด้วยสถิติการถดถอยพหุลอจิสติก

ผลการศึกษา: ปัจจัยที่สามารถทำนายความเสี่ยงการควบคุมค่าระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 คือ อายุ 40–59 ปี มีความเสี่ยงเป็น 3.99 เท่า (p < .05) หากน้อยกว่า 40 ปี มีความเสี่ยงเป็น 6.76 เท่า (p < .05) และหากมีความรอบรู้ด้านสุขภาพขั้นพื้นฐานอยู่ในระดับปานกลาง มีความเสี่ยงเป็น 2.73 เท่า (p < .05) นอกจากนี้การมีความรอบรู้ด้านสุขภาพขั้นพื้นฐานอยู่ในระดับต่ำ มีความเสี่ยงเป็น 4.33 เท่า (p < .05)

สรุป: ปัจจัยที่สามารถทำนายความเสี่ยงการควบคุมค่าระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 คือ อายุน้อยกว่า 60 ปี และมีความรอบรู้ด้านสุขภาพขั้นพื้นฐานอยู่ในระดับต่ำและปานกลาง ดังนั้นควรเฝ้าระวังการควบคุมค่าระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีอายุน้อยกว่า 60 ปี และมีความรอบรู้ด้านสุขภาพขั้นพื้นฐานอยู่ในระดับต่ำและปานกลางอย่างใกล้ชิด

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคซ้ำของโรคหลอดเลือดสมองขาดเลือดในผู้ป่วยที่มารักษาในโรงพยาบาลราชบุรี

อนล สถาพรสถิต — 2025-10-07

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์กับการเกิดโรคซ้ำในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองขาดเลือด ณ โรงพยาบาลราชบุรี

วิธีการศึกษา: โดยรวบรวมข้อมูลจากเวชระเบียนผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองขาดเลือดครั้งแรก อายุ 18 ปี ขึ้นไป ที่เข้ารับการรักษาระหว่าง เดือนมกราคม พ.ศ. 2565 ถึงธันวาคม พ.ศ. 2566 และมีการติดตามอย่างน้อย 12 เดือน จำนวน 120 ราย จำแนกเป็นกลุ่มที่เกิดโรคซ้ำ 60 ราย และไม่เกิดซ้ำ 60 ราย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาข้อมูล และสถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ chi-square test หรือ Fisher’s exact test, independent t test, Mann–Whitney U test, และ logistic regression

ผลการศึกษา: กลุ่มที่เกิดโรคซ้ำมีอายุเฉลี่ยสูงกว่าอย่างมีนัยสำคัญ (67.15 ± 11.41 เทียบกับ 56.5 ± 10.30 ปี; p < .01) และมีคะแนน Barthel ADL แรกรับต่ำกว่า (4.18 เทียบกับ 8.21; p < .01) รวมทั้งมีการฟื้นฟูต่ำกว่า (ΔADL 4.4 เทียบกับ 6.63, p < .01) ค่าคะแนน Functional Ambulation Category (FAC) ก่อนจำหน่ายต่ำกว่า (1.68 เทียบกับ 3.4, p < .01) ผลการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกพหุคูณพบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญกับการเกิดโรคซ้ำ ได้แก่ อายุ ≥65 ปี (adjusted OR = 8.38; 95% CI: 2.86–24.53; p < .01) และ Barthel ADL index ณ วันจำหน่าย ≤11 คะแนน (adjusted OR = 14.14; 95% CI: 4.9–40.30; p < .01)

สรุป: ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่มีอายุ ≥65 ปี และมีระดับความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวันต่ำ (Bathel ADL <11) ณ วันจำหน่าย มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมองขาดเลือดซ้ำ การประเมินและฟื้นฟูสมรรถภาพอย่างเหมาะสมตั้งแต่ระยะแรกอาจช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคซ้ำได้

ความสัมพันธ์ระหว่างผลลัพธ์ทางคลินิกกับความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วย ที่รับบริการในคลินิกความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลวัดเพลง จังหวัดราชบุรี

ธนสกล ณฐนันวานิชธ์ — 2025-10-07

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างผลลัพธ์ทางคลินิกกับความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ ของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่รับบริการในคลินิกความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลวัดเพลง

วิธีการศึกษา: การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงบรรยายความสัมพันธ์ (descriptive correlation research design) เพื่อศึกษาผลลัพธ์ทางคลินิก ความรอบรู้ด้านสุขภาพ และพฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วยความดันโลหิตสูง และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างผลลัพธ์ทางคลินิกกับความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ประชากรที่ศึกษาคือผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ที่รับบริการในคลินิกความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลวัดเพลงทั้งเพศชายและหญิง ที่มีอายุตั้งแต่ 30 ปีขึ้นไป คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างด้วยการสุ่มแบบสะดวก (convenience sampling) ขนาดกลุ่มตัวอย่าง 342 คน โดยใช้แบบประเมินผลลัพธ์ทางคลินิก ดัดแปลงมาจากชุดมาตรการวัดผลลัพธ์ทางคลินิกของ ICHOM และแบบสอบถามของกองสุขศึกษา ทดสอบความสัมพันธ์ด้วยค่าสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน (Pearson’s correlation coefficient) กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ p-value น้อยกว่า .05

ผลการศึกษา: พบว่าความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยรวมของกลุ่มตัวอย่างอยู่ในระดับดี พฤติกรรมสุขภาพโดยรวมอยู่ในระดับดีมาก ผลลัพธ์ทางคลินิกอยู่ในระดับดีมาก และผลลัพธ์ทางคลินิกมีความสัมพันธ์เชิงบวกกับความรอบรู้ด้านสุขภาพ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < .01) แต่ไม่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพ

สรุป: ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่าความรอบรู้ด้านสุขภาพมีความเชื่อมโยงกับทั้งพฤติกรรมสุขภาพและผลลัพธ์ทางคลินิก แม้จะอยู่ในระดับต่ำ จึงควรมีการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อสนับสนุนให้เกิดพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสมและอาจนำไปสู่ผลลัพธ์ทางคลินิกที่ดีขึ้นในระยะยาว

ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความเครียดและภาวะซึมเศร้าในกลุ่มวัยทำงานที่เข้ามารับบริการตรวจสุขภาพก่อนเข้าทำงานและตรวจสุขภาพประจำปีที่คลินิกอาชีวเวชกรรม โรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า

ธัญพร วุฑฒยากร — 2025-10-07

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของความเครียดและภาวะซึมเศร้าในกลุ่มวัยทำงานที่มาตรวจสุขภาพก่อนเข้าทำงานและตรวจสุขภาพประจำปีที่คลินิกอาชีวเวชกรรม โรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า

วิธีการศึกษา: การศึกษาย้อนหลังเชิงพรรณนา โดยใช้ข้อมูลทุติยภูมิจากแบบฟอร์มการคัดกรองและประเมินปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพกายและจิต ในกลุ่มวัยทำงานที่เข้ามาตรวจสุขภาพก่อนเข้าทำงานและตรวจสุขภาพประจำปีที่คลินิกอาชีวเวชกรรม โรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้าตั้งแต่ 1 พฤศจิกายน 2566 ถึง 30 เมษายน 2567 จำนวน 898 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน

ผลการศึกษา: กลุ่มวัยทำงานส่วนใหญ่มีระดับความเครียดน้อย ร้อยละ 91.2 มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคซึมเศร้า ร้อยละ 10.4 และมีอาการของโรคซึมเศร้า ร้อยละ 4.8 ซึ่งส่วนใหญ่มีอาการของโรคซึมเศร้าระดับน้อย ร้อยละ 90.7 ปัจจัยภายในบุคคลที่มีความสัมพันธ์กับระดับความเครียดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ กลุ่มคน เพศ และดัชนีมวลกาย รวมถึงปัจจัยภายนอกบุคคลที่มีความสัมพันธ์กับระดับความเครียดและภาวะซึมเศร้า อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ การดื่มแอลกอฮอล์ การใช้สารเสพติด ได้แก่ ยากล่อมประสาทหรือยานอนหลับ กัญชา และแอมเฟตามีน

สรุป: ถึงแม้ว่ากลุ่มวัยทำงานส่วนใหญ่มีระดับความเครียดน้อย และความชุกของการเกิดภาวะซึมเศร้าน้อย อย่างไรก็ตามควรมีการจัดการด้านอาชีวอนามัย กำหนดนโยบาย จัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพจิต และให้ความรู้เกี่ยวกับปัญหาสุขภาพจิตในกลุ่มวัยทำงานที่มีความเสี่ยง โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระดับความเครียดและภาวะซึมเศร้า เพื่อลดและป้องกันการเกิดปัญหาสุขภาพจิตต่อไป

พฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมระดับความดันโลหิตไม่ได้ ในอำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี

วิจิตรา เพ็ญปภาสิทธิ์ — 2025-10-07

วัตถุประสงค์: 1) ศึกษาแรงสนับสนุนทางสังคม การรับรู้ความสามารถของตนเอง และพฤติกรรมการดูแล สุขภาพตนเอง 2) เปรียบเทียบพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองจำแนกตามข้อมูลส่วนบุคคล 3) หาความสัมพันธ์ระหว่างแรงสนับสนุนทางสังคม และการรับรู้ความสามารถของตนเองกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง

วิธีการศึกษา: การวิจัยนี้ใช้การศึกษาเชิงพรรณนา โดยกลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมระดับความดันโลหิตไม่ได้ในอำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี จำนวน 347 ราย เครื่องมือที่ใช้เก็บข้อมูล ประกอบด้วยแบบสัมภาษณ์ข้อมูลส่วนบุคคล แรงสนับสนุนทางสังคม การรับรู้ความสามารถของตนเอง และพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ ค่าความถี่, ร้อยละ, ค่าเฉลี่ย, ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน, การทดสอบ t test, ANOVA, และสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน (Pearson’s product moment)

ผลการศึกษา: แรงสนับสนุนทางสังคมและการรับรู้ความสามารถของตนเองอยู่ในระดับมาก พฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองอยู่ในระดับดีมาก อายุและตำบลที่อยู่อาศัยมีผลต่อพฤติกรรม และพบความสัมพันธ์เชิงบวกระหว่างแรงสนับสนุนทางสังคมและการรับรู้ความสามารถของตนเองกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง

สรุป: ผลการวิจัยชี้ให้เห็นแรงสนับสนุนทางสังคมและการรับรู้ความสามารถของตนเอง มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง อีกทั้งปัจจัยด้านอายุและตำบลที่อยู่อาศัยมีผลต่อพฤติกรรม ข้อเสนอแนะคือ ควรมีการพัฒนากลยุทธ์เพื่อสนับสนุนผู้ป่วยให้สามารถดูแลสุขภาพตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การประเมินภาพรังสีเพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะอุ้งเท้าและกระดูกงอกที่ส้นเท้าส่วนล่างกับโรครองช้ำในผู้ใหญ่

อรรถพร ศิริบูรณานนท์ — 2025-10-07

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะอุ้งเท้ากับโรครองช้ำ และอุบัติการณ์การเกิดกระดูกงอกที่ส้นเท้าส่วนล่างในผู้ป่วยที่เป็นโรครองช้ำ เปรียบเทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้เป็นโรครองช้ำจากภาพถ่ายรังสี

วิธีการศึกษา: เก็บข้อมูลภาพถ่ายรังสีลักษณะของอุ้งเท้าและประเมินเรื่องของภาวะกระดูกงอกที่ส้นเท้าส่วนล่างในผู้ป่วย จำนวน 106 ราย โดยแบ่งเป็นกลุ่มที่เป็นโรครองช้ำ (plantar fasciitis) จำนวน 53 ราย เปรียบเทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้เป็นโรครองช้ำ (control) จำนวน 53 ราย

ผลการศึกษา: เมื่อประเมินแนวของอุ้งเท้า (foot arch alignment) พบว่า Meary’s angle, calcaneal inclination angle, และ medial cuneiform-fifth metatarsal height ในกลุ่มผู้ป่วยโรครองช้ำ มีค่าบ่งบอกไปทางลักษณะอุ้งเท้าสูง (pes cavus) มากกว่ากลุ่มที่ไม่ได้เป็นโรครองช้ำอย่างมีนัยยะสำคัญ (p-value < .001 ทุก parameter) ขณะเดียวกันผู้ป่วยโรครองช้ำมีโอกาสพบกระดูกงอกที่ฝ่าเท้า (plantar calcaneal spur) มากกว่ากลุ่มที่ไม่ได้เป็นโรครองช้ำอย่างมีนัยยะสำคัญทางสถิติ (p-value = .006) และผู้ป่วยโรครองช้ำที่มีกระดูกงอกที่ฝ่าเท้ามีโอกาสที่จะมีอาการปวดจากกระดูกงอกที่ฝ่าเท้ามากกว่ากลุ่มที่ไม่ได้เป็นโรครองช้ำอย่างมีนัยสำคัญ (p-value < .001)

สรุป: คนที่มีลักษณะอุ้งเท้าสูงมีความสัมพันธ์กับโรครองช้ำมากกว่าคนที่มีอุ้งเท้าปกติหรืออุ้งเท้าแบน รวมถึงผู้ป่วยโรครองช้ำสามารถพบภาวะกระดูกงอกที่ส้นเท้าส่วนล่างมากกว่าคนที่ไม่เป็นโรครองช้ำ และในกลุ่มนี้มีโอกาส ร้อยละ 77 ที่จะมีอาการปวดจากกระดูกงอกที่ส้นเท้าส่วนล่างร่วมด้วย