โรครองช้ำ: บทความทบทวนปี 2024
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
โรครองช้ำ (Plantar fasciitis) คือภาวะการอักเสบของพังผืดฝ่าเท้า ซึ่งเกิดจากแรงปริมาณมากกระทำซ้ำๆ ส่งผลให้เกิดเป็นแผลขนาดเล็กที่พังผืดฝ่าเท้า และมีอาการปวดที่ส้นเท้า โดยเฉพาะในก้าวแรกที่ลงน้ำหนัก หลังจากตื่นนอนตอนเช้า หรือพักเท้าเป็นเวลานาน แต่เมื่อเดินไป 2-3 ก้าว อาการปวดจะบรรเทาลง และค่อยๆ หายไปในที่สุด แต่อาการปวดจะกลับมาอีกครั้ง หากมีการใช้เท้ารับน้ำหนักต่อเนื่องเป็นเวลานานๆ การตรวจวินิจฉัยโรครองช้ำสามารถทำได้โดยแพทย์หรือนักกายภาพบำบัด โดยการใช้เครื่อง Diagnostic ultrasound ในการตรวจร่างกาย โรครองช้ำมีอุบัติการณ์ในคนหลายกลุ่มและหลายพื้นที่ อีกทั้งมีความชุกสูงในแต่ละกลุ่มคนเหล่านั้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่ทำกิจกรรมที่เน้นการลงน้ำหนักที่เท้าต่อเนื่องเป็นเวลานาน ทั้งนี้ ปัจจัยเสี่ยงของโรครองช้ำแบ่งเป็นปัจจัยภายใน เช่น ดัชนีมวลกายสูง เท้าแบน เป็นต้น และปัจจัยภายนอก เช่น การยืน เดิน หรือวิ่งเป็นเวลานาน การสวมรองเท้าที่ไม่เหมาะสมกับกิจกรรมที่ทำ เป็นต้น แนวทางการรักษาโรครองช้ำ นิยมใช้การรักษาแบบวิธีอนุรักษ์นิยม ได้แก่ การใช้เครื่องมือทางกายภาพบำบัด การนวด การใช้อุปกรณ์ช่วยพยุงข้อเท้า และการใช้ยาทั้งชนิดรับประทานและชนิดฉีด เพื่อลดอาการปวดและส่งเสริมกระบวนการซ่อมแซมพังผืดฝ่าเท้าให้สมบูรณ์เร็วขึ้น อย่างไรก็ตาม ถ้าผู้ป่วยไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยวิธีการดังกล่าว แพทย์จะพิจารณาการรักษาด้วยวิธีการผ่าตัด นอกจากนี้ การออกกำลังกายเพื่อรักษาโรครองช้ำจัดเป็นวิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพและได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลาย ซึ่งแบ่งเป็น 2 รูปแบบ ได้แก่ การยืดเหยียดพังผืดฝ่าเท้า เอ็นร้อยหวาย และกล้ามเนื้อน่อง เพื่อลดความตึงตัวของพังผืดฝ่าเท้าและโครงสร้างที่เกี่ยวข้องกับพังผืดฝ่าเท้า และการออกกำลังกายเพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ซึ่งสามารถแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มผู้สูงอายุและบุคคลที่มีพฤติกรรมเนือยนิ่ง และกลุ่มวัยรุ่นและนักกีฬา โดยที่รูปแบบการออกกำลังกายของทั้ง 2 กลุ่มมีความแตกต่างกัน แต่มีวัตถุประสงค์เดียวกัน คือเพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อในฝ่าเท้าและกล้ามเนื้อที่เกี่ยวข้องกับการรับน้ำหนักและการทำงานของพังผืดฝ่าเท้า
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Alhakami, A. M., Babkair, R. A., Sahely, A., and Nuhmani, S. (2024). Effectiveness of therapeutic ultrasound on reducing pain intensity and functional disability in patients with plantar fasciitis: a systematic review of randomised controlled trials. PeerJ, 12, e17147. DOI: 10.7717/peerj.17147
Ali, Q., Long, Y., and Ali, M. (2024). Prevalence, causes, and treatment of plantar fasciitis in young females of a medical college. Bulletin of Faculty of Physical Therapy, 29(31). DOI: 10.1186/s43161-024-00195-6
Arankalle, D., Wardle, J., and Nair, P. M. (2016). Alternate hot and cold application in the management of heel pain: A pilot study. Foot (Edinburgh, Scotland), 29, 25-28. DOI: 10.1016/j.foot.2016.09.007
Bolgla, L. A., and Malone, T. R. (2004). Plantar fasciitis and the windlass mechanism: a biomechanical link to clinical practice. Journal of Athletic Training, 39(1), 77-82.
Boonchum, H., Sinsurin, K., Kunanusornchai, W., Richards, J., and Bovonsunthonchai, S. (2022). The effect of a home-based stretching exercise on the ground reaction force generation and absorption during walking in individuals with plantar fasciitis. Physical therapy in sport : official journal of the Association of Chartered Physiotherapists in Sports Medicine, 58, 58-67. DOI: 10.1016/j.ptsp.2022.09.006
Caratun, R., Rutkowski, N. A., and Finestone, H. M. (2018). Stubborn heel pain: treatment of plantar fasciitis using high-load strength training. Canadian Family Physician, 64(1), 44–46.
Chakraborty, M. K., Onta, P. R., and Sathian, B. (2011). Efficacy of stretching exercises in the treatment of chronic plantar fasciitis: A prospective study in Manipal teaching hospital, Pokhara, Nepal. Asian Journal of Medical Sciences, 2(2), 97-101.
Engkananuwat, P., Kanlayanaphotporn, R., and Purepong, N. (2018). Effectiveness of the simultaneous stretching of the Achilles tendon and plantar fascia in individuals with plantar fasciitis. Foot and Ankle International, 39(1), 75-82.
Ferber, R., Hreljac, A., and Kendall, K. D. (2009). Suspected mechanisms in the cause of overuse running injuries: a clinical review. Sports Health, 1(3), 242-246.
Goweda, R. A., Alfalogy, E. H., Filfilan, R. N., and Hariri, G. A. (2015). Prevalence and risk factors of plantar fasciitis among patients with heel pain attending primary health care centers of Makkah, Kingdom of Saudi Arabia. Journal of High Institute of Public Health, 45(2), 71-75.
Grieve, R., and Palmer, S. (2017). Physiotherapy for plantar fasciitis: a UK-wide survey of current practice. Physiotherapy, 103(2), 193-200.
Guijosa, A. L., Munoz, I. O., Fuente, M. E. L., and Cura-Ituarte, P. (2007). Plantar fasciitis: evidence-based review of treatment. Rheumatology Clinic, 3(4), 159-165.
Huffer, D., Hing, W., Newton, R., and Clair, M. (2017). Strength training for plantar fasciitis and the intrinsic foot musculature: a systematic review. Physical Therapy in Sport, 24, 44-52. DOI: 10.1016/j.ptsp.2016.08.008
Hemlata, N. K., Praveen, S., Kumar, S., and Badoni, N. (2019). Comparison of the effectiveness of myofacial release technique and stretching exercise on plantar fascitis. Physiotherapy and Occupational Therapy, 12(2), 95-102.
Jung, D. Y., Koh, E. K., and Kwon, O. Y. (2011). Effect of foot orthoses and short-foot exercise on the cross-sectional area of the abductor hallucis muscle in subjects with pes planus: a randomized controlled trial. Back and Musculoskeletal Rehabilitation, 24(4), 225-231.
Lai, W. F., Yoon, C. H., Chiang, M. T., Hong, Y. H., Chen, H. C., Song, W., and Chin, Y. P. H. (2021). The effectiveness of dextrose prolotherapy in plantar fasciitis: a systemic review and meta-analysis. Medicine, 100(51), e28216. DOI: 10.1097/MD.0000000000028216
Li, X., Zhang, L., Gu, S., Sun, J., Qin, Z., Yue, J., Zhong, Y., Ding, N., and Gao, R. (2018). Comparative effectiveness of extracorporeal shock wave, ultrasound, low-level laser therapy noninvasive interactive neurostimulation, and pulsed radiofrequency treatment for treating plantar fasciitis A systematic review and network meta-analysis. Medicine, 97(43), e12819. DOI: 10.1097/MD.0000000000012819
Lopes, A. D., Junior, L. C. H., Yeung, S. S., and Costa, L. O. P. (2012). What are the main running- related musculoskeletal injuries? a systematic review. Sports Medicine, 42(10), 891-905.
Lynn, S. K., Padilla, R. A., and Tsang, K. K. W. (2012). Differences in static- and dynamic-balance task performance after 4 weeks of intrinsic-foot-muscle training: the short-foot exercise versus the towel-curl exercise. Journal of Sport Rehabilitation, 21(4), 327-333.
McClinton, S. M., Collazo, C., Vincent, E., and Vassilios, V. (2016). Impaired foot plantar flexor muscle performance in individuals with plantar heel pain and association with foot orthosis use. Orthopaedic and Sports Physical Therapy, 46(8), 681-688.
Monteagudo, M., Albornoz, P. M., Gutierrez, B., Tabuenca, J., and Alvarez, I. (2018). Plantar fasciopathy: a current concepts review. European Federation of National Associations of Orthopaedics and Traumatology, 3(8), 485-493.
Newsham, K. R. (2010). Strengthening the intrinsic foot muscles. Athletic Therapy Today, 15(1), 32-35.
Osborne, J. W. A., Menz, H. B., Whittaker, G. A., and Landorf, K. B. (2023). Development of a foot and ankle strengthening program for the treatment of plantar heel pain: a Delphi consensus study. Journal of Foot and Ankle Research, 16(1), 67. DOI: 10.1186/13047-023-00668-2
Pal, S., Khanam, S., and Priyadarsini, P. (2022). Effectiveness of stretching exercise in the treatment of plantar fasciitis - a review of literature. Acta Scientific Orthopaedics, 5(4), 295-298.
Pollack, Y., Shashua, A., and Kalichman, L. (2018). Manual therapy for plantar heel pain. Foot (Edinburgh, Scotland), 34, 11-16. DOI: 10.1016/j.foot.2017.08.001
Rasenberg, N., Bierma-Zeinstra, S. M., Bindels, P. J., Johan, V. L., and Middelkoop, M. (2019). Incidence, prevalence, and management of plantar heel pain: a retrospective cohort study in Dutch primary care. British Journal of General Practice, 69(688), 801-808.
Rathleff, M. S., Molgaard, C. M., Fredberg, U., Kaalund, S., Andersen, K. B., Jensen, T. T., Aaskov, S., and Olesen, J. L. (2015). High-load strength training improves outcome in patients with plantar fasciitis: A randomized controlled trial with 12-month follow-up. Medicine and Science in Sports, 25(3), 292-300.
Rhim, H. C., Kwon, J., Park, J., Borg-Stein, J., and Tenforde, A. S. (2021). A systematic review of systematic reviews on the epidemiology, evaluation, and treatment of plantar fasciitis. Life (Basel, Switzerland), 11(12), 1287. DOI: 10.3390/life11121287
Shiotani, H., Maruyama, N., Kurumisawa, K., Yamagishi, T., and Kawakami, Y. (2021). Human plantar fascial dimensions and shear wave velocity change in vivo as a function of ankle and metatarsophalangeal joint positions. Applied Physiology, 130(2), 390-399.
Sobhani, S., Dekker, R., Postema, K., and Dijkstra, P. U. (2013). Epidemiology of ankle and foot overuse injuries in sports: A systematic review. Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports, 23(6), 669-686.
Solan, M. C., Carne, A., and Davies, M. S. (2014). Gastrocnemius shortening and heel pain. Foot and Ankle Clinics, 19(4), 719-738.
Sullivan, J., Pappas, E., and Burns, J. (2020). Role of mechanical factors in the clinical presentation of plantar heel pain: Implications for management. Foot (Edinburgh, Scotland), 42, 101636. DOI: 10.1016/j.foot.2019.08.007
Tatli, Y. Z., and Kapasi, S. (2009). The real risks of steroid injection for plantar fasciitis with a review of conservative therapies. Current Reviews in Musculoskeletal Medicine, 2(1), 3-9.
Thing, J., Maruthappu, M., and Rogers, J. (2012). Diagnosis and management of plantar fasciitis in primary care. Journal of General Practice, 62(601), 443-444.
Thomas, M. J., Whittle, R., Menz, H. B., Rathod-Mistry, T., Marshall, M., and Roddy, E. (2019). Plantar heel pain in middle-aged and older adults: population prevalence associations with health status and lifestyle factors and frequency of healthcare use. BMC Musculoskeletal Disorders, 20(1), 337. DOI: 10.1186/s12891-019-2718-6
Umar, H., Idrees, W., Umar, W., Khalil, A., and Rizvi, Z. A. (2022). Impact of routine footwear on foot health: A study on plantar fasciitis. Family Medicine and Primary Care, 11(7), 3851- 3855.
Wearing, S. C., Smeathers, J. E., Urry, S. R., Hennig, E. M., and Hills, A. P. (2006). The pathomechanics of plantar fasciitis. Sports Medicine, 36(7), 585-611.
Willwacher, S., Sanno, M., and Brüggemann, G. P. (2020). Fatigue matters: an intense 10 km run alters frontal and transverse plane joint kinematics in competitive and recreational adult runners. Gait and Posture, 76, 277-283. DOI: 10.1016/j.gaitpost.2019.11.016
Wongsiri, S. (2014). Plantar fasciitis heel pain: part 1 a practical management. The Bangkok Medical Journal, 7(1), 74-79.
Xiao, S., Wang, B., Zhang, X., Zhou, J., and Fu, W. (2022). Effects of 4 weeks of high-definition transcranial direct stimulation and foot core exercise on foot sensorimotor function and postural control. Frontiers in Bioengineering and Biotechnology, 10, 894131. DOI: 10.3389/fbioe.2022.894131
Yelverton, C., Rama, S., and Zipfel, B. (2019). Manual therapy interventions in the treatment of plantar fasciitis: A comparison of three approaches. Health SA Gesondheid, 24, 1244. DOI: 10.4102/hsag.v24i0.1244
Yildiz, S., Sumer, E., Zengin, H. Y., and Bek, N. (2022). Intensive physiotherapy versus home-based exercise and custom-made orthotic insoles in patients with plantar fasciitis: Pilot study. Foot (Edinburgh, Scotland), 51, 101906. DOI: 10.1016/j.foot.2022.101906
Zarali, A., Raeis, Z., and Aminmahalati, A. (2024). The effects of combined exercises short foot exercises and short foot exercises with isometric hip abduction on navicular drop static parameters and postural sway in women with flat foot: A randomized trial. BMC Sports Science Medicine and Rehabilitation, 16(1), 233. DOI: 10.1186/s13102-024-01019-9
