ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมป้องกันการคลอดก่อนกำหนดของหญิงตั้งครรภ์
บทคัดย่อ
บทนำ: การคลอดก่อนกำหนดเป็นปัญหาสำคัญทางด้านสาธารณสุข เป็นสาเหตุการตายที่สำคัญของทารกแรกเกิด ส่งผลต่อความเครียดและเศรษฐกิจของมารดาและครอบครัว รวมถึงค่าใช้จ่ายของประเทศในการรักษาพยาบาลมารดาและทารกที่มีภาวะคลอดก่อนกำหนด
วัตถุประสงค์การวิจัย: ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด และความรอบรู้ด้านสุขภาพ กับพฤติกรรมป้องกันการคลอดก่อนกำหนดของหญิงตั้งครรภ์
ระเบียบวิธีวิจัย: การวิจัยเชิงพรรณนา ประชากรคือหญิงตั้งครรภ์ที่มีอายุครรภ์ระหว่าง 20-36+6 สัปดาห์ ในจังหวัดยะลา คำนวณขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยใช้โปรแกรม G*Power ได้จำนวน 122 คน คัดเลือกโดยการสุ่มอย่างง่ายตามเกณฑ์ เครื่องมือประกอบด้วย แบบสอบถามปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพ และแบบสอบถามพฤติกรรมป้องกันการคลอดก่อนกำหนด ค่า IOC อยู่ระหว่าง .67-1.00 ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .70, .93, .90 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ไคร์แสควร์ และค่าสัมประสิทธิ์การณ์จรของคราเมอร์
ผลการวิจัย: ปัจจัยเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนดสูงสุด 5 อันดับแรก คือ มีฟันผุ/เหงือกอักเสบ (49.18%) นวดเต้านม/กระตุ้นหัวนม (43.44%) ทำงานหนักยืนหรือเดินนานๆ (40.16%) มีเพศสัมพันธ์เมื่ออายุครรภ์ 5 เดือนขึ้นไป (36.06%) และพักผ่อนไม่เพียงพอ (33.61%) ความเพียงพอของรายได้ มีปัจจัยเสี่ยง และความรอบรู้ด้านสุขภาพ มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมป้องกันการคลอดก่อนกำหนดในระดับต่ำ (.29, .27, .28 ตามลำดับ) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = .005) นอกจากนั้นยังพบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ไม่ได้ตระหนักว่าปัจจัยเสี่ยงและพฤติกรรมของตนเองอาจนำไปสู่การคลอดก่อนกำหนดได้
สรุปผล: ปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด และความรอบรู้ด้านสุขภาพ มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมป้องกันการคลอดก่อนกำหนด
ข้อเสนอแนะ: การให้ความรู้ในเรื่องปัจจัยเสี่ยงและการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพแก่หญิงตั้งครรภ์เป็นอีกวิธีที่สามารถส่งเสริมพฤติกรรมป้องกันการคลอดก่อนกำหนดได้
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Preterm birth. [internet]. 10 May 2023. [Retrived January 1, 2024]. from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/preterm-birth
Department of Medical Services. Guideline for preterm birth prevention, Thailand B.E. 2566. Nonthaburi: Ministry of public health publishing house; 2024. (in Thai)
The royal Thai college of obstetricians and gynaecologists. RTCOG Clinical practice guideline management of preterm labor and preterm premature rupture of membranes [Internet].: The Royal Thai College of Obstetricians and Gynaecologists; 2024. [cited January 15, 2024]. Available from: https://www.rtcog.or.th/files/1721716962_44081a80cc14759e3f7f.pdf. (in Thai)
Kaewsiri P, Hemadhulin S, Ansook P, Naosrisorn P. The empowerment of pregnant women to prevent the risk of preterm labor: nurse’s roles. Srinagarind medical journal. 2020;35(2):238-45. (in Thai)
Buayaem T, Yapan P, Pongprasobchai S. Nursing care for pregnant women at risk of preterm labour. Nursing research and innovation journal. 2019;25(3):243-54. (in Thai)
Poowongkrai O, Muangpin S, Supornpun A. Development of high risk screening tool for preterm birth. In: Proceedings of the 21st National and international graduate research conference 2020. Khon Kaen: Khon Kaen University; 2020. p. 27-38. (in Thai)
Ketthong D. The use of health literacy promotion program for pregnant women attending the women's health service model and innovation development clinic, Institute for urban health development [Internet]. 2024 [cited 2023 May 20]. Available from: https://mwi.anamai.moph.go.th/th/news-anamai/206849 (in Thai)
Sharifi N, Dolatian M, Kazemi AFN, Pakzad R. The relationship between the social determinants of health and preterm birth in Iran based on the WHO model: a systematic review and meta-analysis. International journal of women’s health and reproduction sciences. 2018;6(2):113–22. doi: 10.15296/ijwhr.2018.19.
Buayaem T, Tancharoen S, Chotwattanakulchai N. Oral hygiene care for pregnancy to reduce risks of preterm labor: nurse’s role. Siriraj medical bulletin. 2021;14(1):35-40. (in Thai)
Stark EL, Athens ZG, Son M. Intrapartum nipple stimulation therapy for labor induction: a randomized controlled external pilot study of acceptability and feasibility. American journal of obstetrics & gynecology MFM. 2022;4(2):100575.
Takahata K, Horiuchi S, Tadokoro Y, Sawano E, Shinohara K. Oxytocin levels in low-risk primiparas following breast stimulation for spontaneous onset of labor: a quasi-experimental study. BMC Pregnancy Childbirth. 2019;19:351. doi:10.1186/s12884-019-2504-3.
Temu TB, Gilead M, Obure J, Mosha D, Mahande MJ. Maternal and obstetric risk factors associated with preterm delivery at a referral hospital in northern-eastern Tanzania. Asian pacific journal of reproduction. 2016;5(5):365-70. doi:10.1016/j.apjr.2016.07.009.
Yo Y, Kawasaki K, Moriuchi K, Shiro R, Shimaoka M, Matsumura N. The effect of sexual intercourse during pregnancy on preterm birth: prospective single-center cohort study in Japan. Healthcare (Basel). 2023;11(11):1657.
Zhu Y, Hedderson MM, Brown SD, Badon SE, Feng J, Quesenberry CP, Ferrara A. Healthy preconception and early-pregnancy lifestyle and risk of preterm birth: a prospective cohort study. The American journal of clinical nutrition. 2021;114(2):813-21.
Shaw SH, Herbers JE, Cutuli JJ. Medical and psychosocial risk profiles for low birth weight and preterm birth. Women health issues. 2019;29(5):400-6. doi:10.1016/j.whi.2019.06.005. Epub 2019 Jul 26. PMID: 31353098.
Ghotbizadeh F, Panahi Z, Manshadi AT, Soltani S, Ak.bari R, Parsapur M. Maternal health literacy and pregnancy outcomes: Does any association exist? Journal of obstetrics, gynecology and cancer research. 2023;8(1):68-75. doi:10.30699/jogcr.8.1.68.
Tahira T, Fatima D. Literacy on pregnancy complications: causal factors and prevention. Advances in healthcare research. 2024;2(2):116-29. doi:10.60079/ahr.v2i2.374.
Sun-Hee K, Ji-Yeon H, Mi Kyung P. Educational status and needs of premature birth prevention and its association with preconception health behavior among women of childbearing age in Korea. Journal of Korean academy of community health nursing. 2022;33(4):372-84. doi:10.12799/jkachn.2022.33.4.372.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีอุดรธานี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
