สมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพของพยาบาลวิชาชีพ ภาคตะวันออก

บทคัดย่อ

สมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพของพยาบาลวิชาชีพเป็นคุณลักษณะที่สำคัญด้านความรู้ เจคติและพฤติกรรม เพื่อช่วยให้ประชาชนลดภาวะเสี่ยงต่อโรค ลดความเจ็บป่วยที่สามารถป้องกันได้ วัตถุประสงค์ของการศึกษาเชิงพรรณนาครั้งนี้เพื่อศึกษาระดับสมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพของพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบัติงานในพื้นที่ภาคตะวันออก กลุ่มตัวอย่าง เป็นพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบัติงานในสถานบริการสุขภาพทั้ง 3 ระดับบริการสุขภาพ จำนวนทั้งสิ้น 2,225 คน คัดเลือกโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ข้อมูลลักษณะส่วนบุคคล และระดับสมรรถนะของพยาบาลวิชาชีพด้านการสร้างเสริมสุขภาพ วิเคราะห์ความเชื่อมั่นได้ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ .947 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติทดสอบที และการวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบทางเดียว ผลการวิจัยพบว่า ระดับสมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพของพยาบาลทั้งภาพรวมและรายด้านทั้ง 5 ด้านอยู่ในระดับพื้นฐาน โดยค่าเฉลี่ยสมรรถนะด้านคุณลักษณะส่วนบุคคลในการสร้างเสริมสุขภาพ (M = 1.60, SD = 0.47) และด้านปฏิบัติกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพ (M = 1.60, SD = 0.48) ดีกว่าด้านอื่น ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับสมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพทั้งภาพรวมและรายด้านอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ได้แก่ อายุ ตำแหน่งการทำงาน และประสบการณ์การทำงาน และพบว่าระดับการบริการสุขภาพมีความสัมพันธ์กับสมรรถนะด้านการบริหารจัดการในการสร้างเสริมสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเช่นกัน ดังนั้น องค์กรวิชาชีพการพยาบาลควรพัฒนาศักยภาพพยาบาลในทุกระดับการบริการสุขภาพ ให้มีและแสดงสมรรถนะการสร้างเสริมสุขภาพของพยาบาลทุกด้าน โดยมีหลักสูตรหรือแนวทางการพัฒนาสมรรถนะที่ชัดเจน

Abstract

Health promotion competencies are important attribute for nurse consisting of knowledge, attitude, and practice on health promotion in order to encourage people be enable decreased risk factors and reduced preventable diseases. The objective of this descriptive research was to study level of nursing competencies on health promotion among nurses which working 3 levels of health care service, eastern region of Thailand. Sample comprised 2,225 professional nurses were recruited by multi-stage random sampling. Research instrument was self-report questionnaires including personal data and health promoting competencies scale which Cronbach’s alpha coefficient was .947. Data were analyzed by using descriptive statistics, Independent t-test and One-way ANOVA. The result reflected that the nursing competencies on health promotion both overall themes and 5 different themes were assessed as fundamental level. The competency “personal characteristic in health promotion” (M = 1.60, SD = 0.47) and “Nursing practice in health promotion” (M = 1.60, SD = 0.47) have higher mean score than the others. Age, working position, and working experience were statically significantly associated with the level of nursing competencies on health promotion (p <.05). Result was also revealed that level of health care was statically significantly associated with the competency “nursing practice in health promotion management. Therefore, nursing professional organization should enhance the nurses’ potential in all levels of health care on all health promotion competency dimensions by certain curriculum or guideline.