การพัฒนาแบบวัดความอยู่ดีมีสุขของครอบครัวไทย

ผู้แต่ง

  • รุจา ภู่ไพบูลย์ ภู่ไพบูลย์
  • วรรณี เดียวอิศเรศ
  • เดชาวุธ นิตยสุทธิ
  • ดารุณี จงอุดมการณ์
  • ระพีพรรณ คำหอม
  • จิตตินันท์ เดชะคุปต์
  • จินตนา วัชรสินธุ์
  • ถวัลย์ เนียมทรัพย์
  • สาวิตรี ทยานศิลป์
  • ทิพาภรณ์ โพธิ์ถวิลล์

คำสำคัญ:

ความอยู่ดีมีสุข, ครอบครัว, การพัฒนาเครื่องมือ, สนทนากลุ่ม, แบบสอบถาม

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

          ครอบครัวไทยมีการเปลี่ยนแปลงที่มีผลต่อครอบครัวทั้งด้านโครงสร้างและความเป็นอยู่ดีมีสุขของครอบครัว  งานวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาแบบวัดความอยู่ดีมีสุขของครอบครัวไทย ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาเครื่องมือสำหรับการสำรวจความอยู่ดีมีสุขของครอบครัวไทยตามวงจรชีวิตครอบครัว แบ่งการดำเนินการวิจัยออกเป็น 2 ระยะ คือ ระยะแรกเป็นการสร้างแบบวัด โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพเพื่อระบุคุณลักษณะของความอยู่ดีมีสุขของครอบครัว เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยกระบวนการสนทนากลุ่มจากตัวแทนครอบครัว (n = 310 คน) ใน 5 พื้นที่ ได้แก่ กรุงเทพมหานคร ภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ ภาคใต้ แบ่งกลุ่มการสนทนาออกเป็นกลุ่มชายและกลุ่มหญิง กลุ่มๆ ละ 6-10 คน รวมจำนวน 40 กลุ่ม ผลการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาพบว่าความอยู่ดีมีสุขของครอบครัวตามการรับรู้ของครอบครัว  ประกอบด้วยองค์ประกอบ 9 ด้าน คือ 1. ด้านสัมพันธภาพ  2. ด้านบทบาทหน้าที่  3. ด้านเศรษฐกิจ  4. ด้านการดำเนินชีวิตอย่างพอเพียง  5. ด้านความร่วมใจและปลอดภัยในชุมชน  6. ด้านการพัฒนาทางจิตวิญญาณ  7. ด้านการดูแลสุขภาพ  8. ด้านการศึกษา และ 9. ด้านความมั่นคงและการพึ่งพา จากนั้นนำข้อมูลเชิงคุณภาพที่สรุปได้มาสร้างแบบวัดครอบครัวอยู่ดีมีสุข (ฉบับร่าง) จำนวน 85 ข้อ เป็นคำถามให้ตอบเป็นมาตรวัดแบบลิเคิร์ตสเกล 5 ระดับ ระยะที่สอง เป็นการทดสอบคุณภาพของแบบวัด โดยตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิด้านครอบครัวจำนวน 5 ท่าน หลังจากนั้นนำไปทดสอบความเชื่อมั่นของแบบวัด ความตรงเชิงโครงสร้างโดยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจกับกลุ่มตัวอย่างซึ่งเป็นผู้แทนของครอบครัว จำนวน 351 ครอบครัว ในเขตกรุงเทพมหานคร

 ผลจากการวิจัย พบว่า ได้แบบวัดแบบวัดครอบครัวอยู่ดีมีสุข จำนวน 9 องค์ประกอบ 75 ข้อคำถาม โดยการกระจายของตัวแปรในแต่ละปัจจัยเป็นไปตามที่การจัดกลุ่ม 9 องค์ประกอบที่ได้กำหนดไว้ และแบบวัดมีความเชื่อมั่นแบบสอดคล้องภายในเท่ากับ .952 และความเชื่อมั่นรายองค์ประกอบมีค่าอยู่ระหว่าง .703 -.925 ทั้ง 9 องค์ประกอบสามารถอธิบายความแปรปรวน ได้ร้อยละ 55.66

References

Bhrompakping, B. (2005). Well-being: Concepts and issues for research studies. Humanities
and Social Sciences, 23(2), 1-6. [In Thai]
Comrey, A. L., & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis (2nd ed.). Hillsdale, NJ:
Lawrence Erlbaum.
Creswell, J.W., & Clark, V.L.P. (2001). Designing and Conducting Mixed Method Research.
(2nd ed.). London: Sage.
Jongudomkarn, D. (2015). Family and care for members with illnesses: proposed issues for
literature review. Journal of Nursing Science and Health, 38(4), 100-13. [In Thai]
Jongudomkarn, D., Phuphaibul, R., Kamhom, R., Dejakupatra, C. et al. (2017). Thai families’
perceptions of family well-being: A qualitative study. Journal of Nursing Science and
Health, 40(1), 4-29.
Kodchapakdee, N., Isaranuluk, S., Phuphaibul, R., Tejagupta, C., Plengsaad, A., Pitukpakorn, P.,
et al. (2001). Research report on development indicators of family well-being.
Bangkok: National Institute for Child and Family Development. [In Thai]
Llewellyn, G., Thompson, K., Whybrow, S., & McConnell, D. (2003). Supporting families:
Family well-being and children with disabilities. (Cited on 2018 April 3). Available
Fromfile:///C:/Users/Rutja/AppData/Local/Packages/Microsoft.MicrosoftEdge_8wekyb3
d8bbwe/TempState/Downloads/Supporting_Families_Family_well being_and_
children%20(1).pdf.
Lynn, M. R. (1986). Determination and quantification of content validity. Nursing Research, 35,
382-385.
McKeown, K., Pratschke, J., & Haase, T. (2003). Family well-being: What make a different?
Dublin, Ireland: Kieran McKeown Limited.
Milligan, S., Fabian, A., Coope, P., & Errington, C. (2006). Family well-being indicators from the
1981-2001: New Zealand Census. Statistics New Zealand.
Munro, B. H. (2005). Statistics methods for health care research (5th ed.). Philadelphia:
Lippincott Williams & Wilkins.
National Science and Technology Development Agency (NSTDA). (2017). Blue Print of
Thailand 4.0. (Cited on 2018 Jan 10). Available from
https://www.nstda.or.th/th/nstda-doc-archives/thailand-40/11625-blueprint-thailand-4. [In Thai]
Noor, N., Gandhi, A., Ishak, I., & Wok, S. (2014). Development of indicators for family well-
being in Malaysia. Social Indicators Research, 3(1), 279-318.
Office of Health Promotion, MOPH. (2006). Health personnel guideline for family hardiness,
family warmth, and strong Thailand. Bangkok: Agriculture Society Printing. [In Thai]
Office of the National Economic and Social Development Board. (2003). An integrative
approach to family development. Paper from “Direction for Family Development: An Integrative Approach” at Prince Palace Hotel. Dated: September 15, 2003. [In Thai]
Office of the National Economic and Social Development Board. (2017). The National Development
Plan # 12. (Cited on 2017 Dec 20). Available from https://www.nesdb.go.th/ewt_w3c/main.php?filename=develop_issue. [In Thai]
Office of Women and Family Activity. (2014). Family. (Cited on 2017 Dec 20). Available from http://www.oknation.net/blog/LittleLee/2014/03/17/entry-1. [In Thai]
Peisher, A., Sewell, M., & Kirk, R. (2001). Outcome accountability of family support program:
Volume I. Chapel Hill, NC: Friend International Publisher.
Phuphaibul, R. (1998). Family nursing: Theoretical concepts and applications. Bangkok: V.J.
Printing. 1998. [In Thai]
Phuphaibul, R. (2019). Integrative studies of Thai families according to family life cycle:
Executive summary. Paper from the “How Much Family Well-Being of Thai Family
Are?: From Families Between Beginning to Very Old Aged” at Bangkok Palace Hotel, Bangkok. Date: January 21, 2019. [In Thai]
Punyasigh, S. (2014). Self-development and indicators of farming families well-being in
accordance with Sufficiency Economy Philosophy approach in northeast Thailand.
Humanity and Social Science, 31(3) ,121-38. [In Thai]
Royal Academy Dictionary. (1999). Family. (Cited on 2018 Jan 10). Available from http://library.tcdc.or.th/record/view/b00001818. [In Thai]
Samuthachan, P., Kaewkond, T., & Uden, T. (2017). Thai families’ well-being. Thailand
Research Fund. Bangkok: Deaan Tula Printing. [In Thai]
Teanthavorn, V., Leerapun, P., Siviroj, P., Kongnoo, W., & Khapanya, T. (1999). The study of
Thai family’s desired characteristics. Nonthaburi: Department of Health. MOPH. [In Thai]
Tejagupta, C. (2001). Family Study. Nonthaburi: Sukhothaithammathirath University.
Tejagupta, C. (2017). A Review of indicators for family measures in Thailand. In R.
Phuphaibul et al. A Review of Thai Families in Transition and Guide for Strengthening Family. Bangkok: Thailand Research Fund (TRF). [In Thai]
Thongdee, P. (2018). Family and Family Institutes. (Cited on 2018 Jan 10). Available from http://www.human.cmu.ac.th/home/hc/ebook/006103/lesson1/01.htm. [In Thai]
White, J.M., & Kline, D.M. (2008). Family theories: An introduction. 3th edition. London: Sage Publisher.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

28-03-2020

How to Cite

ภู่ไพบูลย์ ร. ภ., เดียวอิศเรศ ว. ., นิตยสุทธิ เ. ., จงอุดมการณ์ ด. ., คำหอม ร. ., เดชะคุปต์ จ. ., วัชรสินธุ์ จ. ., เนียมทรัพย์ ถ. ., ทยานศิลป์ ส. ., & โพธิ์ถวิลล์ ท. . (2020). การพัฒนาแบบวัดความอยู่ดีมีสุขของครอบครัวไทย. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 28(1), 26–37. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/Nubuu/article/view/240672