ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเครียดของสตรีที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
คำสำคัญ:
การรับรู้ภาวะเสี่ยง, การรับรู้สมรรถนะแห่งตน, การสนับสนุนทางสังคม, ความเครียด, ภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์บทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงทำนายครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเครียดของสตรีที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ กลุ่มตัวอย่าง คือ สตรีที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ที่รับบริการตรวจรักษา โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา จำนวน 176 คน คัดเลือกโดยการสุ่มแบบง่าย เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนพฤษภาคม - กันยายน พ.ศ. 2561 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามการรับรู้ภาวะเสี่ยงของภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ แบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะแห่งตน แบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคม และแบบวัดการรับรู้ความเครียด ได้ค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาค เท่ากับ .89, .88, .92 และ .72 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาและสถิติถดถอยพหุคูณแบบถอยหลัง
ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นครรภ์หลัง (ร้อยละ 73.30) มีอายุครรภ์อยู่ในช่วงไตรมาสที่ 3 (ร้อยละ 77.84) มีค่าดัชนีมวลกายก่อนตั้งครรภ์อยู่ในกลุ่มน้ำหนักเกินและอ้วน (ร้อยละ 63.64) เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ชนิด เอวัน (ร้อยละ 75.43) และมีคะแนนความเครียดเฉลี่ยในระดับปานกลาง (mean = 17.70, SD = 3.79) จากการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ พบว่า การรับรู้สมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคมเป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลทางลบต่อความเครียดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (β = -.35, p < .001 และ β = -.15, p = .04 ตามลำดับ) และสามารถร่วมทำนายความเครียดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ร้อยละ 19.1 (R2 = .191, F(2, 173) = 20.46, p < .001)
ผลการศึกษาครั้งนี้เสนอแนะ พยาบาลและบุคลากรสุขภาพควรจัดกิจกรรมส่งเสริมให้สตรีตั้งครรภ์มีความมั่นใจในความสามารถของตนเองและสนับสนุนครอบครัวให้มีส่วนร่วมในการดูแลสุขภาพของสตรีที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ เพื่อให้สตรีตั้งครรภ์สามารถปรับตัวกับการเจ็บป่วยและมีภาวะเครียดลดลง
References
Bijl, J.V., Poelgeest-Eeltink, A.V. & Shortridge-Baggett, L. (1999). The psychometric properties of the diabetes management self-efficacy scale for patients with type 2 diabetes mellitus. Journal Advance Nursing, 30(2), 352-359.
Cashion, K. (2012). Endocrine and metabolic disorders in pregnancy. In D. L. Lowdermilk, S. E. Perry, M. Cashion, & K. Alden (Eds.), Maternity and women’s health care (10th ed., pp. 688-707). St. Louis: Elsevier Mosby.
Cho, N. H., Shaw, J. E., Karuranga, S., Huang, Y., da Rocha Fernandes, J. D., Ohlrogge, A.W., & Malanda, B. (2018). IDF diabetes atlas: Global estimates for the prevalence of diabetes for 2017 and 2045. Diabetes Research and Clinical Practice, 138, 271-281.
Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(4), 385-396.
Faramarzi, M., & Pasha, H. (2015). The role of social support in prediction of stress during pregnancy. Journal of Babol University of Medical Sciences, 17(11), 52-60.
Guariguata, L., Linnenkamp, U., Beagley, J., Whiting, D. R., & Cho, N. H. (2014). Global estimates of the prevalence of hyperglycaemia in pregnancy. Diabetes Research and Clinical Practice, 103(2), 176-185.
Gupton, A., Heaman, M., & Cheung, L. W. K. (2001). Complicated and uncomplicated pregnancies: Women's perception of risk. Journal of Obstetric, Gynecologic, & Neonatal Nursing, 30(2), 192-201.
Hayase, M., Shimada, M., & Seki, H. (2014). Sleep quality and stress in women with pregnancy-induced hypertension and gestational diabetes mellitus. Women and Birth, 27(3), 190-195.
Horsch, A., Kang, J. S., Vial, Y., Ehlert, U., Borghini, A., Marques-Vidal, P., Jacobs, I., & Puder, J. J. (2016). Stress exposure and psychological stress responses are related to glucose concentrations during pregnancy. British Journal of Health Psychology, 21(3), 712-729.
Hui, A. L., Sevenhuysen, G., Harvey, D., & Salamon, E. (2014). Stress and anxiety in women with gestational diabetes during dietary management. Diabetes Educator, 40(5), 668-677.
Iamsumang, W. (2009). The development of the Thai Version of the Diabetes Management Self-Efficacy Scale (T-DMSES) for older adults with type 2 diabetes. Dissertations, Doctoral in Philosophy, University of New York at Buffalo.
Iranzad, I., Bani, S., Hasanpour, S., Mohammadalizadeh, S., & Mirghafourvand, M. (2014). Perceived social support and stress among pregnant women at health centers of Iran-Tabriz. Journal of Caring Sciences, 3(4), 287-295.
Jerusalem, M., & Schwarzer, R. (1992). Self-efficacy as a resource appraisal process. In R. Schwarzer (Ed.), Self-efficacy: Thought of action (pp. 195-210). Washington: Hemisphere.
Jittrapirom, A., Chareonsanti, J., & Sriarporn, P. (2014). Pregnancy risk perception, uncertainty, and stress among gestational diabetic women. Nursing Journal, 41(1), 50-61. [In Thai]
Kanbara, S., Taniguchi, H., Sakaue, M., Wang, D. H., Takaki, J., Yajima, Y., Naruse, F., Kojima, S., Sauriasari, R., & Ogino, K. (2008). Social support, self-efficacy and psychological stress responses among outpatients with diabetes in Yogyakarta, Indonesia. Diabetes Research and Clinical Practice, 80(1), 56-62.
Kanthiya, K., Luangdansakul, W., Wacharasint, P., Prommas, S., & Smanchat, B. (2013). Prevalence of gestational diabetes mellitus and pregnancy outcomes in women with risk factors diagnosed by IADPSG Criteria at Bhumibol Adulyadej Hospital. Thai Journal of Obstetrics and Gynaecology, 21(1), 141-149.
Kopec, J. A., Ogonowski, J., Rahman, M. M., & Miazgowski, T. (2015). Patient-reported outcomes in women with gestational diabetes: A longitudinal study. International Journal of Behavioral Medicine, 22(2), 206-213.
Langer, N. & Langer, O. (1994). Emotional adjustment to diagnosis and intensified treatment of gestational diabetes. Obstetrics and Gynecology, 84(3), 329–334.
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Springer Publishing.
Nierop, A., Wirtz, P. H., Bratsikas, A., Zimmermann, R., & Ehlert, U. (2008). Stress-buffering effects of psychosocial resources on physiological and psychological stress response in pregnant women. Biological Psychology, 78(1), 261–268.
Phongpate, K. (2016). Factors predicting stress among gestational diabetes women. Master’s thesis, Midwifery, Faculty of Nursing, Chiangmai University. [In Thai]
Phrommasen, P, Chareonsanti, J., & Sriarporn, P. (2019). Hardiness, social support, and stress among gestational diabetic women. Nursing Journal, 46(3), 169-180. [In Thai]
Queen Savang Vadhana Memorial Hospital. (2017). Annual Report 2016. Chonburi: Queen Savang Vadhana Memorial Hospital.
Radarith, C., Tachasuksri, T., & Siriarunrat, S. (2019). Factors influencing self management among women with gestational diabetes mellitus. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University, 27(1), 50-59. [In Thai]
Suntorn, R., & Panichkul, P. (2015). Prevalence of gestational diabetes mellitus detected by
international association of the diabetes and pregnancy study groups (IADPSG)
criteria in Phramongkutklao Hospital. Thai Journal of Obstetrics and Gynaecology,
23(3), 144-150.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2014). Using multivariate statistics (6th ed.). Harlow: Pearson.
Tachasuksri, T., Siriarunrat, S., Suppasri, P., Suppaseemanont, W., Boonnate, N., & Kwannate, C. (2017). Causal model for quality of life among pregnant women. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, 4(1), 28-48. [In Thai]
Wongpakaran, N., & Wongpakaran, T. (2010). The Thai version of the PSS-10: An investigation of its psychometric properties. Biopsychosocial Medicine, 4(1), 1-6.
