ปัจจัยทำนายพฤติกรรมสุขภาพของผู้เป็นโรคเบาหวานในสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019
คำสำคัญ:
พฤติกรรมสุขภาพ , โรคเบาหวาน, โรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019บทคัดย่อ
พฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสมเป็นหัวใจสำคัญในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและป้องกันภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน จากสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 ผู้ป่วยโรคเบาหวานจัดว่าเป็นกลุ่มเสี่ยงสูง การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยทำนายพฤติกรรมสุขภาพของผู้เป็นโรคเบาหวานในสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 (โควิด 19) กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มารักษา ณ คลินิกผู้ป่วยนอกโรคเบาหวาน โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ชลบุรี จำนวน 120 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคลและภาวะสุขภาพ การรับรู้ความเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคโควิด 19 การรับรู้ความรุนแรงของการติดเชื้อโรคโควิด 19 ต่อโรคเบาหวาน การรับรู้สมรรถนะของตนในการปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพ การสนับสนุนทางสังคม การได้รับข้อมูลข่าวสาร และพฤติกรรมสุขภาพของผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณด้วยวิธีการนำตัวแปรเข้าพร้อมกันทั้งหมด
ผลการวิจัยกลุ่มตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพภาพรวมเท่ากับ 43.19 (SD = 9.27) โดยมีการปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ บ่อยครั้ง นานๆ ครั้งและไม่ได้ปฏิบัติเลยคือร้อยละ 30, 28, 24.83, 17.17 กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีการจัดการระดับน้ำตาลและการรับประทานยาในระดับมากถึงมากที่สุด และมีพฤติกรรมด้านการออกกำลังกายในระดับน้อยถึงน้อยที่สุด ทั้งนี้การรับรู้ความเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคโควิด 19 การรับรู้ความรุนแรงของการติดเชื้อโรคโควิด 19 ต่อโรคเบาหวาน การรับรู้สมรรถนะของตนในการปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพ การสนับสนุนทางสังคม และการได้รับข้อมูลข่าวสารสามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมสุขภาพของผู้ที่เป็นโรคเบาหวานในสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อโควิด 19 ได้ร้อยละ 40.5 (R2 =.405 ,F 5,114 = 15.52, p< .001) โดยการรับรู้สมรรถนะของตนในการปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพมีอิทธิพลในการทำนายมากที่สุด (β= .415, p< .001) รองลงมาคือการสนับสนุนทางสังคม (β = .228, p = .01) และการได้รับข้อมูลข่าวสาร (β = .198, p= .02)
ผลการศึกษาครั้งนี้สามารถใช้เป็นแนวทางในการส่งเสริมการปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสมกับผู้ป่วยเบาหวานได้ โดยการรับรู้สมรรถนะของตนในการปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพ และการสนับสนุนทางสังคม ยังคงเป็นส่วนที่สำคัญ นอกจากนั้นการส่งเสริมให้ผู้ป่วยได้รับข้อมูลข่าวสารที่เหมาะสม โดยเฉพาะในสภาวการณ์ซึ่งมีข้อมูลที่หลากหลาย เป็นอีกหนึ่งประเด็นที่บุคคลากรทางสุขภาพที่เกี่ยวข้องควรพิจารณา
References
Abdi, A., Jalilian, M., Sarbarzeh, P. A., & Vlaisavljevic, Z. (2020). Diabetes and COVID-19: A systematic review on the current evidences. Diabetes Research and Clinical Practice, 166, 108347. https://doi.org/10.1016/j.diabres.2020.108347
Alimehr, M., Malayen, S., Sohrabi Vafa, F., Jalili Tahmasebi, M., Nikbina, M., & Doostifar, K. (2021). The impact of coronavirus disease (COVID-19) on quality of life in diabetic patients. Clinical Diabetology, 10(3), 237-242.
American Diabetes Association. (2021). Obesity management for the treatment of type 2 diabetes: Standards of medical care in diabetes-2021. Diabetes Care, 44(Suppl 1), S100-S110. https://doi.org/10.2337/dc21-S008
Aree-ue, S., & Yangcharoen, P.-O. (2020). Thai version of the 6-item cognitive performance assessment: A test of psychometric properties. Rama Nurse Journal, 26(2), 188-202.
Bogin, B. (2020). Patterns of human growth (Vol. 88). Cambridge, UK: Cambridge University Press. Charungthanakij, N. (2021). Outcomes of glycemic control in patients with type 2 diabetes receiving new service from diabetes clinic, Sai Ngam Hospital during COVID-19 pandemic. Regional Health Promotion Center 9 Journal, 15(36), 130-142. [In Thai]
Chonburi Provincial Public Health Office. (2020). Detail of performance certification indicators and memorandum of understanding public health operation cooperation 2020. Retrieved from https://dmsic.moph.go.th/index/detail/8406 [In Thai]
Department of Disease Control, Ministry of Public Health. (2019, October 18). Guidelines for adjusting the outpatient care (OPD) service model during the COVID-19 outbreak. Nonthaburi: Department of Disease Control. [in Thai]
Department of Disease Control, Ministry of Public Health. (2023). Annual report 2023. Retrieved from https://ddc.moph.go.th/ [In Thai]
Ellis, P. D. (2010). The essential guide to effect sizes: Statistical power, meta-analysis, and the interpretation of research results. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Fakraksa, T. (2020). Factors affecting health care behavior and blood sugar of patients with type 2 diabetes, Klangwiang Subdistrict, Wiangsa District, Nan Province. Journal of Phrae Public Health for Development, 1(1), 1-17. [In Thai]
Felix, H. C., Andersen, J. A., Willis, D. E., Malhis, J. R., Selig, J. P., & McElfish, P. A. (2021). Control of type 2 diabetes mellitus during the COVID-19 pandemic. Primary Care Diabetes, 15(5), 786-792. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34246614
Grabia, M., Markiewicz-Zukowska, R., Puscion-Jakubik, A., Bielecka, J., Nowakowski, P., Gromkowska-Kepka, K., ... Socha, K. (2020). The nutritional and health effects of the COVID-19 pandemic on patients with diabetes mellitus. Nutrients, 12(10), 3013. https://doi.org/10.3390/nu12103013
Grabowski, D., Overgaard, M., Meldgaard, J., Johansen, L. B., & Willaing, I. (2021). Disrupted self-management and adaption to new diabetes routines: A qualitative study of how people with diabetes managed their illness during the COVID-19 lockdown. Diabetology, 2(1), 1-15.
Inthacharoen, A., Kanchanapoom, K., Tansakul, & Pattapat, S. (2021). Factors influencing preventive behavior towards coronavirus disease 2019 among people in Khohong Town Municipality, Songkhla Province. Journal of Council of Community Public Health, 3(2), 19-30. [In Thai]
International Diabetes Federation. (2021). IDF Diabetes Atlas 2021. Retrieved from https://diabetesatlas.org/atlas/tenth-edition/
Khuneepong, A. (2018). Factors influencing self-care behavior of type 2 diabetic mellitus patients in Phatthana Nikhom District, Lop Buri Province. Journal of the Department of the Medical Services, 43(3), 101-107. [In Thai]
Nochit, W., Sa-nguansaj, S., Kerdmuang, S., Sooksom, S., Dumkum, B., & Nawamawat, J. (2018). Predictive factors of self-health care among patients with type 2 diabetes in Sapphaya District, Chainat Province. Kanchanaburi Rajabhat University Academic Journal, 8(2), 200-212. [In Thai]
Paulsamy, P., Ashraf, R., Alshahrani, S. H., Periannan, K., Qureshi, A. A., Venkatesan, K., ... & Krishnaraju, K. (2021). Social support, self-care behaviour and self-efficacy in patients with type 2 diabetes during the COVID-19 pandemic: A cross-sectional study. Healthcare (Basel), 9(11), 1607. https://doi.org/10.3390/healthcare9111607
Pettersson, S., Jaarsma, T., Hedgärd, K., & Klompstra, L. (2023). Self‐care in migrants with type 2 diabetes, during the COVID‐19 pandemic. Journal of Nursing Scholarship, 55(1), 167-177.
Polpibul, W., Yindesuk, T., Setthajan, N., Kosalwat, S., & Nakrukamphonphatn, S. (2024). Self-care behaviors among diabetic patients with comorbidities. Regional Health Promotion Center 9 Journal, 18(1), 50-60. [In Thai]
Rosenstock, I. M., Strecher, V. J., & Becker, M. H. (1988). Social learning theory and the health belief model. Health Education Quarterly, 15(2), 175-183.
Ruiz-Roso, M. B., Knott-Torcal, C., Matilla-Escalante, D. C., Garcimartin, A., Sampedro-Nunez, M. A., Davalos, A., & Marazuela, M. (2020). COVID-19 lockdown and changes of the dietary pattern and physical activity habits in a cohort of patients with type 2 diabetes mellitus. Nutrients, 12(8), 2327. https://doi.org/10.3390/nu12082327
Tadic, M., Cuspidi, C., & Sala, C. (2020). COVID-19 and diabetes: Is there enough evidence? Journal of Clinical Hypertension (Greenwich), 22(6), 943-948.
Thadaeng, C. (2019). Effect of self-management program on self-efficacy, self-management behaviors, fasting plasma glucose, and hemoglobin A1C among type 2 diabetes mellitus patients in Muang District, Angthong Province. Master of Public Health Thesis, Naresuan University. [In Thai]
Wongpakaran, N., & Wongpakaran, T. (2012). A revised Thai multi-dimensional scale of perceived social support. The Spanish Journal of Psychology, 15(3), 1503-1509. https://doi.org/10.5209/rev_sjop.2012.v15.n3.39434
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
