ความสัมพันธ์ระหว่างความรู้ การรับรู้สมรรถนะแห่งตนเอง กับพฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วยที่มีความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลมะม่วงสองต้น อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช
คำสำคัญ:
การรับรู้สมรรถนะแห่งตน, พฤติกรรมสุขภาพ, ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความรู้ การรับรู้สมรรถนะแห่งตน และพฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ในตำบลมะม่วงสองต้น อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยที่มีค่าความดันโลหิตมากกว่า 140/90 มิลลิเมตรปรอท และได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นความดันโลหิตสูงอย่างน้อย 1 เดือน จำนวน 74 คน ผู้วิจัยทำการสุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบง่ายชนิดการสุ่มแบบไม่ใส่คืน รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม ได้แก่ แบบสอบถามความรู้เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูงที่มีค่าความเชื่อมั่น (KR-20) เท่ากับ 0.75 แบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะแห่งตน และแบบประเมินพฤติกรรมสุขภาพ ที่มีค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) เท่ากับ 0.92 และ 0.85 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการคำนวณหาค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน (Pearson’s Correlation Coefficient) โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ .05
ผลการศึกษา พบว่า การรับรู้สมรรถนะแห่งตนมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = 0.690, p < .05) แต่ไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างความรู้เกี่ยวกับความดันโลหิตและพฤติกรรมทางสุขภาพของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง (r = .149, p > .05)
จากผลการวิจัยมีข้อเสนอแนะว่า บุคลากรสุขภาพที่เกี่ยวข้องสามารถนำผลการวิจัยไปใช้เป็นข้อมูลการพัฒนากิจกรรม/ โปรแกรมการดูแลตนเองเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ โดยเน้นการรับรู้สมรรถนะแห่งตน
References
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York, NY: W. H. Freeman.
Bloom, B. S., Madaus, G. F., & Hastings, J. T. (1971). Handbook on formative and summative evaluation of student learning. New York, NY: McGraw-Hill.
Dankasai, C., Yodprong, S., Kaewdoo, K., Inchaiya, C., & Muenhor, C. (2022). Effects of self-management promotion program on health behaviors and blood pressure among early elderly with hypertension. Thai Red Cross Nursing Journal, 15(2), 205-218. [In Thai]
Health Data Center Service, Ministry of Public Health. (2025). New cases of hypertension per hundred thousand population. Retrieved from https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/report.php?&cat_id=6a1fdf282fd28180eed7d1cfe0155e11&id=29eec762c9591d1f8092da14c7462361
Intaranongpai, S., Sirithanawutichai, T., & Namtatsanee, S. (2023). Influences of health literacy, perceived self-efficacy, and patient-health care team provider communication on self-care behaviors among patients with hypertension. Journal of Nursing and Health Science Research, 15(1), 1-14. [In Thai]
Jenjob, J., & Chomson, S. (2016). Factors related to blood pressure control behaviors of patients with essential hypertension of Ban Keskasorn Sub-district Health Promotion Hospital, Lankrabue District, Kamphaeng Phet Province. Retrieved from http://110.164.147.155/kmhealth_new/Documment/blood/research/10.pdf. [In Thai]
Kareesun, K., Malathum, P., & Sutti, N. (2019). Relationships among health literacy, knowledge about hypertension control, and health behavior in older persons with hypertension. Rama Nurse Journal, 25(3), 280-295.
Kooariyakul, A., & Meesri, C. (2018). Knowledge and self-care behaviors of patients with hypertension at Tambon Pasao Health Promoting Hospital, Amphur Mueang, Uttaradit Province. Boromarajonani College of Nursing Uttaradit Journal, 9(2), 28-40. [In Thai]
Kummak, P., Kummak, S., & Kagmmunee, M. (2015). Factors related to self-care behaviors among patients with hypertension. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, 2(3), 74-90. [In Thai]
Lasua, S., Muang-Au, P., Charoenthao, A., & Tantanokit, S. (2018). Factors associated with self-care behaviors of patients with hypertension who received services at the Health Promotion Hospital, Tambon Ban Tanyong Paothakaocha Subdistrict, Nong-Chik District, Pattani Province. Chalermkanchana Academic Journal, 5(1), 111-120. [In Thai]
Nakhon Si Thammarat Provincial Public Health Office. (2024). Health data center. Retrieved from https://nrt.hdc.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat_id=b2b59e64c4e6c92d4b1ec16a599d882b
Panthonglang, W., Namphonkrang, P., & Duangsanjan, W. (2018). Factors influencing the health behavior of uncontrolled hypertension patients. Songklanagarind Journal of Nursing, 38(4), 152-165. [In Thai]
Pender, N. J., Murdaugh, C. L., & Parsons, M. A. (2011). Health program in nursing practice (6th ed.). Boston, MA: Pearson.
Promdum, P. (2022). Protection motivation theory: The health care elderly hypertension in the community. Vajira Nursing Journal, 24(1), 110-122. [In Thai]
Rakpanusit, T., Jeenmuang, N., & Khoyneung, N. (2018). Factors related to health-promoting behavior among undergraduate university students, Prince of Songkla University, Pattani Campus. Academic Services Journal Prince of Songkla University, 29(3), 170-178. [In Thai]
Rongmuang, D. (2018). Applying health promotion theories for behavioral modification to prevent and control obesity. Journal of Prapokklao Hospital Clinical Medical Education Center, 35(1), 77-92. [In Thai]
Sueto, N., Jirapongsuwan, A., Rawiworrakul, R., & Tipayamongkholgul, M. (2019). The effect of a program to promote blood pressure control among 35- to 59-year-old patients with uncontrolled hypertension. Journal of Public Health Nursing, 32(2), 96-114. [In Thai]
Suriyawan, W., Somsriruen, C., & Wisetpaitoon, W. (2018). Health promotion behavior level and factors related to public health promoting. Chalermkanchana Academic Journal, 5(1), 121-131. [In Thai]
Thato, R. (2022). Nursing research: Concepts to application (6th ed.). Bangkok, Thailand: Chulalongkorn University Press (Cuprint). [In Thai]
Thai Hypertension Society. (2019). Thai guidelines on the treatment of hypertension 2019. Retrieved from http://www.thaihypertension.org/hypertensiondetail.php?n_id=442
Wongrod, B. (2022). The effects of program applying health-promoting model on self-care behavior among persons with uncontrolled essential hypertension in Phakkwang Sub-district, Thongseankhan District, Uttaradit Province. Master's Thesis, Public Health, Naresuan University. [In Thai]
World Health Organization. (2023). Global report on hypertension: The race against a silent killer. Switzerland: World Health Organization.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
