กระบวนการป้องกันโรคไข้เลือดออกโดยใช้กระบวนการเทียบรอย : กรณีศึกษา ชุมชนมะชมโนนสง่า ตำบลภารแอ่น อำเภอพยัคฆภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนากระบวนการการป้องกันโรคไข้เลือดออกโดยใช้กระบวนการ
เทียบรอยในชุมชนมะชมโนนสง่า ตำบลภารแอ่น อำเภอพยัคฆภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม เป็นการวิจัย
เชิงปฏิบัติการ ประกอบด้วย การวางแผน การวิเคราะห์ การบูรณาการและการปฏิบัติ กลุ่มตัวอย่างใช้เกณฑ์
การคัดเข้า คือ เป็นแกนนำชุมชนและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย จำนวน 45 คน ทำการเทียบรอยกับชุมชนคำกั้ง
อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธ์ุ ศึกษาระหว่างเดือน พฤษภาคม – สิงหาคม พ.ศ. 2558 เก็บรวบรวม
ข้อมูล โดยแบบบันทึก แบบสอบถาม แนวคำถามการสนทนากลุ่มและการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูล
บริบทชุมชน คุณลักษณะกลุ่มตัวอย่างและค่าดัชนีลูกนํ้ายุงลายด้วยสถิติเชิงพรรณนา ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพ
ใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการป้องกันโรคไข้เลือดออกของชุมชนมะชมโนนสง่า ประกอบด้วย
1. การวางแผนและรับรองแผนโดยประชาคมหมู่บ้าน 2. การกำหนดกติกาชุมชน 3. การกำจัดลูกนํ้ายุงลาย
โดยเจ้าของหลังคาเรือน 4. การตรวจประเมินลูกนํ้ายุงลายโดยคณะกรรมการชุมชน และ 5. การติดตามโดย
เจ้าหน้าที่สาธารณสุข ผลจากการดำเนินงานทำให้ค่าความชุกลูกนํ้ายุงลาย ค่า HI, BI, CI ลดลงอยู่ในเกณฑ์
เสี่ยงตํ่าต่อการเกิดโรค และสิ่งแวดล้อมสะอาดขึ้น ผลการเทียบรอยระหว่างชุมชนสามารถเทียบรอยกันได้
สรุป การนำกระบวนการเทียบรอยมาใช้ในการป้องกันโรคไข้เลือดออก ทำให้สามารถป้องกันโรคไข้เลือดออก
ได้จริง ข้อเสนอแนะในการศึกษาครั้งต่อไป ควรเลือกขั้นตอนการเทียบรอยให้เหมาะสมกับบริบทชุมชน