การพัฒนารูปแบบการให้สุขศึกษาโรคมาลาเรียตามแนวคิดการเรียนรู้เชิงรุกแก่นักเรียนในโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนจังหวัดสุรินทร์ ปีการศึกษา 2566
คำสำคัญ:
การพัฒนารูปแบบ, มาลาเรีย, การเรียนรู้เชิงรุก, ฐานการเรียนรู้บทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและประเมินผลรูปแบบการให้สุขศึกษาโรคมาลาเรียตามแนวคิดการเรียนรู้เชิงรุกแก่นักเรียนโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนจังหวัดสุรินทร์ ประชากรเป็นนักเรียนโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน 7 แห่ง ในปีการศึกษา 2566 จำนวน 1,138 คน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4–6 จำนวน 395 คน วิธีการศึกษาประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) ศึกษาสภาพการณ์ปัจจุบันและวิเคราะห์สถานการณ์ 2) ออกแบบและพัฒนารูปแบบ 3) ทดลองใช้รูปแบบ และ4) ประเมินผลหลังนำรูปแบบไปทดลองใช้ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพจากการสนทนากลุ่มผู้บริหาร ครูอนามัย และผู้รับผิดชอบงานของศูนย์ควบคุมโรคติดต่อนำโดยแมลงที่ 9.3 สุรินทร์ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยความรู้ การรับรู้ และการปฏิบัติตนเกี่ยวกับโรคมาลาเรียก่อนและหลังใช้รูปแบบ ด้วยสถิติ Dependent t-test ผลการศึกษา การให้สุขศึกษาโรคมาลาเรียด้วยรูปแบบฐานการเรียนรู้ ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน ได้แก่ 1) นำเข้าสู่บทเรียน 2) ฐานการเรียนรู้: ฐานยุงก้นปล่อง ฐานการป้องกัน ฐานอาการและการรักษา 3) สรุปบทเรียน เมื่อนำไปใช้และประเมินผล พบว่า หลังให้สุขศึกษานักเรียนมีคะแนนเฉลี่ยความรู้ การรับรู้ การปฏิบัติตนเกี่ยวกับโรคมาลาเรียสูงขึ้น อยู่ที่ 9.27, 12.91, 10.79 คะแนนตามลำดับ โดยคะแนนเฉลี่ยความรู้ และการปฏิบัติตนก่อนและหลังให้สุขศึกษามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) ส่วนคะแนนเฉลี่ยการรับรู้ ก่อนและหลังให้สุขศึกษาไม่มีความแตกต่างกัน ความพึงพอใจโดยรวมของผู้บริหาร ครูอนามัย และครูประจำชั้น ต่อรูปแบบการให้สุขศึกษาโรคมาลาเรียอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.60, SD = 0.50) ดังนั้น ควรเพิ่มกิจกรรมเพื่อให้นักเรียนเกิดการรับรู้เกี่ยวกับโรคมาลาเรียได้ถูกต้องทั้งในโรงเรียนและที่บ้านอย่างต่อเนื่อง โดยใช้สื่อเทคโนโลยีที่ทันสมัย รวมทั้งให้ผู้ปกครองมีส่วนร่วมในการเฝ้าระวังโรคด้วย
เอกสารอ้างอิง
ชาติชาย มุกสง, วรัญญา เพ็ชรคง, ทนง บุญมาส่ง, วัฒนา กีรติชาญเดชา, ปิยวัฒน์ สีแดงสุก, ปกรณ์เกียรติ ดีโรจนวานิช และคณะ. ประวัติศาสตร์และวิวัฒนาการโรคมาลาเรียในประเทศไทย [อินเตอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 2565 มกราคม 15]. เข้าถึงได้จาก: http://irem.ddc.moph.go.th/uploads/book/5bbebc3939d73.pdf.
สำนักโรคติดต่อนำโดยแมลง.ยุทธศาสตร์การกำจัดโรคมาลาเรียประเทศไทย พ.ศ. 2560–2569. กรุงเทพฯ: อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2559.
กรมควบคุมโรค. โครงการกำจัดโรคมาลาเรียประเทศไทย [อินเตอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2566 มกราคม 20]. เข้าถึงได้จาก: https://malaria.ddc.moph.go.th/malariaR10/index_newversion.php.
กองโรคติดต่อนำโดยแมลง. รายงานผลการดำเนินงานประจำปีงบประมาณ 2564: การเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมและกำจัดโรคมาลาเรียในพื้นที่โครงการพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร ตามพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี [อินเตอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 2566 มกราคม 20]. เข้าถึงได้จาก: https://drive.google.com/file/d/1Exzdy7xZHJ–cBAnLrf2fKtoxfHmutrCY/view.
BRU Personnel มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์. สุขศึกษาในโรงเรียน [อินเตอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 2566 กุมภาพันธ์ 8]. เข้าถึงได้จาก: http://blog.bru.ac.th/wp–content/uploads/bp–attachments/11110/บทที่-1-แนวคิดเกี่ยวกับสุขศึกษา.pdf.
หน่วยศึกษานิเทศก์ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. แนวทางการนิเทศเพื่อพัฒนาและส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) [อินเตอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 2566 พฤศจิกายน 10]. เข้าถึงได้จาก: http://academic.obec.go.th/images/document/1603180137_d_1.pdf
Best W, Kahn V. Research in Education. 7th ed. New Delhi: V.K. Batra at Pearl Offset Press Private Limited; 1995.
ศิริกาญจน์ อินทะชัย, ศิวพร อึ้งวัฒนา, วิลาวัณย์ เตือนราษฎร์.ผลของโปรแกรมการพัฒนาศักยภาพสำหรับแกนนำนักเรียนผ่านการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมเป็นฐานต่อความรู้และการปฏิบัติการตรวจสายตาในโรงเรียน.วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข 2564;30(1):110–20.
กฤษณพงศ์ เลิศบำรุงชัย. พีระมิดแห่งการเรียนรู้ [อินเตอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2566 พฤศจิกายน 23]. เข้าถึงได้จาก: https://touchpoint.in.th/cone–of–learning/
พีระพงษ์ เนียเสวก. ผลของการจัดการเรียนรู้แบบใฝ่รู้ (active learning) ด้วยเทคนิคเพื่อนเรียน เทคนิคคิดเดี่ยว–คิดคู่–คิดร่วมกัน และเทคนิคการอภิปรายเป็นทีมในรายวิชาเคมีอินทรีย์ 1: เรื่อง สารประกอบไฮโดรคาร์บอน ประเภทสารประกอบแอลแคน [อินเตอร์เน็ต]. 2556 [เข้าถึงเมื่อ 2566 ธันวาคม 14]. เข้าถึงได้จาก: http://apr.nsru.ac.th/Act_learn/myfile/10062014103507_3.pdf
ราตรี เลิศหว้าทอง. การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและพฤติกรรมการเรียนรู้การทำงานกลุ่มโดยการจัดการเรียนรู้แบบเชิงรุกของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนหนองสังข์วิทยายน สังกัดองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น จังหวัดชัยภูมิ. วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์ 2565;4(1):1–8.
สลักจิตร ศรีชัย. การเปรียบเทียบการรับรู้ของผู้บริหารและครูผู้สอนเกี่ยวกับบทบาทของผู้บริหารในการส่งเสริมการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาอ่างทอง [อินเตอร์เน็ต]. 2547 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มกราคม 15]. เข้าถึงได้จาก: http://etheses.aru.ac.th/thesisdetail.php?id=1396
ดวงเดือน พวงมณี, วิทยา สายพรมสุด, รัตกาล เมืองไทร, สุลาวรรณ เงินยวง, เสนาะ พ่วงฟัก. ความรู้ การรับรู้ และพฤติกรรมเสี่ยงต่อการติดเชื้อไข้มาลาเรียของนักเรียนโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน เขตสุขภาพที่ 5 ตามโครงการพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี [อินเตอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มกราคม 19]. เข้าถึงได้จาก: http://ddccenter.net/vichakarn/book.php?gid=201908221405499256
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา ถือว่าเป็น
ลิขสิทธิ์ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา
