Mind and Body Medicine Interventions for Stroke Survivor Recovery: A Narrative Synthesis
Keywords:
Stroke, Rehabilitation, Complementary and Alternative MedicineAbstract
Stroke is a common cause of chronic disability. Its burden arises from the resulting impairments and disabilities, which often necessitate ongoing rehabilitation and reliance on caregivers. This has prompted the integration of complementary and alternative medicine (CAM), either alongside or as a substitute for conventional medicine, to restore organ and system functions in stroke patients and enhance their quality of life. This study synthesized research through a narrative review, focusing on the characteristics and effectiveness of alternative rehabilitation methods for stroke patients using meditation, yoga, and qigong interventions from 2012 to 2021. A total of 40 papers were selected, and a record form was used as a research tool. The review process adhered to Cochrane’s guidelines. The results showed that rehabilitation effectiveness can be categorized into two dimensions: 1) the physical dimension includes improvements in mobility, reduced falls, better performance in daily activities, decreased pain, and increased cerebral blood circulation, and 2) the psychosocial dimension includes reduced stress and depression, improved concentration and memory, enhanced cognitive abilities, and greater social well-being. The findings suggest that public health agencies should adopt policies promoting effective physical and psychosocial rehabilitation for stroke patients by incorporating meditation, yoga, and qigong in conjunction with conventional treatments.
References
กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ:กระทรวงสาธารณสุข, 2559.
Murray CJ, Vos T, Lozano R, Naghavi M, Flaxman AD, Michaud C, et al. Disability-adjusted life years (DALYs) for 291 diseases and injuries in 21 regions, 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study. Lanet 2012;380:2197–223.
Mohammad Y, Al-Ahmari A, Al-Dashash F, Al-Hussain F, Al-Masnour F, Masoud A, et al. Pattern of traditional medicine use by adult Saudi patients with neurological disorders. BMC Complement Altern Med 2015;15:102.
Posadzki P, Watson LK, Alotaibi A, Ernst E. Prevalence of use of complementary and alternative medicine (CAM) by patients/consumers in the UK: systematic review of surveys. Clin Med (Lond) 2013;13:126–31.
Salem EM, Yar T, Bamosa AO, Al-Quorain A, Yasawy MI, Alsulaiman RM, et al. Comparative study of Nigella Sativa and triple therapy in eradication of Helicobacter Pylori in patients with non-ulcer dyspepsia. Saudi J Gastroenterol 2010;16:207–14.
World Health Organization. WHO Traditional Medicine Strategy 2014–2023. Geneva, World Health Organization, 2013:99–105
NCCAM (National Center for Complementary and Alternative Medicine). Expanding Horizons of Healthcare: Five-Year Strategic Plan 2001–2005. Washington DC: U.S. Department of Health and Human Services. NIH Publication No. 01-5001; 2000.
Puymbroeck MV, Allsop J, Miller KK, Schmid AA. ICF-based improvements in body structures and function, and activity and participation in chronic stroke following a yoga-based intervention. American Journal of Recreation Therapy 2014;13(3):23–33.
Taylor-Piliae RE, Hoke TM, Hepworth JT, Latt LD, Najafi B, Coull BM. Effect of Tai Chi on Physical Function, Fall Rates and Quality of Life Among Older Stroke Survivors. Arch Phys Med Rehabil 2014;95(5):816–24.
Yang P, Song L, Zhang Y, Zhang X, Chen X, Li Y, et al. Intensive blood pressure control after endovascular thrombectomy for acute ischaemic stroke: a multicentre, open-label, blinded-endpoint, randomised controlled trial. Lancet 2022;400:1585–96.
Yi LR, Jing SJ, Hammoda AO, Jonathan B, Ladislav B , Jing Q. Effects of virtual reality-based cognitive interventions on cognitive function and activity of daily living among stroke patients: Systematic review and meta-analysis. J Clin Nurs 2024;33:1169–84.
Young KH, Lim KY, Lee SM. Effects of therapeutic Tai Chi on balance, gait, and quality of life in chronic stroke patients. Int J Rehabil Res 2015;38(2):156–61.
บุญชม ศรีสะอาด. การวิจัยเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาสน์, 2543.
นงลักษณ์ วิรัชชัย. การสังเคราะห์งานวิจัยเกี่ยวกับคุณภาพการศึกษาไทย : การวิเคราะห์อภิมาน. กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ, 2552.
วัฒนีย์ ปานจินดา และพุทธวรรณ ชูเชิด. การดูแลแบบองค์รวมในการฟื้นฟูสภาพของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง. วารสารสมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 2559ว ; 5(2): 70–8.
Yaemrattanakul W. The effect of Mindfulness Movement Therapy on Arm and Hand Function in People with and without Stroke.Thesis, Doctor of Philosophy School of Sport, Rehabilitation and Exercise Sciences. University of Essex; 2018.
Wathugala M, Saldana D, Juliano JM, Chan J, Liew S. Mindfulness Meditation Effects on Poststroke Spasticity: A Feasibility Study. JEBIM 2019;24:1–7.
Xie Q, Wu J, Zhang Q, Zhang Y, Sheng B, Wang X, et al. Neurobiomechanical mechanism of Tai Chi to improve upper limb coordination function in post-stroke patients: a study protocol for a randomized controlled trial. Trials 2023;24(1):788.
Immink AM, Hillier S, Petkov J. Randomized controlled trial of yoga for chronic poststroke hemiparesis: motor function, mental health, and quality of life outcomes. Top Stroke Rehabil 2014;21(3):256–71.
Dickman JP, Waddington E, Atler KE, Puymbroeck MV, Schmid AA. Self-Management and Yoga for Older Adults with Chronic Stroke: A Mixed-Methods Study of Physical Fitness and Physical Activity. Clin Gerontol 2018;41(4):374–81.
Harris A, Austin M, Blake TM, Bird ML. Perceived benefits and barriers to yoga participation after stroke: A focus group approach. Complement Ther Clin Pract 2019;34:153–6.
มงคล ศริวัฒน์, สุธีร์ รัตนะมงคลกุล, พิมลพร เชาวน์ไวพจน์, จิรวรรณ ตั้งจิตเมธี, ศุภลักษณ์ เข็มทอง, กิติ ยิ่งยงใจสุข. ไท้เก๊กเพื่อการบำบัดฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเรื้อรัง. สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) สถาบันยุทธศาสตร์ทางปัญญาและวิจัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2558.
Pan S, Kairy D, Corriveau H, Tousignant M. Adapting Tai Chi for Upper Limb Rehabilitation Post Stroke: A Feasibility Study.Medicines 2017;4(4):72.
Xie G, Rao T, Lin L, Lin Z, Xiao T, Yang M, et al. Effects of Tai Chi Yunshou exercise on community-based stroke patients: A cluster randomized controlled trial. Eur Rev Aging Phys Act 2018;15:17.
Song R, Park M, Jang T, Oh J, Sohn KM. Effects of a Tai Chi-Based Stroke Rehabilitation Program on Symptom Clusters, Physical and Cognitive Functions, and Quality of Life: A Randomized Feasibility Study. Int. J. Environ. Res. Public Health 2021;18(10):5453.
Zhao J, Chau J, Chan A, Meng Q, Choi CK, Xiang X, et al. Tailored Sitting Tai Chi Program for Subacute Stroke Survivors: A Randomized Controlled Trial. Stroke 2022;53(7):2192–203.
Schmid AA, Miller KK, Puymbroeck MV, DeBaun-Sprague E. Yoga leads to multiple physical improvements after stroke, a pilot study. Complement Ther Med 2014;22(6):994–1000.
Ji H, Yu L. Effect of Yoga Exercise on Cognitive Ability and Motor Function Recovery in Stroke Patients. NeuroQuantology 2018;16(6):822–27.
Paranjape AA, Gore A. To Study Effects of Yoga Therapy on Balance in Post Stroke Hemiplegic Patients. IJHSR 2019;9(7):135–43.
Lai Y, Lin Ch, Hsieh CC, Yang J, Tsou H, Lin Ch, et al. Combining Yoga Exercise with Rehabilitation Improves Balance and Depression in Patients with Chronic Stroke: A Controlled Trial. Appl. Sci 2022;12(2):922.
เสาวภา เด็ดขาด. ผลของรูปแบบการฟื้นฟูสภาพโดยใช้การรักษาทางเลือกในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า 2558;32(2):135–46.
เพ็ญศรี แสนสุข. ผลของโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองแบบองค์รวมแนวพุทธในชุมชน อำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี. [วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช; 2562.
Wang P, Liu J, Wang L, Ma H, Mei X, Zhang A. Effects of brain–Computer interface combined with mindfulness therapy on rehabilitation of hemiplegic patients with stroke: a randomized controlled trial. Front. Psychol 2023;14:1241081.
Kanyapila P, Pimthong S, Intarakamhang U, Intarakamhang P. Effectiveness of Mindfulness and Self-regulation Program on Healthcare Behaviors among Stroke Patients: A Randomized Controlled Trials. J Med Assoc Thai 2023;106(4):349–58.
Saini NR, Gurvendra AL. Yoga as an Integrated Therapy for Stroke Rehabilitation -A Case Study. IJCSRR 2024;7(4):2150–5.
Beauchamp JE, Chaoul A, Cron S, Montiel TC, Payen S, Prossin A, et al. Meditation for Post-Stroke Depression: A Pilot Randomized Controlled Trial. Stroke 2020;51(1):103
Beauchamp JES, Sharrief A, Chaoul A, Montiel TC, Love MF, Cron S, et al. Feasibility of a meditation intervention for stroke survivors and informal caregivers: a randomized controlled trial. BMC Psychol 2023;11(11):9.
Geneme Z, Perera A, Olson DM, Stutzman S. Piloting Test of a Mindfulness Meditation Intervention to Reduce Stress in Younger Stroke Patients. JNN 2019;8(2):48–53.
Tan T, Meng Y, Li X, Bai R, Wang Ch, Lyu J, et al. The novel effectiveness of Tai Chi on cardiopulmonary fitness among stroke patients in the recovery phase: a study protocol for a randomized controlled trial. Trials 2021;22(1):614.
Jani BD, Simpson R, Lawrence M, Simpson S, Mercer SW. Acceptability of mindfulness from the perspective of stroke survivors and caregivers: a qualitative study. Pilot and Feasibility Studies 2018;4.
MS CHC, Howell D, Patterson J, Andreatta R, Sawaki L. Mantra Meditation To Improve Chronically Impaired Attention After Stroke: An Ongoing Trial Using Single-Case Research Design. AJOT 2019;73(4).
Wang M, Liao W, Chen X. Effects of a Short-term Mindfulness-Based Intervention on Comfort of Stroke Survivors Undergoing Inpatient Rehabilitation. Rehabil Nurs 2019;44(2):78–86.
Love MF, Sharrief A, LoBiondo-Wood G, Cron SG, Beauchamp JE. The Effects of Meditation, Race, and Anxiety on Stroke Survivor Resilience. J Neurosci Nurs 2020;52(3):96–102.
Wrapson W, Dorrestein M, Wrapson J, Theadom A, Kayes N, Snell D, et al. Stroke survivors' expectations and post-intervention perceptions of mindfulness training: A qualitative study. Neuropsychol Rehabil 2022; 32(10):2496–518.
Baldo JV, Schendel K, Lwi SJ, Herron TJ, Dempsey DG, Muir J, et al. Mindfulness-Based Stress Reduction Intervention in Chronic Stroke: a Randomized, Controlled Pilot Study. Mindfulness 2021;12:2908–19.
Paige B, Engelhard W, Christopher L, Zawadzki E, Meriden M, Wagner Erin W, et al. An 8-week Virtual Mindfulness Skills Course Gives Stroke Survivors New Tools to Focus on Their Overall Well-Being in a Supportive Community Environment. Arch Phys Med Rehabil 2021;102(10):e88.
Wang X, Thiel L, Graff Nde. Mindfulness and Relaxation Techniques for Stroke Survivors with Aphasia: A Feasibility and Acceptability Study. Healthcare (Basel) 2022;10 (8):1409.
Wang X, Li J, Wang Ch, LV J. The effects of mindfulness-based intervention on quality of life and poststroke depression in patients with spontaneous intracerebral hemorrhage in China. Int J Geriatr Psychiatry 2020;35(5):572–80.
Shojaei F, Shahabizadeh F, Mousavi-Mirzaei SM, Firoozabadi DM, Esmaeili A. Comparing the Effectiveness of Mindfulness-based Stress Reduction Training and Powell’s Cognitive Rehabilitation on Improving the Quality of Life of Stroke Patients. Mod Care J 2024;21(3):e142817.
Merriman J, Walker-Bircham S, Easton S, Maddicks R. The Development of a Mindfulness Group for Stroke Patients: A Pilot Study. Clinical Psychology Forum 2015;267:26–30.
Noradechanunt Ch, Worsley A, Groeller H. Thai Yoga improves physical function and well-being in older adults: A randomised controlled trial. J Sci Med Sport 2017;20(5):494–501.
Yang Y, Verkuilen JV, Rosengren KS, Grubisich SA, Reed MR, Hsiao-Wecksler ET. Effect of combined Taiji and Qigong training on balance mechanisms: A randomized controlled trial of older adults. Med Sci Monit 2007;13(8):CR339–48.
กริชเพชร นนทโคตร. ผลการฝึกชิกงที่มีต่อความแข็งแรงของขาและการทรงตัวของผู้สูงอายุ. [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2549.
ศุภลักษณ์ เสือพล. ผลการฝึกชิกง (กวงอิมจื้อไจ้กง) ที่มีต่อการทรงตัว ความแข็งแรง และความจุปอด. [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2554.
Nick N, Petramfar P, Ghodsbin F, Keshavarzi S, Jahanbin I. The effect of Yoga on balance and fear of falling in older adults. PM R 2016;8(2):145–51.
Schmid AA, Puymbroeck MV, Koceja DM. Effect of a 12-week Yoga intervention on fear of falling and balance in older adults: A pilot study. Arch Phys Med Rehabil 2010;91(4):576–83.
ประสิทธิ์ ปีปทุม. การศึกษาเชิงคุณภาพเกี่ยวกับโปรแกรมการฝึกโยคะตามความต้องการของผู้สูงอายุ. [ดุษฎีนิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2557.
สาลี่ สุภาภรณ์. ตันเถียน-สาลี่โยคะ. กรุงเทพฯ: สามลดา, 2554ก.
Santaella DF, Devesa CR, Rojo MR, Amato MB, Drager LF, Casali KR, et al. Yoga respiratory training improves respiratory function and cardiac sympathovagal balance in elderly subjects: A randomised controlled trial. BMJ Open 2011;1(1):e000085.
Siu PM, Angus PY, Benzie IF, Woo J. Effects of 1-year Yoga on cardiovascular risk factors in middle-aged and older adults with metabolic syndrome: A randomized trial. Diabetol Metab Syndr 2015;7(1):40.
Supaporn S. The impact of Dantien-Salee Yoga training on elderly wellness. Paper presented at the The Asia Pacific Educational Research Association Conference, Nanyang Singapore, 2008.
กลิ่นชบา สุวรรณรงค์. วิถีแห่งโยคะ ศาสตร์ที่ท้าทายต่อบทบาทของพยาบาล. วารสารพยาบาลศาสตร์ 2557;32(4):15–24.
เทอดศักดิ์ เดชคง.ชี่กง : วิถีแห่งพลังเพื่อการบำบัดโรค. กรุงเทพฯ: หมอชาวบ้าน;2541
สาลี่ สุภาภรณ์. ประสบการณ์ในการเรียนวิชาไท้จี๋ ชิกง. วารสารคณะพลศึกษา 2554ข;14(2):123–35.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 The office of disease prevention and control 9th Nakhon Ratchasima
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา ถือว่าเป็น
ลิขสิทธิ์ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา
