การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อมโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน
คำสำคัญ:
การพัฒนารูปแบบ, การส่งเสริมสุขภาพ , ผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อม , การมีส่วนร่วมของชุมชนบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงปฏิบัติการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาของการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อมในชุมชน 2) พัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงภาวะสมองเสื่อมโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน 3) ศึกษาผลการใช้รูปแบบ กลุ่มตัวอย่าง 2 กลุ่ม คือ 1) ผู้ให้ข้อมูลและร่วมพัฒนา 20 คน 2) ผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อมจำนวน 56 คน เครื่องมือเป็นแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งมีโครงสร้าง และแบบสอบถามเพื่อวัดความรู้ภาวะสมองเสื่อม และพฤติกรรมการป้องกัน การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา การทดสอบค่าทีและการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า
1. ผู้สูงอายุไม่ตระหนักในการดูแลตนเอง และไม่มีรูปแบบการส่งเสริมสุขภาพที่ชัดเจน
2. รูปแบบการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อม ประกอบด้วย การคัดกรอง การจัดกิจกรรมการส่งเสริมสุขภาพ การส่งต่อรับการรักษาที่โรงพยาบาลประจำอำเภอ ระบบสนับสนุน จากองค์การบริหารส่วนตำบลและการมีส่วนร่วมของชุมชน
3. ผลการใช้รูปแบบพบว่า ความรู้เรื่องภาวะสมองเสื่อม พฤติกรรมการป้องกันภาวะสมองเสื่อม และการรับรู้ตามแนวคิดแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพของผู้สูงอายุก่อนและหลังการพัฒนาดีขึ้นอย่างมี นัยสาคัญทางสถิติ
จากผลการวิจัยแสดงว่า รูปแบบการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อมโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน สามารถทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันการเกิดภาวะสมองเสื่อมได้
เอกสารอ้างอิง
Ban San Pu Loei Subdistrict Health Promoting Hospital. (2023). Data Center. (in Thai)
Benjapolpitak, A. (2023). Health focus: The aging society. Department of Medical Services; https://www.gcc.go.th/2023/12/24. (in Thai)
Chankam, K., Raksin, M., & Songserm, N. (2020). Development of dememntia prevention model for the elderly through the participation of family public health volunteers in Nam Yuen District, Ubon Ratchathani Province. Journal of MCU Ubon Review, 5(3), 255-265. (in Thai)
Chueadee, S. (2016). The effects of using social support and enhancing self-worth on the mental health of the elderly in Pangkan Subdistrict, Phanom District, Surat Thani Province. Journal of Community Health Development, Khon Kaen University, 4(1), 67-82. (in Thai)
Hawong, S.,Thaingtham, W., & Nanthamongkolchai, S. (2017). The health promotion program for elderly at risk group of alzheimer’s in community. Journal of Public Health Nursing, 31(1), 110-128. (in Thai)
Intolo, S., Peangka, S., Thongpoobal, A., & Thubsombat, P. (2018). Exploring problems and needs of stroke care prevention of primary stakeholders. Journal of Nursing and Health care, 36(2), 90-99. (in Thai)
Intholo, S., Yovaphui, P., Koisaranuphap, N., & Samrannet, W. (2020). Community participation in developing a rehabilitation model and care for the elderly with dementia. Journal of Nursing Science and Health, 43(1), 65-77. (in Thai)
Janpol, K., & Phuhongsai, S. (2024). Development of learning program to delay and prevent dementia for elderly in clubs: Health Area 7 Thailand. Thailand Journal of Health Promotion and Environmental Health, 47(1), 54-67.
Kemmis, S., & McTaggart, R. (1988). The Action Research Planer (3rd ed.). Deakin University press.
Krejcie, R.V., & Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.
Ministry of Public Health. (2018). Guidelines for staff: Health promotion and prevention of dementia for the elderly “Don’t Fall, Don’t Forget, Don’t Be Depressed, Eat Well” 2nded. Office of the War Veterans Organization under Royal Patronage. (in Thai)
Nanthakwang, N., & Wongma, J. (2017). The prevalence of dementia in elderly with hypertension in rural Chiang Mai. Journal of Health Science Scholarship, 4(1), 5-12. (in Thai)
Nuisri, M. (2016). The Prevention of Dementia. Police Nursing Journal, 8(1), 227-240. (in Thai)
Phayao Provincial Public Health Office Health. (2023). Phayao data center. (in Thai)
Plankhong, A., & Kampeng, S. (2024) The Effects of Community-based Health Promotion on Health Promotion Behavior of the Elderly and Satisfaction with Participation of Elderly Caregivers. Ramathibodi Nursing Journal, 16(1), 1-13. (in Thai)
Rosenstock, I.M. (1974). The health belief model and preventive health behavior. (M. H. Becker Ed.). Charles B. Slack.
Sirakuljira, A. (2017). The relationship between blood sugar control and the risk of dementia in non-insulin-dependent diabetes patients. Journal of the Department of Medical Services, 42(3), 112-117. (in Thai)
Tiparat, W., Meng-aied, S., Suwanweala, S., & Chuaykaew. B. (2019). Factors predicting dementia preventive behavior among older adults-at-risk. The Journal of Faculty of Nursing, 27(1), 100-108.
Ubonwong, K., & Pipatwanitcha, N. (2017). The relationship between health belief and dementia preventive behavior in the older adults with hypertension. Journal of Boromarajonani College of Nursing Bangkok, 33(2), 14-24. (in Thai)
Undara, W., Singhasenee, U., & Wongnitikul, P. (2016). The study of dementia, knowledge and prevention of dementia and the demographic data in the elderly association of Royal Thai Air Force Nursing College. Journal of The Police Nurses, 8(1), 23-33. (in Thai)
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ราชบุรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทีตีพิมพ์ในวารสารนี้ถือว่าเป็นลิขสิทธิ์ของวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ราชบุรี และผลงานวิชาการหรือวิจัยของคณะผู้เขียน ไม่ใช่ความคิดเห็นของบรรณาธิการหรือผู้จัดทํา
