การพัฒนาแผนการพยาบาลเพื่อป้องกันภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงในผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมองหลังผ่าตัด 24-48 ชั่วโมง โดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์
คำสำคัญ:
การพยาบาลหลังผ่าตัด 24-48 ชั่วโมง, ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง, ผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมอง, หลักฐานเชิงประจักษ์, Nursing care in postoperative 24-48 hours, Increase intracranial pressure, Traumatic brain injury, Evidence based practiceบทคัดย่อ
ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง (Increase intracranial Pressure: IICP) พบได้บ่อยในผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมองเป็นปัจจัยกระตุ้นให้อาการทางสมองรุนแรงขึ้นและมีความสัมพันธ์โดยตรงกับผลลัพธ์ทางการรักษาและอัตราการเสียชีวิต บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาแผนการพยาบาลเพื่อป้องกันภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ และประเมินประสิทธิภาพของแผนการพยาบาลผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมองหลังผ่าตัด 24-48 ชั่วโมงกรณีศึกษา 2 ราย โดยใช้กรอบแนวคิด Iowa Model (The Iowa Model of Evidence-Based Practice to Promote Quality Care) ประกอบด้วย 7 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การระบุประเด็นปัญหาที่ต้องการแก้ไข 2) การกำหนดความสำคัญและความเหมาะสมของปัญหา 3) การรวบรวมและวิเคราะห์หลักฐานเชิงประจักษ์ 4) การพัฒนาและปรับปรุง 5) การประเมินผลลัพธ์ 6) การตัดสินใจนำไปใช้ และ 7) การนำไปใช้และประเมินผล ซึ่งแผนการพยาบาลที่พัฒนามีกิจกรรมการพยาบาลที่สำคัญ ได้แก่ การประเมินสัญญาณชีพและสัญญาณทางระบบประสาท การเฝ้าระวังอาการและอาการแสดง และการจัดการปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง เป็นต้น ประสิทธิภาพของแผนการพยาบาลพบว่ามีส่วนช่วยให้การป้องกันภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงอย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้นแผนการพยาบาลโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ที่กล่าวมาข้างต้นนี้จึงมีความสำคัญในการป้องกันภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงในผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมองหลังผ่าตัด 24-48 ชั่วโมง
เอกสารอ้างอิง
กรรณิกา รักยิ่งเจริญ, อังคณา สมคง, และสุทัศน์ ศุภนาม. (2566). ผลของการใช้สื่อวีดิทัศน์ ABCs ในการดูแลผู้ป่วยความดันในกะโหลกศีรษะสูง ต่อความมั่นใจในการปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยบาดเจ็บทางสมองและความพึงพอใจของนักศึกษาพยาบาลศาสตร์. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล, 39(3), 161–171.
เกศริน เทียนแก้ว, นิภาวรรณ สามารถกิจ และเขมารดี มาสิงบุญ. (2562). ความสัมพันธ์ระหว่างอาการปวดศีรษะความแปรปรวนของการนอนหลับ อาการอ่อนล้ากับคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยบาดเจ็บทางสมองระดับเล็กน้อย ภายหลังบาดเจ็บ 3 เดือน Relationships between Headache, Sleep Disturbance, Fatigue and Quality of Life in Patients with Mild Traumatic Brain Injury at 3 Months after the Trauma. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 37(4), Article 4.
ขวัญเรือน สิงห์กวาง. (2563). การพัฒนาแนวปฏิบัติการประเมินสัญญาณเตือนเริ่มแรกของภาวะความดัน ในกะโหลกศีรษะสูงในผู้ป่วยหลังผ่าตัดเนื้องอกสมอง: ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงในผู้ป่วยหลังผ่าตัดเนื้องอกสมอง. (2), Article 2.
ฉัตรกมล ประจวบลาภ. (2561). ภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงในผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพที่สมอง: มิติของการพยาบาลตามหลักฐานเชิงประจักษ์: Increased intracranial pressure; brain pathology; prevention; management; evidence base practice. วารสารสภาการพยาบาล, 33(2), Article 2.
ดาราณี นงเยาว์, พิราลักษณ์ ลาภหลาย และมารศรี ปิ่นสุวรรณ์. (2566). การพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาล เพื่อป้องกันภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงในผู้ป่วยที่มีการระบายน้ำไขสันหลังจากโพรงสมอง โรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา. วชิรสารการพยาบาล, 25(2), Article 2.
นุสรา ประเสริฐศรี, ยศพล เหลืองโสมนภา และสังข์วร เขตคำ. (2566). การประเมินความปวดผู้ป่วยสมอง บาดเจ็บในหอผู้ป่วยหนัก. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 33(1), Article 1.
เพ็ญศรี ปักกังวะยัง และสุรชาติ สิทธิปกรณ์. (2021). การพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลเพื่อป้องกันภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงในผู้ป่วยที่มีการระบายน้ำไขสันหลังจากโพรงสมอง. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 39(1), 98-107.
รุ่งนภา เขียวชะอ่ำ. (2567). การพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลทางคลินิกเพื่อป้องกันและลดภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงในผู้ป่วยบาดเจ็บที่สมอง: การใช้หลักฐานเชิงประจักษ์. วารสารวิจัยการพยาบาลและการสาธารณสุข, 4(2), e267053. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/jnphr
รุ่งฤดี ถวิลวงษ์, ณิชาภัตร พุฒิคามิน, & นนทพล ปิยวัฒนเมธา. (2564). ปัจจัยทำนายการเกิดอาการและ อาการแสดงของภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูงในผู้ป่วยหลังผ่าตัดเนื้องอกสมอง. วารสารการพยาบาล, 16(4), 15-30.
ศรีสุดา เวียงนนท์. (2564). การพยาบาลผู้ป่วยเลือดออกในสมองที่ได้รับการผ่าตัดเปิดกะโหลกศีรษะ: กรณีศึกษา 2 ราย. วารสารสุขภาพและสื่งแวดล้อมศึกษา, 6(4), 83-91.
ศศิธร วัดศรี. (2023). การพยาบาลผู้ป่วยบาดเจ็บสมองและได้รับการผ่าตัดเปิดกะโหลกศีรษะที่ต้องดูแล เป็นพิเศษที่บ้าน: กรณีศึกษา. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน, 8(1), Article 1
สุปาณี เสนาดิสัย และวรรณภา ประไพพานิช. (2560). การพยาบาลพื้นฐาน (ปรับปรุงครั้งที่ 1). โรงเรียนพยาบาลรามาธิบดี คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล.
อรุณรัตน์ อุทัยแสง, แพรวา แก้วพลงาม, กมลวรรณ แสนลาด, กรนันท์ สิงห์ทอง, กาญจนา แจ้งสนาม, กาญจนาพร พรมภาพ, ขวัญเรือน เมินดี, ปวีณ์ธิดา เกษมสุข และ เกวรินทร์ สาพิมล7. (2563). ผลของการใช้เจลสมุนไพรประคบเย็น เพื่อลดอาการปวดศีรษะในสมองบาดเจ็บเล็กน้อย. ศรีนครินทร์เวชสาร, 35(2), Article 2.
Barami, K., Pemberton, J., Banerjee, A., London, J., & Bandy, W. (2021). A Retrospective Analysis of Intracranial Pressure Monitoring and Outcomes in Adults after Severe Traumatic Brain Injury at Kaiser Permanente Trauma Centers. The Permanente Journal, 25(3), 1–1.
Bodien, Y. G., Barra, A., Temkin, N. R., Barber, J., Foreman, B., Vassar, M., Robertson, C., Taylor, S. R., Markowitz, A. J., Manley, G. T., Giacino, J. T., Edlow, B. L., & the TRACK-TBI Investigators. (2021). Diagnosing Level of Consciousness: The Limits of the Glasgow Coma Scale Total Score. Journal of Neurotrauma, 38(23), 3295–3305.
Canac, N., Jalaleddini, K., Thorpe, S. G., Thibeault, C. M., & Hamilton, R. B. (2020). Review: Pathophysiology of intracranial hypertension and noninvasive intracranial pressure monitoring. Fluids and Barriers of the CNS, 17(40).
Citerio, G., Clark, D., Clasby, B., Cooper, D. J., Czeiter, E., Czosnyka, M., …Zemek, R. (2022). Traumatic brain injury: Progress and challenges in prevention, clinical care, and research. The Lancet Neurology, 21(11), 1004–1060.
Cujkevic-Plecko, N., Rodriguez, A., Anderson, T., & Rhodes, J. (2023). Targeted temperature management and PbtO2 in traumatic brain injury.
Ebrahimian, A., Tourdeh, M., Paknazar, F., & Davari, H. (2020). The effect of the open and closed system suctions on pain severity and physiological indicators in mechanically ventilated patients with traumatic brain injury: A randomized controlled trial. Turk J Anaesthesiol Reanim, 48(3), 202-207.
Escamilla-Ocañas, C. E., & Albores-Ibarra, N. (2020). Current status and outlook for the management of intracranial hypertension after traumatic brain injury: Decompressive craniectomy, therapeutic hypothermia, and barbiturates. Neurología, 38, 357-363.
Foote, C. W., Jarvis, S., Doan, X.-L., Guice, J., Cruz, B., Vanier, C., Betancourt, A., Bar-Or, D., & Palacio, C. H. (2022). Correlation between intracranial pressure monitoring for severe traumatic brain injury with hospital length of stay and discharge disposition: A retrospective observational cohort study. Patient Safety in Surgery, 16(1), 40.
Gélinas, C. (2016). Pain assessment in the critically ill adult: Recent evidence and new trends. Intensive & Critical Care Nursing, 34, 1–11
Haldrup, M., Rasmussen, M., Mohamad, N., Dyrskog, S., Thorup, L., Mikic, N., Wismann, J., Grønhøj, M., Poulsen, F. R., Nazari, M., Rehman, N. U., Simonsen, C. Z., & Korshøj, A. R. (2023). Intraventricular Lavage vs External Ventricular Drainage for Intraventricular Hemorrhage: A Randomized Clinical Trial. JAMA Network Open, 6(10), e2335247.
Maas, A. I. R., Menon, D. K., Manley, G. T., Abrams, M., Åkerlund, C., Andelic, N., Aries, M., Bashford, T.,Bell, M. J., Bodien, Y. G., Brett, B. L., Büki, A., Chesnut, R. M., Mansour, A., Rowell, S., Powla, P. P., Horowitz, P., Goldenberg, F. D., & Lazaridis, C. (2023). Comparative Effectiveness of Intracranial Pressure Monitoring vs No Monitoring in Severe Penetrating Brain Injury Management. JAMA Network Open, 6(3), e231077.
Rass, V., Solari, D., Ianosi, B., Gaasch, M., Kofler, M., Schiefecker, A. J., Miroz, J.-P., Morelli, P., Thomé, C., Beer, R., Pfausler, B., Oddo, M., & Helbok, R. (2019). Protocolized Brain Oxygen Optimization in Subarachnoid Hemorrhage. Neurocritical Care, 31(2), 263–272.
Robba, C., Graziano, F., Guglielmi, A., Rebora, P., Galimberti, S., Taccone, F. S., Citerio, G., Videtta, W., Domeniconi, G., Giménez, M. E., Fumale, M., Amundarain, E. D., Casanova, M., Reade, M., Hallt, E., Pearson, D., Seppelt, I., Helbok, R., Davidovich, V., … the SYNAPSE-ICU Investigators. (2023). Treatments for intracranial hypertension in acute brain-injured patients: Grading, timing, and association with outcome. Data from the SYNAPSE-ICU study. Intensive Care Medicine, 49(1), 50–61.
Sakamoto, V. T. M., Vieira, T. W., Viegas, K., Blatt, C. R., & Caregnato, R. C. A. (2021). Nursing assistance in patient care with external ventricular drain: A scoping review. Revista Brasileira de Enfermagem, 74(2), 1–11.
Saputro, S. D., Siswanto, & Utami, Y. W. (2020). The Nurses’ Role in Handling Increased Intracranial Pressure for Hemodinamic Stats in Head Injury Patients. International Journal of Nursing Education, 12(4), 143–147.
Songwathana, P., Kitrungrote, L., Anumas, N., & Nimitpan, P. (2018). Predictive Factors for Health-Related Quality of Life among Thai Traumatic Brain Injury Patients. The Journal of Behavioral Science, 13(1), Article 1
Stenhouse, C., Coates, S., Tivey, M., Allsop, P., & Parker, T. (2000). Prospective evaluation of a modified Early Warning Score to aid earlier detection of patients developing critical illness on a general surgical ward. British Journal of Anaesthesia, 84(5), 663P.
Tanaka, A., Yatabe, T., Suhara, T., & Egi, M. (2024). The optimal glycemic target in critically ill patients: An updated network meta-analysis. Journal of Intensive Care, 12(1), 14.
Titler, M. G., Kleiber, F. C., Steelman, V. J., Rakel, B. A., Budreau, G., Everett, L.Q., et al. (2001). The Iowa model of evidence–based practice to promote quality care. Critical Care Nursing Clinics of North America, 13, 497–509.
Tomar, G. S., Singh, G. P., Bithal, P., Upadhyay, A. D., & Chaturvedi, A. (2019). Comparison of Effects of Manual and Mechanical Airway Clearance Techniques on Intracranial Pressure in Patients With Severe Traumatic Brain Injury on a Ventilator: Randomized, Crossover Trial. Physical Therapy, 99(4), 388–395.
Tseng, W.-C., Chiu, Y.-H., Chen, Y.-C., Chen, H.-S., & Hsiao, M.-Y. (2023). Early fever in patients with primary intracerebral hemorrhage is associated with worse long-term functional outcomes: A prospective study. BMC Neurology, 23(375).
เผยแพร่แล้ว
เวอร์ชัน
- 2025-06-26 (2)
- 2025-06-19 (1)
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุพรรณบุรี
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุพรรณบุรี และคณาจารย์ท่านอื่นๆในวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
