การสังเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ในการเตรียมพร้อมรับมืออุทกภัย และพฤติกรรมของผู้สูงอายุในชุมชน
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเอกสารนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสังเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ในการเตรียมพร้อมรับมืออุทกภัยและพฤติกรรมของผู้สูงอายุในชุมชน เอกสารที่ใช้เป็นวรรณกรรมจำนวน 30 เรื่อง ที่ตีพิมพ์เผยแพร่ระหว่าง เดือน พฤษภาคม พ.ศ. 2554 ถึง พฤษภาคม พ.ศ. 2564 จากฐานข้อมูลออนไลน์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ในการเตรียมพร้อมรับมืออุทกภัยและพฤติกรรมของผู้สูงอายุในชุมชน ประกอบด้วย 3 กลุ่มปัจจัย ดังนี้ 1) ปัจจัยภายใน ได้แก่ ปัจจัยส่วนบุคคล (อายุ ระดับการศึกษา และรายได้ครอบครัว) ปัจจัยการรับรู้สุขภาพ (การมองเห็นและการได้ยิน ความสามารถในการช่วยเหลือตนเองขั้นสูง และภาวะสุขภาพ) และปัจจัยความรู้สึกนึกคิด (การรับรู้สมรรถนะแห่งตน และทัศนคติต่อการเตรียมพร้อมรับอุทกภัย) 2) ปัจจัยภายนอก ได้แก่ แรงสนับสนุนทางสังคม สื่อและแหล่งข้อมูลข่าวสาร และ 3) ปัจจัยสถานการณ์ ได้แก่ ประสบการณ์การเผชิญอุทกภัย และการอาศัยอยู่ในพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดอุทกภัย
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงมหาดไทย กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย. (2562). สถานการณ์อุทกภัยของประเทศไทย
พ.ศ. 2542–2561. สืบค้นเมื่อ 12 กันยายน 2563, จาก http://social.nesdb.go.th/socialStat/Stat
Report_Final.aspx?reportid=3672&template=2R1C&yearty
กัณฐิมาภรณ์ บุญประกอบ. (2559). การเตรียมความพร้อมรับมือภัยพิบัติของชุมชนในพื้นที่ประสบอุทกภัย
จังหวัดสุราษฎร์ธานี (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์). มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์,
สงขลา.
คณะกรรมการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยแห่งชาติ. (2559). แผนการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย
แห่งชาติ พ.ศ. 2558. สืบค้นเมื่อ 12 กันยายน 2563, จาก http://122.155.1.141/upload/minisite/
file_attach/ 118/58c9008f228df.pdf.
ณัฐธนพัฒน์ นนทะแก้ว, และสันติ สุขสะอาด. (2557). ความพร้อมของประชาชนในการรับมืออุทกภัยใน
ตำบลเทพราช อำเภอสิชล จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวนศาสตร์, 33(1), 108-118.
ฐิติรัตน์ ทองม่วง, สุภามาศ ผาติประจักษ์, และนพวรรณ เปียซื่อ. (2561). ความสัมพันธ์ระหว่างความรู้
เจตคติ และพฤติกรรมในการเตรียมพร้อมรับมือภัยพิบัติน้ำท่วมของประชาชนในชุมชนคลอง
มหาสวัสดิ์ จังหวัดนครปฐม. วารสารพยาบาล, 67(3), 46-54.
นารถลดา ขันธิกุล, อังคณา แซ่เจ็ง, ประยุทธ สุดาทิพย์, และสุรเชษฐ์ อรุโณทอง. (2562). การเตรียมความ
พร้อมของผู้สูงอายุในการรับสถานการณ์ภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุขจากภัยพิบัติทางธรรมชาติ ใน
ภาคเหนือประเทศไทย. วารสารสาธารณสุขล้านนา, 14(2), 1-12.
วรรณเพ็ญ อินทร์แก้ว, และสมจินดา ชมพูนุท. (2557). การพยาบาลสาธารณภัย. กรุงเทพมหานคร: บียอนด์
พับลิสซิ่ง.
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2558). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2557. กรุงเทพมหานคร:
อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
ศิรพัชร วัชรภาสกร. (2556). การจัดการปัญหาน้ำท่วมและการมีส่วนร่วมของชุมชน: กรณีศึกษาหมู่บ้าน
นักกีฬาแหลมทอง เขตสะพานสูง กรุงเทพมหานคร (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์).
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์, กรุงเทพมหานคร.
ศรัณย์ลิตา โชติรัตน์. (2558). แนวทางการพัฒนาระบบสารสนเทศและข้อมูลข่าวสารเพื่อการเข้าถึง
สารสนเทศในการติดตามและเฝ้าระวังภัยพิบัติน้ำท่วมของประชาชนบริเวณลุ่มน้ำปัตตานี.
วารสารวิชาการคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 11(1), 9-48.
อังศณา คล้ายสุข, นพวรรณ เปียซื่อ, สุดาพรรณ ธัญจิรา, และสุภามาศ ผาติประจักษ์. (2557). ความสัมพันธ์
ระหว่างความรู้ ทัศนคติและพฤติกรรมการเตรียมพร้อมรับภัยน้ำท่วมของประชาชน ตำบลป่าตาล
อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี. วารสารพยาบาลสาธารณสุข, 28(3), 41-55.
อำนวย ธัญรัตน์ศรีสกุล, อติญาณ์ ศรเกษตริน, และชุลีพร เอกรัตน์. (2556). การเตรียมความพร้อมในการรับ
อุทกภัยของประชาชนในจังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 22(1), 76-84.
Al-Rousan, T. M., Rubenstein, L. M., & Wallace, R. B. (2014). Preparedness for natural disasters among older
US adults: A nationwide survey. American Journal of Public Health, 104(3), 506–511.
Ao, Y., Zhou, X., Ji, F., Wang, Y., Yang, L., Wang, Q., & Martek, I. (2020). Flood disaster preparedness:
Experience and attitude of rural residents in Sichuan, China. Natural Hazards, 104(3), 2591-2618.
Anikeeva, O., Cornell, V., Steenkamp, M., & Arboyon, P. (2016). Opportunities for general practitioners to
enhance disaster preparedness among vulnerable patients. Australian Journal of Primary Health,
(4), 283-287.
Ashida, S., Robinson, E. L., Gay, J., & Ramirez, M. (2016). Motivating rural older residents to prepare for
disasters: Moving beyond personal benefits. Ageing & Society, 36(10), 2117-2140.
Bell, S. A., Singer, D., Solway, E., Kirch, M., Kullgren, J., & Malani, P. (2021). Predictors of emergency
preparedness among older adults in the United States. Disaster Medicine and Public Health
Preparedness, 15(5), 624-630.
Boonyaratkalin, P., Partiprajak, S., & Piaseu, N. (2021). Flood preparedness literacy and behaviors in
community dwelling older adults. Disaster Medicine and Public Health Preparedness, 15(4),
–457.
Brown, L., Haun, J., & Peterson, L. (2014). A proposed disaster literacy model. Disaster Medicine and
Public Health Preparedness, 8(3), 267-275. doi:10.1017/dmp.2014.43
Centre for Research on the Epidemiology of Disasters. (2018). Natural disasters 2017. Retrieved August 15,
, from https://cred.be/ sites/default/files/adsr_2017.pdf.
Cornell, V. J., Cusack, L., & Arbon, P. (2012). Older people and disaster preparedness: A literature
review. Australian Journal of Emergency Management, 27(3), 49-53.
Cox, K., & Kim, B. (2018). Race and income disparities in disaster preparedness in old age. Journal of
Gerontological Social Work, 61(7), 719-734.
Hoffmann, R., & Muttarak, R. (2017). Learn from the past, prepare for the future: Impacts of education
and experience on disaster preparedness in the Philippines and Thailand. World Development, 96,
-51.
Kang, K. (2014). Disaster preparedness among vulnerable older adults with chronic diseases: Results from
a cross‐sectional study in Incheon, Korea. Nursing & Health Sciences, 16(1), 46-51.
Kanakis, K., & McShane, C. (2016). Preparing for disaster: preparedness in a flood and cyclone prone
community. Australian Journal of Emergency Management, 31(2), 18-24.
Killian, T., Moon, Z., McNeill, C., Garrison, B., & Moxley, S. (2017). Emergency preparedness of
persons over 50 years old: Further results from the health and retirement study. Disaster Medicine
and Public Health Preparedness, 11(1), 80-89.
Kim, H., & Zakour, M. (2017). Disaster preparedness among older adults: Social support, community
participation, and demographic characteristics, Journal of Social Service Research, 43(4), 498-509.
Kyota, K., Tsukasaki, K., & Itatani, T. (2018). Disaster preparedness among families of older adults
taking oral medications. Home Health Care Services Quarterly, 37(4), 325-335.
Loke, A. Y., Lai, C. K. & Fung, O. W. M. (2012). At-home disaster preparedness of elderly people in
Hong Kong. Geriatrics & Gerontology International, 12, 524-531.
Mace, S. E., & Doyle, C. J. (2017). Patients with access and functional needs in a disaster. Southern
Medical Journal, 110(8), 509-515.
McNeill, C. C., Killian, T. S., Moon, Z., Way, K. A., & Betsy Garrison, M. E. (2018). The relationship
between perceptions of emergency preparedness, disaster experience, health-care provider education,
and emergency preparedness levels. International Quarterly of Community Health Education, 38(4),
-243.
Najafi, M., Ardalan, A., Akbarisari, A., Noorbala, A. A., & Jabbari, H. (2015). Demographic determinants
of disaster preparedness behaviors amongst Tehran inhabitants, Iran. PLOS Currents, 7, 1-21.
Nikkanen, M., Räsänen, A., & Juhola, S. (2021). The influence of socioeconomic factors on storm
preparedness and experienced impacts in Finland. International Journal of Disaster Risk Reduction,
, 102089.
Poussin, J. K., Botzen, W. W., & Aerts, J. C. (2014). Factors of influence on flood damage mitigation
behaviour by households. Environmental Science & Policy, 40, 69-77.
Scott, J. (2006). Documentary research. London: SAGE.
Sri-On, J., Vanichkulbodee, A., Sinsuwan, N., Rojsaengroeng, R., Kamsom, A., & Liu, S. W. (2019).
Disaster preparedness among Thai elderly emergency department patients: A survey of patients’
perspective. BMC Emergency Medicine, 19(1), 1-7.
Tongtham, A., Kerdmongkol, P., Amnatsatsue, K., Jirapongsuwan, A., & Nanthamongkolchai, S. (2019).
Flood preparedness behavior among older people with chronic diseases in a flood prone area of
Thailand. The Southeast Asian Journal of Tropical Medicine and Public Health, 50(4), 786-792.