บทบาทของทันตาภิบาลในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ต่อผลการปฎิบัติงานตามตัวชี้วัดงานทันตสาธารณสุข ปี 2558
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของทันตาภิบาลและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อผลการปฏิบัติงานตามตัวชี้วัดงานทันตสาธารณสุข เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบตัดขวาง สุ่มจังหวัดตัวอย่างจาก 4ภาคๆละ 4 จังหวัด รวม 16 จังหวัด กลุ่มตัวอย่างเป็นทันตาภิบาลทุกคนในจังหวัดนั้น ที่ทำงานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลไม่น้อยกว่า 1 ปีเก็บข้อมูลระหว่าง มกราคม-เมษายน พ.ศ.2559 โดยส่งแบบสอบถามทางไปรษณีย์ แบบสอบถามได้รับการตอบกลับร้อยละ 49.0 กลุ่มตัวอย่างเป็นหญิงร้อยละ 83.5 อายุเฉลี่ย 28.4 ปี ผลการศึกษาพบว่า ทันตาภิบาลรับรู้บทบาททั้ง 5 ด้านในระดับดีมากและได้ปฏิบัติตามบทบาทนั้น ยกเว้น การศึกษาวิจัยเพื่อพัฒนารูปแบบการส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปากที่สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ ทันตาภิบาลที่มีผลการปฏิบัติงานได้ตามตัวชี้วัดงานทันตสาธารณสุขปี 2558 ทุกตัวมีเพียงร้อยละ 37.3 ปัจจัยที่ส่งผลต่อผลการปฏิบัติงานตามตัวชี้วัดงานทันตสาธารณสุขอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติคือ การรับรู้บทบาททุกข้อใน 3 ด้านคือ บริการทันตกรรมพื้นฐาน (p=.001) ทันตสาธารณสุขเชิงรุก (p<0.001) การบริหารจัดการและวิชาการ (p=0.014) และ การปฏิบัติงานตามบทบาททุกข้อใน 4 ด้านคือ บริการทันตกรรมพื้นฐาน (p<0.001) ทันตสาธารณสุขเชิงรุก (p=0.001) บริหารจัดการและวิชาการ (p=0.003) และการสร้างเสริมศักยภาพชุมชน (p<0.001) ผู้ที่มีทัศนคติที่ดีต่อการทำงานด้านส่งเสริมสุขภาพระดับปานกลางถึงมาก มีผลการปฏิบัติงานตามตัวชี้วัดงานทันตสาธารณสุข ปี 2558 มากกว่ากลุ่มที่มีทัศนคติที่ดีต่องานส่งเสริมสุขภาพในระดับน้อย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.009)
Downloads
Article Details
เอกสารอ้างอิง
2 อำพล จินดาวัฒนะ และคณะ ข้อเสนอเรื่อง ทิศทางและกลวิธีในการพัฒนาสถานีอนามัยในแผนฯ 7 (2535-2539) เอกสารเสนอในการประชุมเชิงปฏิบัติการเรื่องการพัฒนาสถานีอนามัยในแผนฯ 7 9-10 เมษายน 2533 โรงแรมเอเชีย กรุงเทพฯ : สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ; 2533.
3 สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. เอกสารสรุปผลการประชุมเรื่อง การพัฒนาสถานีอนามัยในแผนฯ 7. 9-10 เมษายน 2533. โรงแรมเอเชีย กรุงเทพฯ : สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข; 2533.
4 จันทนา อึ้งชูศักดิ์, ดาวเรือง แก้วขันตี, บุญเอื้อ ยงวานิชากร, ศิริเกียรติ เหลียงกอบกิจ. สถานการณ์การ จัดบริการทันตสาธารณสุขโดยทันตาภิบาลในสถานีอนามัย พ.ศ. 2540-2541. วิทยาสารทันตสาธารณสุข 2544 ; 6 (2) : 75-89.
5 กองทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. รายงานบุคลากรด้านทันตสาธารณสุขประจำปี 2544. เอกสารอัดสำเนา.
6 สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. รายงานบุคลากรด้านทันตสาธารณสุขประจำปี 2552. เอกสารอัดสำเนา.
7 สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข รายงานบุคลากรด้านทันตสาธารณสุขประจำปี 2557. [Internet]. Available from:http://www.anamai.ecgates.com/public_content/ files/001/0000953_1.pdf
8 คณะทำงานศึกษาทบทวนกำลังคนด้านการแพทย์และสาธารณสุขสาขาทันตกรรม ตามคำสั่งกระทรวงสาธารณสุข ที่ 249/2552 ลงวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2552 และ คณะทำงานศึกษาทบทวนกำลังคนด้านสุขภาพช่องปาก ตามคำสั่งทันตแพทยสภา ที่ 5/2552 ลงวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2552.การคาดประมาณกำลังคนด้านทันตสาธารณสุขระยะ 10 ปี (พ.ศ.2551-2560) [Internet]. 2552. Available from: http://www.anamai.ecgates.com/public_content/files/001/0000486_1.pdf
9 สำนักบริหารการสาธารณสุข สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. แผนพัฒนาระบบบริการสุขภาพช่องปาก (Oral Health Service Plan). นนทบุรี : 2555.
10 พิศักดิ์ องค์ศิริมงคล สุณี วงค์คงคาเทพ สาลิกา เมธนาวิน อลิสา ศิริเวชสุนทร การกระจายทันตาภิบาลไทยและภาระงานที่ปฏิบัติในศูนย์สุขภาพชุมชน พ.ศ.2540 สารสารระบบสาธารณสุข ปีที่ 2 ฉบับที่ 1 ม.ค.-มี.ค.2550
11 บุญเอื้อ ยงวานิชากร และคณะ. เจ้าพนักงานทันตสาธารณสุขในสถานีอนามัย : กรณีศึกษาใน 3 สถานีอนามัยขนาดใหญ่. กองทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข; 2540.
12 สุณี วงค์คงคาเทพ บุญเอื้อ ยงวานิชากร การจัดบริการสุขภาพช่องปากในเครือข่ายบริการปฐมภูมิ ในโครงการหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าปี 2545 วารสารวิชาการสาธารณสุข 2546; 12 : 645-658
13 จิรชยา คำพิมพ์ ประจักษ์ บัวผัน แรงจูงใจที่มีผลต่อการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงานทันตสาธารณสุข โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล เขตสาธารณสุขที่ 10 วารสารทันตาภิบาล ปีที่ 24 ฉบับที่ 1 ม.ค.-มิ.ย. 2556 หน้า 24-34