สถานการณ์กำลังคนทันตแพทย์ในระบบบริการทันตสุขภาพ พ.ศ.2548

Main Article Content

โกเมศ วิชชาวุธ
สุณี ผลดีเยี่ยม
ดวงใจ เล็กสมบูรณ์
สุณี วงศ์คงคาเทพ
จารุวัฒน์ บุษราคัมรุหะ
สุพรรณี สุคันวรานิล

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทราบข้อมูลจํานวน การกระจาย ของทันตแพทย์ในระบบบริการ ทันตสุขภาพของประเทศไทย และการสูญเสียของทันตแพทย์ในสังกัดสํานักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข โดย การศึกษาข้อมูลจากแหล่งข้อมูล 3 แหล่งคือฐานข้อมูลสมาชิกทันตแพทยสภา พ.ศ. 2548 ฐานข้อมูลบุคลากร ด้านทันตสาธารณสุข กองทันตสาธารณสุข กรมอนามัย พ.ศ. 2542-2548 และข้อมูลทันตแพทย์ที่ลาออก พ.ศ. 2542-2548 จากกลุ่มบริหารงานบุคคล สํานักบริหารกลาง สํานักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ผลการ ศึกษาพบว่า ทันตแพทย์ในระบบบริการทันตสุขภาพ พ.ศ. 2548 มีจํานวน 8,443 คน เป็นชายร้อยละ 37.37 หญิงร้อยละ 62.63 ร้อยละ 43.80 มีอายุการทํางานไม่เกิน 10 ปี โดยเป็นทันตแพทย์คู่สัญญา (อายุการทํางานไม่เกิน 3 ปี) ร้อยละ 15.33 อยู่ในภาคเอกชนเป็นร้อยละ 53.9 สัดส่วนทันตแพทย์ต่อประชากรในกรุงเทพมหานครเท่ากับ 1:1,305 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เท่ากับ 1:21,120 ทันตแพทย์ในสํานักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขมี จํานวนน้อยลงตลอดตามจํานวนปีที่ปฏิบัติราชการ ค่าเฉลี่ยร้อยละคงเหลือเท่ากับ 69.70 เมื่อปฏิบัติราชการครบ 3 ปี และร้อยละ 48.91 เมื่อปฏิบัติราชการครบ 5 ปี อําเภอที่มีสัดส่วนทันตแพทย์ต่อประชากรมากกว่า 1:20,000 มีร้อยละ 57.08 และจํานวนทันตแพทย์ที่ลาออกมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี จากร้อยละ 19.23 ใน พ.ศ. 2542 เป็น ร้อยละ 46.52 ใน พ.ศ.2548

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
วิชชาวุธ โ, ผลดีเยี่ยม ส, เล็กสมบูรณ์ ด, วงศ์คงคาเทพ ส, บุษราคัมรุหะ จ, สุคันวรานิล ส. สถานการณ์กำลังคนทันตแพทย์ในระบบบริการทันตสุขภาพ พ.ศ.2548. Th Dent PH J [อินเทอร์เน็ต]. 30 มิถุนายน 2008 [อ้างถึง 29 ธันวาคม 2025];13(4):54-68. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ThDPHJo/article/view/179581
ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ

เอกสารอ้างอิง

1. สํานักงานเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, หนังสือสํานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ที่ สร. 0202/ 6731 ลงวันที่ 21 พฤษภาคม 2525. เรื่องการ แก้ไขปัญหาขาดแคลนทันตแพทย์ปฏิบัติงานในชนบท. และ กอง
2. สุนทร ระพิสุวรรณ, วีรศักดิ์ เหลืองจามีกร,สมพล เล็กเฟื่องฟู องค์ประกอบที่จูงใจให้ เรียนทันตแพทย์ ของนิสิตแพทย์ปีที่ 1 จุฬาฯ วารสารทันตแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2527; 7: 71-78.
3. Lexomboon D, Punyeshing K. Supply Projections for dentists, Thailand (2000 2030)
4. ชาญชัย โห้สงวน, อิทธิพลของบทบาทแห่ง เพศต่อแบบแผนการประกอบวิชาชีพของ ทันตแพทย์ไทยในปี พ.ศ. 2543. ว. ทันต. สธ. 2547; 51: 349-360.
5. ทบวงมหาวิทยาลัย, โครงการพัฒนาอาจารย์ สาขาวิชาทันตแพทยศาสตร์ ฉบับปรับปรุงเพิ่มเติม พ.ศ.2540-2550.
6. หนังสือเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ที่ นร 0202/7462 ลงวันที่ 24 พฤษภาคม 2532 เรื่อง โครงการเพิ่มการผลิตบัณฑิต สาขาวิชาทันตแพทยศาสตร์
7. ชนินทร์ เตชะประเสริฐวิทยา, บรรณาธิการ 60 ปี คณะทันตแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย, กรุงเทพมหานคร: บริษัทเบียร์บุ๊คพับลิชเชอร์ จํากัด, 2543.
8. พิชิต โครตจรัส. ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อทัศนะคติของนักศึกษาทันตแพทย์ที่เกี่ยวข้อง กับนักศึกษาที่ได้รับทุนในประเทศไทยที่จะออกไปปฏิบัติงานในชนบท. เชียงใหม่ทันตสาร 2534; 12: 18-24.
9. พลสิทธิ์ บัวศรี, พรทิพย์ สุรโยธี, จันทนา อึ้งชูศักดิ์, โกเมศ วิชชาวุธ, สุณี ผลดีเยี่ยม การประมาณระยะเวลาเพื่อยกเลิกทันตแพทย์ คู่สัญญาของกระทรวงสาธารณสุข, นนทบุรี กองโรงพยาบาลภูมิภาค; 2538.
10. พิสุทธิ์ สังขะเวส, วัลลภ ภูวพานิช, สุมล ยุทธสารประสิทธิ์ ผลของการฝึกปฏิบัติงาน ในโรงพยาบาลชุมชนต่อความรู้ความเข้าใจ และทัศนะของนักศึกษาทันตแพทยศาสตร์ ว ทันต มหิดล 2531; 8: 1-6.
11. พิศักดิ์ องค์ศิริมงคล. ข้อเสนอการปฏิรูป ระบบบริการทันตสุขภาพไทยในทศวรรษหน้า กรุงเทพมหานคร:สํานักพิมพ์มูลนิธิโกมล คีมทอง; 2542
12. กองทันตสาธารณสุข กรมอนามัย, แนวทางการพัฒนากําลังคนด้านทันตสาธารณสุขเพื่อ บรรลุเป้าหมายทางทันตสุขภาพของประเทศไทย กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก; 2529.
13. คณะทํางานกลุ่มผู้ให้บริการทางทันตกรรม. ผลการศึกษาวิจัยความต้องการกําลังคนด้าน สุขภาพ กลุ่มผู้ให้บริการด้านทันตกรรม เอกสารประกอบการประชุมเพื่อเสนอผลการ ศึกษาวิจัยโครงการพัฒนากําลังคนด้านสุขภาพ โรงแรมรามาการ์เด้นส์, กรุงเทพมหานคร 2539.
14. ชาญชัย โห้สงวน, การศึกษาระบบบริการทันตกรรมในประเทศไทย พ.ศ.2543 กรุงเทพมหานคร: คณะทันตแพทยศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2544
15. สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, การคาดประมาณประชากร ของประเทศไทย 2543-2568. สํานักงาน คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2546
16. วิชัย วิวัฒน์คุณูปการ. การร่วมจัดบริการทันตสุขภาพของภาคเอกชนภายใต้นโยบาย หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า: การจัดบริการ ทันตสุขภาพภายใต้นโยบายหลักประกัน สุขภาพถ้วนหน้า นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข: 2545.
17. อดิเรก ศรีวัฒนาวงษา, แพร จิตตินันท์, สุธี สุขสุเดช, จันทนา อึ้งชูศักดิ์, แนวโน้มการ เข้าร่วมจัดบริการของคลินิกเอกชนในอนาคต การจัดบริการทันตสุขภาพภายใต้นโยบายหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2545.
18. Lexomboon, D. Recruitment and retention of human resource for health in rural areas: a case study of dentists in Thailand. Ph.D. Thesis, University of Liverpool.; 2003.
19. กระทรวงสาธารณสุข หลักเกณฑ์และแนวทาง การ ปฏิบัติการจ่ายเงินเพิ่มพิเศษสําหรับแพทย์ทันตแพทย์ และเภสัชกรที่ปฏิบัติงานในสถาน บริการสาธารณสุข โดยไม่ทําเวชปฏิบัติส่วนตัวหรือปฏิบัติงานโรงพยาบาลเอกชน พ.ศ. 2536.
20. สุปรีดา อดุลยานนท์, ปิยะนาถ จาติเกตุ, ปิยะฉัตร พัชรานุฉัตร, ศิริเกียรติ เหลียงกอบกิจ, ชาญชัย โห้สงวน, การปฏิรูประบบสุขภาพกับ ทันตบุคลากรไทยในอนาคต. นนทบรี: สถาบันวิจัย ระบบสาธารณสุข: 2545.