การพัฒนาการเรียนรู้ของนักเรียนประถมศึกษาด้วยกระบวนการวิจัย : เรียนรู้คู่วิจัย ตอน อาหารกับฟันผุ

Main Article Content

สุธา เจียรมณีโชติชัย
วราภรณ์ จิระพงษา
ปิยะดา ประเสริฐสม

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาศักยภาพในการเรียนรู้กระบวนการคิดอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ โดยการเรียนรู้ผ่านการกระทํา (learning by doing) มุ่งเน้นการทํางานวิจัยเชิงสํารวจซึ่งเป็นการวิจัยอย่างง่าย โดยใช้โจทย์ อาหารกับฟันผุ เป็นกระบวนการใหม่ในการพัฒนารูปแบบกิจกรรมการส่งเสริมทันตสุขภาพใน โรงเรียนที่ครบวงจร ดําเนินการในโรงเรียน 210 แห่ง ใน 14 จังหวัดทั่วประเทศ ในปีการศึกษา 2548 ขั้นตอน สําคัญในการดําเนินการ คือ การสร้างทีมนักวิจัยในระดับโรงเรียน ซึ่งประกอบด้วยครู 5 คน และนักเรียน 10 คน ทําการฝึกอบรมเพื่อปรับทัศนคติในการจัดการเรียนรู้แก่เด็ก และให้ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการวิจัย เชิงสํารวจและความรู้เกี่ยวกับอาหารและการเกิดโรคฟันผุ จัดสรรงบประมาณในการดําเนินการให้แก่โรงเรียน และจัดให้มีเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของโรงเรียนในระดับอําเภอ จังหวัดและในระดับประเทศ ผลการศึกษา มีทีม วิจัยครูและนักเรียนเข้าร่วมโครงการมากกว่า 2,100 คน ซึ่งผ่านหลักสูตรการฝึกอบรมเพื่อเพิ่มศักยภาพในการ ทํางานวิจัยและการจัดการเรียนรู้ด้วยเทคโนโลยี EAP (Experiential Activities Planner) ทีมวิจัย ทุกโรงเรียนได้มีการสํารวจสถานการณ์เกี่ยวกับการบริโภคอาหารของเด็กโดยเฉพาะขนม เครื่องดื่ม และ สถานการณ์โรคฟันผุในโรงเรียนทุกแห่ง เกิดการพัฒนากระบวนการแก้ไขปัญหาจากข้อมูลที่ได้จากการสํารวจ ทําให้ทีมวิจัยเกิดการเรียนรู้จากการทํางานโดยใช้ข้อมูลจริงของโรงเรียนเอง (evidence based practice) ทั้งนี้ พบว่าเกิดแนวทางแก้ไขปัญหาหลักๆ ในโรงเรียน คือ นโยบายสาธารณะ เช่น การเลิกขายน้ําอัดลมและขนม ในโรงเรียน การจัดการสิ่งแวดล้อม เช่น การร่วมกับ อบต.ในการออกเทศบัญญัติเพื่อห้ามการขายขนมและน้ําอัดลม บริเวณหน้าโรงเรียน การจัดระบบการดูแลการบริโภคของเด็กอย่างมีส่วนร่วมของผู้ปกครองและเด็กนักเรียนที่ ชัดเจนอย่างยิ่ง คือการบูรณาการในหลักสูตรการเรียนรู้ทั้งในกลุ่มสาระหลักและในกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน การ ศึกษาครั้งนี้เป็นการพัฒนากระบวนการเรียนรู้ของเด็กให้เกิดทักษะการคิดอย่างเป็นระบบและเป็นวิทยาศาสตร์ ทั้งยังเป็นการพัฒนาแนวทางการบูรณาการสุขภาพช่องปากในโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพอย่างเป็นรูปธรรม

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
เจียรมณีโชติชัย ส, จิระพงษา ว, ประเสริฐสม ป. การพัฒนาการเรียนรู้ของนักเรียนประถมศึกษาด้วยกระบวนการวิจัย : เรียนรู้คู่วิจัย ตอน อาหารกับฟันผุ. Th Dent PH J [อินเทอร์เน็ต]. 30 พฤษภาคม 2008 [อ้างถึง 29 ธันวาคม 2025];13(3):39-50. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ThDPHJo/article/view/208822
ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ

เอกสารอ้างอิง

1. กองทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข หลักการและแนวคิดของเฝ้าระวัง และส่งเสริมทันตสุขภาพนักเรียนประถมศึกษา กรุงเทพฯ : บริษัทศูนย์การพิมพ์ แก่นจันทร์ จํากัด, ตุลาคม 2540
2. ศิริรักษ์ นครชัย สร้อยสิริ ทวีบูรณ์ บุญนิตย์ ทวีบูรณ์ อารยา พงษ์หาญยุทธ ภัทรวดี ลีลาทวีวุฒิ สุกฤตา จิตต์ไมตรี. การศึกษาผล กระทบของโรคฟันผุต่อคุณภาพชีวิตของเด็ก เครือข่ายเด็กไทยไม่กินหวาน, 2547 (เอกสารโรเนียวเย็บเล่ม) แถม
3. Prasertsom P, Chitchaeng U, Sirichakwal P, Saranachareonpong K, Changban P. Snacks eating behaviors and dental caries status of Thai children aged 3-5 years old. Abstract presented in Pediatric Dentistry Association of Asia, September 2004. Thailand
4. World Health Oraganization. WHO Information Series on School Health (document eleven). Geneva, 2003.
5. วราภรณ์ จิระพงษา ปิยะดา ประเสริฐสม สุณี วงศ์คงคาเทพ. ระบบบริการทันตสุขภาพในประเทศไทย ออนพริ้นท์ช้อพ, กรกฎาคม 2547.
6. กองทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. รายงานผลการสํารวจทันตสุขภาพ แห่งชาติ ครั้งที่ 5 ประเทศไทย 2544. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สามเจริญพาณิชย์, 2545
7. ฝ่ายวิชาการและแผนงาน ศูนย์บริหารการผลิตการจําหน่ายและการขนย้ายน้ําตาลทราย สํานักงานคณะกรรมการอ้อยและน้ําตาลทราย ปริมาณการจําหน่ายน้าตาลทรายเพื่อการบริโภคภายในประเทศ. WWW.Sugarzone.in.th
8. ขนิษฐ์ รัตนรังสิมา ปิยะดา ประเสริฐสมสถานการณ์ทันตสุขภาพนักเรียนประถมศึกษา และการจัดบริการส่งเสริมทันตสุขภาพใน โรงเรียนจากผลการสํารวจระดับจังหวัด ปี 2548-2550. www.dental.anamai.moph. go.th/e-book
9. สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ. หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2544
10. http://www.health.nsw.gov.au/publicSe health/health-promotion/settings/schools/whole-school.html. search date 23 May 2008
11. the Victorian Department of Education and Training, the Catholic Education Commission of Victoria and the Association of Independent Schools and Victoria Inc. Researching Numeracy Teaching Approach in Primary Schools. Commonwealth of Australia 2004. ISBN: 0 642 7743 6
12. Thomas WJ. W. A review of research on project-based learning. http://www. autodesk.com/foundation, search date : 23 May 2008
13. P.F.So, S.Y. Keng. The Whole School Approach to Health Education in Tin Shui Wai Methodist Primary School, Hong Kong. J. Primary care and Health Promotion. Vol (1):1; April 2004. 34-39.