การประเมินผลการดำเนินงานเฝ้าระวังทันตสุขภาพในโรงเรียนประถมศึกษา จังหวัดแพร่

บทคัดย่อ

การประเมินผลการดําเนินงานเฝ้าระวังทันตสุขภาพในโรงเรียนประถมศึกษาจังหวัดแพร่ มี วัตถุประสงค์เพื่อประเมินประสิทธิผลการดําเนินงานและศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการดําเนินงานโดยทําการ ประเมินประสิทธิผลเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ โดยใช้แบบประเมินผลกิจกรรมเฝ้าระวังทันตสุขภาพใน โรงเรียนประถมศึกษาสังกัดสํานักงานการประถมศึกษาจังหวัด จํานวน 296 โรงเรียน และวิธีการ สนทนากลุ่มและสัมภาษณ์เจาะลึกในโรงเรียนที่ผ่านการประเมินผลเชิงปริมาณ ว่ามีการดําเนินงานดี และควรปรับปรุง รวมทั้งหมด 7 โรงเรียน

ผลการศึกษาพบว่า การดําเนินงานของโรงเรียนในภาพรวมอยู่ในเกณฑ์ดี ร้อยละ 15.5 ปานกลาง ร้อยละ 66.9 และควรปรับปรุง ร้อยละ 17.6 ในส่วนกิจกรรมการดําเนินงานของโรงเรียน พบว่า โรงเรียนมีการดําเนินกิจกรรมตรวจฟัน การแปรงฟันหลังอาหารกลางวัน และการให้ทันตสุขศึกษาได้ ครอบคลุมค่อนข้างสูง ส่วนกิจกรรมที่ดําเนินการได้น้อยคือการตรวจฟันโดยครูประจําชั้น การแปรงฟัน เป็นกลุ่มตามสภาพปัญหา การได้รับทันตสุขศึกษาจากเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ทันตบุคลากร ครูอนามัย ใช้ข้อมูลการตรวจช่องปากในการแก้ไขปัญหาทันตสุขภาพ การแจ้งผู้ปกครองให้ทราบสภาพปัญหาช่อง ปากของนักเรียน และการจําหน่ายอาหารที่ไม่เป็นโทษต่อฟันในโรงเรียน สําหรับปัจจัยที่มีผลต่อการ ดําเนินงานพบว่า ปัจจัยสําคัญที่สุดคือ ผู้บริหารจะต้องมีนโยบายทันตสุขภาพของโรงเรียนที่ชัดเจน โดยเฉพาะการควบคุมอาหารที่เป็นโทษต่อฟัน มีการทํางานเป็นทีม และการดําเนินงานสอดคล้องกับ หลายโครงการที่เกี่ยวข้อง ส่วนปัจจัยอื่น ได้แก่ ครู เจ้าหน้าที่สาธารณสุข และทันตบุคลากร มีความ เข้าใจในแนวคิดการเฝ้าระวังทันตสุขภาพไม่ตรงกัน เกณฑ์ที่ใช้ในการตรวจช่องปากยากเกินไป กิจกรรม การแปรงฟันหลังอาหารกลางวันตามสภาพปัญหาไม่เหมาะสมในทางปฏิบัติ การสนับสนุนจากเจ้าหน้าที่ สาธารณสุขและทันตบุคลากรยังขาดบทบาทของการเป็นผู้ส่งเสริมสุขภาพและเป็นพี่เลี้ยงให้แก่โรงเรียน