สิทธิประโยชน์ทันตกรรมภายใต้โครงการประกันสังคมในมุมมองทันตแพทย์

บทคัดย่อ

การศึกษาเชิงปริมาณนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสํารวจความเข้าใจและความคิดเห็นของ ทันตแพทย์ที่มีต่อสิทธิประโยชน์ทันตกรรมในโครงการประกันสังคม เก็บข้อมูลด้วยการส่ง แบบสอบถามทางไปรษณีย์ถึงทันตแพทย์ที่เป็นสมาชิกทันตแพทยสภาทุกคนจํานวน 5,800 ฉบับ มีการตอบกลับคิดเป็นร้อยละ 15.0 แบบสอบถามประกอบด้วย 5 ส่วน ได้แก่ ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบ, ข้อมูลบริการทันตกรรม, ความเข้าใจต่อสิทธิประโยชน์ทันตกรรม, ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะต่อ สิทธิประโยชน์ดังกล่าว และค่าบริการทันตกรรมภาคเอกชน

ร้อยละ 57.4 ของผู้ตอบกลับเป็นเพศหญิง มีอายุเฉลี่ย 35.8 ปีและมีอายุการทํางานเฉลี่ย 11.2 ปี โดยเป็นผู้ให้บริการทันตกรรมทั่วไปมากที่สุด ทันตแพทย์ส่วนใหญ่มีความเข้าใจเกี่ยวกับ สิทธิประโยชน์นี้ในระดับปานกลาง ส่วนใหญ่มีความรู้ถูกต้องเฉพาะด้านที่เกี่ยวกับตัวทันตแพทย์เอง จึงปฏิบัติตามข้อกําหนดของสํานักงานประกันสังคมได้ ยังพบว่าภาคการทํางานสัมพันธ์กับความ เข้าใจอย่างมีนัยสําคัญ (95% CI) อย่างไรก็ตาม ทันตแพทย์ส่วนใหญ่ไม่สามารถให้คําแนะนําเกี่ยว กับการเบิกจ่ายเงินและสิทธิประโยชน์ด้านผู้ประกันตนได้เพราะมีความเข้าใจคลาดเคลื่อน

ระหว่าง 1 มกราคม - 30 ตุลาคม 2541 ผู้ประกันตนมารับบริการทันตกรรมไม่มากนัก เมื่อเทียบกับประชาชนทั่วไปโดยทันตแพทย์ที่อยู่เฉพาะภาคเอกชนรายงานว่าให้บริการแก่ผู้ประกัน ตนมากกว่า ทันตแพทย์ที่อยู่ทั้งภาครัฐและเอกชน และเฉพาะภาครัฐ ตามลําดับ และร้อยละ 2.7 ของทันตแพทย์ทั้งหมดให้บริการแก่ผู้ประกันตนมากกว่าครึ่งหนึ่งของผู้รับบริการทั้งหมด สถานบริการเอกชนเกือบทั้งหมดคิดค่าบริการสําหรับผู้ประกันตนเท่ากับผู้รับบริการทั่วไปขณะที่ ภาครัฐมีความยืดหยุ่นด้านราคาสําหรับผู้ประกันตนมากกว่า เมื่อพิจารณาจากค่าบริการเฉลี่ยภาคเอกชน พบว่าค่าบริการทันตกรรมภาคเอกชนในกรุงเทพมหานครและปริมณฑลสูงกว่าในต่างจังหวัด ทุกรายการ ยังพบว่ามีการเรียนรู้ประสบการณ์ระหว่างภาครัฐและเอกชน ทันตแพทย์ที่ทํางานทั้งใน ภาครัฐและเอกชนใช้ประโยชน์จากบัตรผู้ป่วยนอกและมีการจัดหน่วยเคลื่อนที่ออกให้บริการทันตกรรม มากกว่าผู้ที่อยู่เฉพาะภาคเอกชน

ทันตแพทย์ส่วนใหญ่เห็นว่า สิทธิประโยชน์นี้เป็นผลดีต่อผู้ประกันตน มากกว่าต่อวิชาชีพและ ตัวทันตแพทย์เอง ครึ่งหนึ่งของทันตแพทย์เห็นว่า โครงการดังกล่าวมีปัญหา ส่วนใหญ่เป็นปัญหาที่ เกิดจากความเข้าใจคลาดเคลื่อนของผู้ประกันตน, ของผู้ให้บริการ และการออกหลักฐานรับรองการใช้ บริการให้ผู้ประกันตนนําไปเบิก และมีข้อเสนอแนะจํานวนหนึ่งเพื่อการปรับปรุงระบบ