ผลการประเมินโครงการให้ยาเม็ดฟลูออไรด์ในนักเรียนประถมศึกษาเป็นเวลา 4 ปี

Main Article Content

สุรัตน์ มงคลชัยอรัญญา
อังศนา ฤทธิ์อยู่

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการประเมินติดตามผลโครงการให้ยาเม็ดฟลูออไรด์ในเด็กประถมศึกษาที่ดําเนินการ ต่อเนื่อง 4 ปี (พ.ศ.2536-2540) ในจังหวัดสมุทรปราการ ราชบุรี พังงาและตราด สุ่มตัวอย่าง ด้วยวิธี Multistage Sampling ได้ตัวอย่างทั้งหมดคือ นักเรียน จํานวน 1,245 คน ครูผู้รับผิดชอบโครงการ 41 คน ทันตบุคลากรผู้รับผิดชอบโครงการจากสํานักงานสาธารณสุขจังหวัด 4 คน และ โรงพยาบาลชุมชน 8 คน สัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างโดยใช้แบบที่สร้างขึ้นและทดสอบแล้ว ผลการศึกษา พบว่า นักเรียนมีอายุ 6-14 ปี เฉลี่ย 8.9 ปี เกือบทั้งหมดรู้จักฟลูออไรด์ ร้อยละ 91.4 รู้ว่าฟลูออไรด์ ช่วยป้องกันฟันผุ นักเรียนที่ตอบ ว่ากินยาเม็ดฟลูออไรด์ที่โรงเรียนรายจังหวัดครอบคลุมร้อยละ 93-97 คิดรวมแล้วเป็นร้อยละ 95.2 โดยใน กลุ่มนี้ร้อยละ 66.6 ได้กินทุกวัน นักเรียนร้อยละ 35.8 และ 41.6 กินมานาน 2 ปีและ 3 ปีหรือมากกว่า ตามลําดับ ร้อยละ 69.3 ตอบว่าเคี้ยวแล้วกลั้วให้ทั่วปากก่อนกลืน ร้อยละ 38.9 หัวหน้าห้อง(หรือผู้นํา นักเรียน)เป็นคนแจกยาเม็ดฟลูออไรด์ ร้อยละ 41.9 ให้หยิบกินเอง ร้อยละ 85.9 ชอบกินเพราะมีรสหวาน และมีประโยชน์ ร้อยละ 96.1 ตอบว่าใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ผลการสัมภาษณ์ครู 41 คนพบว่า เกือบ ทั้งหมดได้เคยอบรมก่อนเริ่มโครงการ ส่วนใหญ่จัดสรรยาเม็ดฟลูออไรด์ให้ครูประจําชั้นไปดําเนินการ ซึ่ง ก็จะไปมอบหมายให้หัวหน้าห้องหรือผู้นํานักเรียน เป็นผู้ไปแจกอีกต่อหนึ่ง ครูส่วนใหญ่มีความรู้เรื่อง ฟลูออไรด์ดี แต่ไม่รู้ในเรื่องอาการและการแก้ไขพิษเฉียบพลันจากการได้รับฟลูออไรด์มากเกิน ครูรู้สึก ว่าการจ่ายยาเม็ดฟลูออไรด์ง่ายไม่ยุ่งยากแต่มีบางคนระบุว่าสับสนเพราะยาเม็ดฟลูออไรด์มีหลายขนาดหลายสี และบางโรงเรียนได้รับยาเม็ดฟลูออไรด์มากเกิน การสัมภาษณ์ทันตบุคลากรพบว่า รูปแบบการดําเนินงาน มี 2 จังหวัด ที่จัดสรรยาเม็ดฟลูออไรด์ผ่านทางสํานักงานการประถมศึกษาจังหวัดและอําเภอ อีก 2 จังหวัดผ่านทางโรงพยาบาลชุมชนและสํานักงานสาธารณสุขอําเภอ การติดตามใน 3 จังหวัดให้ครูทํา รายงานส่งเป็นรายเดือน นอกเหนือจากการนิเทศงาน ปีละ 1-2 ครั้ง ข้อเสนอแนะจากการศึกษานี้คือควร จะเพิ่ม การชี้แจงโครงการและติดตามให้จังหวัดเตรียมการประเมินผลกระทบต่อสุขภาพช่องปากในอนาคต และควรจะปรับขนาดบรรจุภัณฑ์ของยาเม็ดฟลูออไรด์ให้มีขนาดเล็กลง

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
มงคลชัยอรัญญา ส, ฤทธิ์อยู่ อ. ผลการประเมินโครงการให้ยาเม็ดฟลูออไรด์ในนักเรียนประถมศึกษาเป็นเวลา 4 ปี. Th Dent PH J [อินเทอร์เน็ต]. 27 ธันวาคม 1999 [อ้างถึง 28 ธันวาคม 2025];4(2):44-55. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ThDPHJo/article/view/213863
ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ

เอกสารอ้างอิง

1. Stephen KW. Fluoride toothpaste, rinses and tablets. Adv Dent Res 1994 Jul; 8(2):185-9
2. Horowitz HS, Meyers RJ, Heifetz SB, Driscoll WS, LISH. Combined fluoride, school-based program in a fluoride-deficient area: results of 11-year study.J Am Dent Assoc 1986 May;112(5):621
3. Driscoll WS, Nowjack-Raymer R, Heifetz SB, LiSH, Selwitz RH.Evaluation of the comparative effectiveness of fluoride mouthrinsing, fluoride tablets, and both procedures in combination:interim findings after five years. J Public Health Dent 1990 Winter;50(1):13-7
4. Driscoll WS, Nowjack-Raymer R, Selwitz RH, LISH, Heifetz SB. A comparison of the caries preventive effects of fluoride mouthrinsing, fluoride tablets, and both procedures combined :final results after eight years. J Public Health Dent 1992 Winter;52(2):111-6
5. Stephen KW, Kay EJ, Tullis Jl. Combined fluoride therapies. A 6-year double-blind schoolbased preventive dentistry in Inverness, Scotland. Community Dent Oral Epidemiol 1990 Oct; 18(5): 244 -8
6. Driscoll WS, Heifetz SB, Brunelle JA. Caries-preventive effects of fluoride tablets in school children four years after discontinuation of treatments. J Am Dent Assoc 1981 Dec;103(6): 878-81
7. กองทันตสาธารณสุข กรมอนามัย, โครงการให้ยาเม็ดฟลูออไรด์ในนักเรียนประถมศึกษา 2536 เอกสารโรเนียว
8. กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. รายงานการประเมินผลแผนงานทันตสาธารณสุขตามแผนพัฒนาการสาธารณสุขฉบับที่ 7 (พ.ศ. 2535-2539), 2541 กรุงเทพ: โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก
9. ขวัญรักษ์ อยู่สมบูรณ์ และคณะ, ความรู้ ทัศนคติ และการมีส่วนร่วมของครูในงานเฝ้าระวังทันตสุขภาพในนักเรียนประถมศึกษา อ.กุสุมาลย์ จ.สกลนคร 2535 เอกสารเย็บเล่ม
10. Primosch RE, Weatherell JA, Strong M. Distribution and retention of salivary fluoride from a sodium fluoride tablet following various intra-oral dissolution methods. J Dent Res 1986 Jul; 65(7): 1001 - 5
11. วรวรรณ อัศวกุลและคณะ, การดําเนินงานเฝ้าระวังและส่งเสริมทันตสุขภาพในโรงเรียนประถมศึกษาที่ได้รับการคัดเลือกเป็นโรงเรียนดีเด่นเฝ้าระวังทันตสุขภาพและโรงเรียนที่ไม่ได้รับการคัดเลือกเป็นโรงเรียนดีเด่นเฝ้าระวังทันตสุขภาพ 2536 กองทันตสาธารณสุข กรมอนามัย เอกสารเย็บเล่ม
12. Rossow I, Holst D. Use of fluoride tablets in childhood: a 10-year prospective study. J Public Health Dent 1993 Summer;53(3):146 – 50