สภาวะปริทันต์และความสัมพันธ์ระหว่างการมีหินน้ำลายกับเหงือกอักเสบของเด็กไทยอายุ 12 ปี

บทคัดย่อ

การศึกษานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงระบาดวิทยาของสภาวะปริทันต์ และความสัมพันธ์ของการมี หินน้ําลายกับการเกิดโรคเหงือกอักเสบในเด็กไทยอายุ 12 ปี โดยมีนิยามของโรคเหงือกอักเสบหมายถึงการมี เลือดออกภายหลังการสอดเครื่องมือตรวจปริทันต์ในร่องเหงือก ประชากรที่ศึกษาสุ่มตัวอย่างจากทุกภาคของ ประเทศไทยและกรุงเทพมหานคร จํานวน 2,801 คน การคัดเลือกตัวอย่างใช้วิธี Stratified multistage cluster sampling จํานวนตัวอย่างรายภาคเป็นสัดส่วนกับจํานวนประชากรในภาคนั้นๆ ดัชนีที่วัดใช้ Community Periodontal Index (CPI) ตรวจและบันทึกข้อมูลแต่ละตัวอย่างเป็น 6 เซกแต้นท์ ผลการศึกษาพบว่าใน จํานวนเซกแต้นท์ทั้งหมด 16,806 เซกแต้นท์ เป็นเซกแต้นท์ปกติ (รหัส 0) ร้อยละ 23.17 มีเหงือกอักเสบ (รหัส1) ร้อยละ 17.88 มีหินน้ําลาย (รหัส 2) ร้อยละ 58.22 เมื่อแยกเซกแต้นท์ที่มีหินน้ําลายออกเป็นกลุ่ม ที่มีเลือดออก (24) กับกลุ่มที่ไม่มีเลือดออก (2-) พบว่าภาคกลาง ภาคเหนือ และภาคใต้มีสัดส่วนใกล้เคียง กัน ยกเว้นในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่พบสัดส่วนของเซกแต้นท์ที่มีหินน้ําลายและมีเลือดออกมากกว่าไม่มี เลือดออกอย่างมีนัยสําคัญ และตัวอย่างจากกรุงเทพมหานครมีเซกแต้นท์ที่มีหินนําโลายและไม่มีเลือดออก มากกว่ามีเลือดออกอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ (p<.05) การศึกษาครั้งนี้ยังพบว่าแต่ละตําแหน่งในช่องปากจะ มีเลือดออกซึ่งเป็นอาการของเหงือกอักเสบแตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ เมื่อวิเคราะห์ถึงความ สัมพันธ์ของการมีหินน้ําลายและการมีเลือดออก พบว่ามีความสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ (p<.05) เมื่อวิเคราะห์ค่า Odds ratio พบว่าเซกแตนท์ที่มีหินน้ําลายจะมีโอกาสมีเลือดออกมากกว่า เซกแตนท์ที่ไม่มี หินน้ําลาย 1.64 เท่า แต่ไม่พบนัยสําคัญทางสถิติ จึงไม่อาจสรุปได้ว่าในประชากรที่ศึกษานี้ การมีหินน้ําลาย จะทําให้มีโอกาสเกิดเลือดออกซึ่งเป็นอาการของเหงือกอักเสบได้มากกว่าการไม่มีหินน้ําลาย