การพัฒนาโมเดลเชิงสาเหตุของศักยภาพในการพึ่งพาตนเองของวิสาหกิจชุมชน ในเขตพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทย (The development of a causal model of ability to self-reliance of community-based Enterprises in the central region of Thailand)

Abstract

                การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับศักยภาพในการพึ่งพาตนเองของวิสาหกิจชุมชน ในเขตพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทย  เพื่อพัฒนาและตรวจสอบรูปแบบความสัมพันธ์เชิงสมการโครงสร้างของศักยภาพในการพึ่งพาตนเองของวิสาหกิจชุมชน ในเขตพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทยตามข้อมูลเชิงประจักษ์  และเพื่อศึกษาอิทธิพลทางตรง อิทธิพลทางอ้อม และอิทธิพลรวมของปัจจัยที่มีต่อระดับศักยภาพในการพึ่งพาตนเองของวิสาหกิจชุมชน ในเขตพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทย กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ สมาชิกของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเฉพาะภาคกลางในพื้นที่ 5 จังหวัด จำนวน 1,038 ตัวอย่าง และสัมภาษณ์เชิงลึก จากกลุ่มเจ้าหน้าที่ในองค์กรที่สำคัญ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับวิสาหกิจชุมชน นักวิชาการที่เชี่ยวชาญทางด้านวิสาหกิจชุมชน  และตัวแทนกลุ่มวิสาหกิจชุมชน  จำนวนทั้งสิ้น 20 ท่าน  ทำการศึกษาโดยใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล และการวิเคราะห์ผลมีสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และตรวจสอบความตรงเชิงโครงสร้างของโมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุโดยใช้โปรแกรม LISREL 9.30 โดยใช้สถิติ วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน การวิเคราะห์สมการโครงสร้าง และการวิเคราะห์อิทธิพลเชิงสาเหตุ

               ผลการศึกษาสรุปได้ว่า 1. ศักยภาพในการพึ่งพาตนเองของวิสาหกิจชุมชน ในเขตพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทย ในภาพรวม อยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า อยู่ในระดับมากทั้ง 3 ประเด็น สามารถเรียงลำดับจากมากไปน้อยได้ดังนี้ ด้านประสิทธิภาพของการดำเนินงาน รองลงมาคือด้านคุณภาพสินค้าและบริการ และด้านประสิทธิผลตามภารกิจของวิสาหกิจชุมชน ตามลำดับ 2. โมเดลที่พัฒนาขึ้น ความสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้ (c²/df  มีค่าเท่ากับ 2.16, ค่า GFI เท่ากับ 0.99 ค่า AGFI เท่ากับ 0.96 ค่า CFI เท่ากับ 1.00) โดยตัวแปรในโมเดลสามารถร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของศักยภาพในการพึ่งพาตนเองของวิสาหกิจชุมชน  ได้ร้อยละ 67  3. โมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของศักยภาพในการพึ่งพาตนเองของวิสาหกิจชุมชน ในเขตพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทย ที่พัฒนาขึ้นมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ 4. ปัจจัยสภาพแวดล้อมภายนอก และปัจจัยภายใน มีอิทธิพลทางตรงต่อกระบวนการทำงานของวิสาหกิจชุมชน 5. ปัจจัยสภาพแวดล้อมภายนอกมีอิทธิพลทางตรงเชิงลบต่อศักยภาพในการพึ่งพาตนเองของวิสาหกิจชุมชนในเขตพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทย  และ 6. ปัจจัยภายใน กับกระบวนการทำงานของวิสาหกิจชุมชน มีอิทธิพลทางตรงเชิงบวกต่อระดับศักยภาพในการพึ่งพาตนเองของวิสาหกิจชุมชนในเขตพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทย 

                  The purpose of this research was to study a sturdiness to self-reliance of community-based Enterprises of  in the central region of Thailand.  To test model invariance among  a sturdiness to self-reliance of community-based Enterprise.  And to study the direct, indirect, and overall influence of  self-reliance of community-based Enterprise. The sample consisted of 1,038 members in community-based Enterprises of  in the central region of Thailand. The instrument used in this study was a questionnaire. Descriptive statistics were generated using SPSS; casual modeling involved in the use of LISREL. The result showed that :  1. The research results revealed that their  level of  sturdiness to self-reliance of community-based Enterprises of  in the central region of Thailand was at a high level in overall. When taking each aspect into consideration, it was found that their level of  sturdiness to self-reliance  was also at a high  level in all aspect, from most to least  in Performance of operations, Product and service quality and The effectiveness of the mission of community enterprises  respectively.  2. The proposed model was consistent with the empirical data in an acceptable fit (c²/df  = 2.16, GFI = 0.99, AGFI = 0.96, CFI  =1.00) the variables in the proposed model accounted for 67 percent of the total variance of  sturdiness to self-reliance of community-based Enterprises in the central region of Thailand. And  3. Path analysis, causal relationships showed that : 1) Context was negative influence to sturdiness to self-reliance of community-based Enterprises of  in the central region of Thailand. and 2) Input and Process  was positive influence to sturdiness to self-reliance of community-based Enterprises of  in the central region of Thailand  at the 0.05 level.