การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้ของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร / THE COMMUNITIES PARTICIPATION IN LEARNING MANAGEMENT OF THE BANGKOK LOCAL MUSEUM

Abstract

บทคัดย่อ

การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้ของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาถึงปัจจัยที่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้จากพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น 2) ศึกษาสภาพการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้ของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร และ 3) ศึกษาแนวทางการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้ของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร กลุ่มประชากรที่ศึกษาคือพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานครทั้ง 26 แห่ง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบวิเคราะห์เอกสาร แบบสัมภาษณ์ และแบบเก็บข้อมูลภาคสนาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า

1. ปัจจัยที่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้ของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น มี 10 ด้าน ได้แก่ 1) จุดประสงค์ของการก่อตั้ง 2) การบริหารจัดการ 3) ลักษณะชุมชนที่ตั้งอยู่ 4) ตำแหน่งที่ตั้ง 5) อาคารและสถานที่ 6) การจัดแสดง 7) การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 8) บุคลากรและเจ้าหน้าที่ 9) การประชาสัมพันธ์ และ10) การใช้ประโยชน์และการได้รับประโยชน์ของพิพิธภัณฑ์

2. สภาพการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้ของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร พบว่า การมีส่วนร่วมของชุมชนมีค่อนข้างน้อยในทุกๆ ด้าน แม้จะมีจุดมุ่งหมายที่เปิดโอกาสให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมแต่คนในท้องถิ่นส่วนใหญ่ก็ไม่ได้เข้ามีส่วนตั้งแต่เริ่มต้น เพราะขาดปัจจัยส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชน ทำให้ชุมชนไม่เข้าใจและเห็นความสำคัญในการมีส่วนร่วมจัดการเรียนรู้ ขาดกระบวนการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้ และขาดเครือข่ายของการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้ ส่งผลให้พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร ไม่สามารถเป็นแหล่งเรียนรู้ตลอดชีวิตที่สมบูรณ์ได้

3.แนวทางการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้ของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุงเทพมหานคร มี 4 ข้อ คือ 1) การเสริมสร้างปัจจัยที่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้ 2) การเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจในการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้ 3) การเสริมสร้างกระบวนการการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้ และ 4) การเสริมสร้างเครือข่ายของการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการเรียนรู้

Abstract

The purposes of this qualitative research were 1) to study the promoting factors of the communities participation in learning management of the local museum, 2) to study the conditions of the communities participation in learning management of the Bangkok Local Museum, and 3) to study the approaches to promote the communities participation in learning management of the Bangkok Local Museum. The study populations were 26 Bangkok Local Museums. The research tools were documentary analyzing form, interview questions, focus group items, and field study data collection form. The data were analyzed by content analysis technique.

The research findings showed that:

1. The factors that promote the communities participation in learning management of the local museum had ten components as follow 1) the purpose of the establishment 2) the management, 3) the community 4) the location 5) the buildings and facilities. 6) the exhibition 7) the learning activities 8) the officers and staffs 9) the public relations and 10) the usage and usable of the museum.

2. The conditions of the communities participation in learning management of the Bangkok Local Museum were relatively small in every ways, despite the aim to provide opportunities for community involvement, but limitation factors that local community were lack of the promotion of participation. The community did not understand the important of engaging learning, the lack of the communities participation encouragement and the Participatory Network of the communities participation. These were cause of The Bangkok Local Museum cannot be a completely of lifelong learning center.

3. The approach to promote the communities participation in learning management of the Bangkok Local Museum has 4 stages: 1) encourage the factors that promote the communities participation in learning management. 2) encourage the knowledge and understanding of the communities participation in learning management. 3) encourage the procedure of the communities participation in learning management  and 4) encourage the network of the communities participation in learning management.