การศึกษาวัฒนธรรมและภูมิปัญญาการเลี้ยงสุนัขสายพันธุ์บางแก้วในจังหวัดพิษณุโลก (A Study on Culture and Wisdom for Fostering Thai Bangkaew Dogs in Phitsanulok Province)

Abstract

                 บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของผู้เลี้ยงสุนัขบางแก้ว และ 2) เพื่อศึกษาภูมิปัญญาและเรื่องเล่าเกี่ยวกับการเลี้ยงสุนัขสายพันธุ์บางแก้วในพื้นที่จังหวัดพิษณุโลก ดำเนินการตามระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่  แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคัดเลือกแบบเจาะจง จำนวน 50 คน นำเสนอผลการวิจัยโดยใช้การพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า 1) วิถีชีวิตและวัฒนธรรมของผู้เลี้ยงสุนัขบางแก้ว มีการเปลี่ยนแปลงตามสภาพสังคมแสดงให้เห็นพลวัตทางวัฒนธรรมในการดูแลสัตว์เลี้ยงที่เปลี่ยนแปลงไปตามระบอบทุนนิยม ที่สัตว์เลี้ยงกลายเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัวมนุษย์ มีธุรกิจการค้าเกี่ยวกับสัตว์เลี้ยงโดยเฉพาะสุนัข 2) ภูมิปัญญาและเรื่องเล่าเกี่ยวกับการเลี้ยงสุนัขสายพันธุ์บางแก้วในพื้นที่จังหวัดพิษณุโลก ปรากฏการใช้ภูมิปัญญาไทยร่วมในการเลี้ยงสุนัข แบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ การใช้ภูมิปัญญาไทยในการรักษาอาการเจ็บป่วยและการบำรุงร่างกาย  และเรื่องเล่าของสุนัขสายพันธุ์บางแก้วเกี่ยวกับต้นกำเนิดสายพันธุ์ว่ามีต้นกำเนิดอยู่ที่อำเภอบางระกำ จังหวัดพิษณุโลก เป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้คนพิษณุโลกตัดสินใจเลี้ยงสุนัขบางแก้ว และจากมุขปาฐะเรื่องเล่าวีรกรรมสุนัขบางแก้วที่สร้างความประทับใจให้แก่ผู้เลี้ยงมีความสอดคล้องกับลักษณะนิสัยของสุนัข บางแก้วที่ได้รับการบันทึกผ่านเอกสารต่าง ๆว่า สุนัขบางแก้วมีความจำเป็นเลิศ รักเจ้าของ หวงของ และมีสัญชาติญาณ นักล่า

                The purposes of the research were: 1) to study Thai Bangkaew dog owners’ ways of life and culture, and 2) to study wisdom of fostering and story tales of Thai Bangkaew dogs in the area of Phitsanulok province. According research methodology, this qualitative research. The instrument used in the research was a structured interview. The sample in this research were 50 person by using the purposive sampling. The results of the research were demonstrated by analytical description. The findings were as follows: 1) As for ways of life and culture, This finding demonstrated that cultural dynamics has been changing according to capitalism. Pets have become a part of human family. Also, there are pet businesses particularly for dogs.  2. In terms of the wisdom of fostering Thai Bangkaew dogs in Phitsanulok, at the present time, when they are ill, the dogs will be brought to see a veterinarian because of convenience and effective treatment. However, local Thai wisdom for fostering the dogs appeared and was classified into two types: the wisdom of treatment and the wisdom of nourishment. The legend of Thai Bangkaew dogs’ origin in Bangrakum district, Phitsanulok province is a crucial reason why people in Phitsanulok make decisions of fostering the dogs. Moreover, stories of Thai Bangkaew dogs’ bravery that are impressive to the dog fosters are in accordance with the dogs’ characteristics that were documentarily recorded, namely, exceptional memory, actual love for the owners, possessive aggression, and hunting instinct.