การพัฒนาวิสาหกิจชุมชนสู่ความสำเร็จ กรณีศึกษากลุ่มทอผ้าไหมบ้านหวายหลึม ตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง จังหวัดร้อยเอ็ด

Abstract

           การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการบริหารจัดการกลุ่มปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนากลุ่ม ทอผ้าไหม รวมถึงปัญหาอุปสรรคและแนวทางในการพัฒนาเพื่อให้กลุ่มทอผ้าไหมบ้านหวายหลึมประสบความสำเร็จเกิดความเข้มแข็งอย่างยั่งยืน โดยรวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร การสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม                การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview) และการสนทนากลุ่ม โดยมีกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก(Key Informants) จากแหล่งข้อมูลที่หลากหลาย รวมจำนวน 15 คน ทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้วิธีการเชิงพรรณนา และวิเคราะห์เนื้อหา นำข้อมูลมาสรุป และเสนอแนะ

           ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มทอผ้าไหมบ้านหวายหลึมมีการดำเนินงานที่เป็นระบบมีการกำหนดระเบียบ ข้อบังคับของกลุ่มที่ชัดเจน ผู้นำกลุ่มมีความรับผิดชอบ เสียสละ สมาชิกกลุ่มมีทักษะและความชำนาญในการผลิต มีการจัดตั้งศูนย์กลางการผลิตเพื่อควบคุม ตรวจสอบและรับประกันคุณภาพผลิตภัณฑ์ จึงทำให้ผลิตภัณฑ์มีคุณภาพได้มาตรฐาน โดยมีวัตถุดิบในการผลิตจากเส้นไหมที่มีคุณภาพ ย้อมสีที่ได้มาตรฐานโดยมีวิธีการย้อมที่ใช้เทคนิคการย้อมทับ ผลิตภัณฑ์มีความเพียงพอต่อการส่งออก ซึ่งตอบสนองตามความต้องการของลูกค้าได้เป็นอย่างดี รวมทั้งมีช่องทางการจำหน่ายสินค้าและการประชาสัมพันธ์ที่หลากหลายทำให้สินค้าเป็นที่รู้จักมากขึ้นโดยมีปัจจัยหลักที่สำคัญที่ส่งผลให้กลุ่มประสบความสำเร็จ ทั้งปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอก ไม่ว่าจะเป็นด้านความเข้มแข็งของคณะกรรมการและสมาชิกกลุ่ม การบริหารจัดการกลุ่มที่ดี การมีส่วนร่วมและการส่งเสริมการเรียนรู้ เงินทุน ผลิตภัณฑ์ที่หลากหลายและมีคุณภาพ เครือข่ายการแลกเปลี่ยนสินค้าและฝากขาย รวมทั้งการได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานภายนอก แต่อย่างไรก็ตาม กลุ่มทอผ้าไหมบ้านหวายหลึมยังมีสภาพปัญหาในด้านต่างๆบางส่วน  คือ พ่อค้าคนกลางกดราคา ไม่มีพื้นที่ปลูกหม่อนและต้นไม้ที่ให้สีธรรมชาติที่มากพอ สมาชิกขาดทักษะใน การพัฒนาฝีมือในการทอลายใหม่ๆให้ทันกับตลาดในปัจจุบันซึ่งปัญหาดังกล่าวเป็นปัญหาที่ไม่มีผลมากนักเนื่องจากคณะกรรมการและสมาชิกกลุ่มเห็นว่า ในปัจจุบันผลิตภัณฑ์ที่กลุ่มขายได้ดียังเป็นผ้าไหมผืน โดยเฉพาะผ้าลายสาเกต ซึ่งเป็นลายโบราณ สมาชิกมีความชำนาญในการทอผ้าลายนี้ ส่วนเส้นไหมนั้นกลุ่มสั่งซื้อเป็นประจำทำให้ได้ราคาส่งที่ถูกกว่าท้องตลาด ปัญหาต้นทุนในการผลิตจึงมีไม่มากนัก ซึ่งแนวทางในการพัฒนากลุ่มสู่ความสำเร็จและยั่งยืน แม้ในภาวะที่เศรษฐกิจมีการแข่งขันสูงกลุ่มจะต้องมีการพัฒนาศักยภาพไม่ว่าจะเป็นในด้านผลิตภัณฑ์ที่มีหลากหลาย ทันสมัย ช่องทางการตลาดที่สะดวก รวดเร็ว ผ่านสื่อโซเซียลมีเดียต่างๆ แต่ในขณะเดียวกันจะต้องมีการสืบทอดและอนุรักษ์ไว้ในเรื่องของภูมิปัญญาท้องถิ่นด้วยเช่นกัน 

           The objective of this study was to investigate the management characteristics, factors promoting development, problems, obstacles and development practices of Wailum Silk Weaving Group in order to strengthen and sustain the Group success. The methodology was conducted by exploring related documents. Data were collected through non-participant observation, in-depth interview, and focus group. 15 keys informants were gained from multiple sources. Data were analyzed through descriptive statistics, content analysis. Then data were summarized for drawing the conclusions and suggestions.

            The results of this study showed that: Wailum Silk Weaving Group has systematic operation with clear regulations and orders. Its leaders are highly responsible, sacrifice for common interested. Its members have skillful and specialized production skills, having established a production centers to control. Monitor and guarantee the quality of products As a result, product quality standards. The raw material for the production of quality silk. Stained by a standard method of dyeing technique that uses dye layer. The product is enough to export. Which meet the needs of customers as well. Including the distribution channels of the goods and a variety of public relations make it more known item. Major factors affecting the success of the Group include internal and external factors: good committee and members, good management, participation and learning promoting, funds, quality and various products, network of products exchange and consignment, and external agencies support. However, the Group faces some problems such as middlemen’s power of lowering price, insufficient mulberry plantation area and lack of plants with ability to produce natural color, and members’ lack of craft to weave new patterns to keep up with the market trend. These problems do not have high impact on the Group because the committee and members see that best-selling product is a piece of silk fabric, especially, Saket silk fabric, ancient pattern style. The Group’s members are specialized in weaving Saket silk style. Moreover, with long relationship with suppliers, the Group can buy silk materials at lower price than the market price. Thus, the production cost does not have high impact. In developing guidelines which the group success and sustainability.With highly competitive economy, the Group is required to develop its potential in terms of various and up-to-date products, convenient and fast distribution channels, and marketing via social media while local wisdom should be preserved and further inherited across generations.