ระบาดวิทยาภูมิศาสตร์ในงานสาธารณสุข

Abstract

บทคัดย่อ

จากแนวคิดที่ว่าการเกิดโรคมีลักษณะเฉพาะ ในแต่ละพื้นที่และไม่ได้ เกิดขึ้นโดยบังเอิญหรือโดยสุ่มลักษณะทางกายภาพและชีวภาพในแต่ละพื้นที่เป็น ตัวกำหนดให้การเกิดโรคมีลักษณะเป็นกลุ่มก้อน ระบาดวิทยาภูมิศาสตร์เป็นเครื่องมือในงานสาธารณสุข ที่พัฒนาจากแนวคิดดังกล่าว โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ พรรณนาและวิเคราะห์สถานการณ์โรคในแต่ละพื้นที่ ตามปัจจัยประชากร สิ่งแวดล้อม สังคม พฤติกรรม และพันธุกรรม รวมถึงประยุกต์ระบาดวิทยาเชิงนิเวศ ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศภูมิศาสตร์ และสถิติเชิง ภูมิศาสตร์ เพื่อระบุปัจจัยเชิงนิเวศที่เกี่ยวข้องกับ สถานการณ์โรคในแต่ละพื้นที่ ปัจจุบันนี้ระบาดวิทยา ภูมิศาสตร์ได้ถูกประยุกต์ใช้ในการศึกษาของหลายแขนง วิชา เช่น อาชญวิทยา สาธารณสุขศาสตร์สิ่งแวดล้อม สังคมศาสตร์การแพทย์ รวมถึงการประยุกต์ใช้ในการ เฝ้าระวังโรค การศึกษาระบาดวิทยาภูมิศาสตร์ในงาน สาธารณสุขมีส่วนช่วยวางแผนทรัพยากร วางแผน บริการสุขภาพ ดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรค และประเมินผลโครงการป้องกัน ควบคุมโรค

คำสำคัญ: ระบาดวิทยา; ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์; สาธารณสุข

ABSTRACT

Regarding the disease occurrence concept, disease does not occur randomly, it is dominated by typical physical and biological characteristics of the area. Spatial epidemiology is a public health tool that was developed under such concept that aims to describe and analyze disease situations in each area regarding population, environmental, societal, behavior and genetic factors. Also, Ecological design, Geographic information system and Spatial statistics are employed to identify ecological factors relating to health situation. Up to date, spatial epidemiology has been applied to several discipline such as criminology, environmental health and surveillance system. Spatial epidemiology in public health has assisted to set resource allocation planning, health service planning, operating disease prevention and control.

Key words: epidemiology; GIS; public health