การศึกษานำร่องประสิทธิผลหัตถการเผายาหน้าท้องในการบรรเทาอาการท้องอืดแบบครั้งคราว

ผู้แต่ง

  • กัลยกร บัวชะอุ่ม นักศึกษาหลักสูตรการแพทย์แผนไทยประยุกต์บัณฑิต วิทยาลัยการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร จ.ปราจีนบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • จุฑามาศ แสนฤาชา นักศึกษาหลักสูตรการแพทย์แผนไทยประยุกต์บัณฑิต วิทยาลัยการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร จ.ปราจีนบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ทิพปภา นาอ่อน นักศึกษาหลักสูตรการแพทย์แผนไทยประยุกต์บัณฑิต วิทยาลัยการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร จ.ปราจีนบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • อาภารัตน์ สงวนศักดิ์ นักศึกษาหลักสูตรการแพทย์แผนไทยประยุกต์บัณฑิต วิทยาลัยการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร จ.ปราจีนบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • สุวพิชชา เรืองสงคราม โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลดงพระราม อำเภอเมือง จังหวัดปราจีนบุรี
  • ปภัสรา สังข์สุข วิทยาลัยการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร จ.ปราจีนบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ศุภวรรณ ชัยประกายวรรณ์ วิทยาลัยการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร จ.ปราจีนบุรี คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

หัตถการเผายา, อาการท้องอืด, การเคลื่อนตัวของลำไส้

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการศึกษานำร่องประสิทธิผลหัตถการเผายาหน้าท้องในการบรรเทาอาการท้องอืดแบบครั้งคราวเปรียบเทียบประสิทธิผลก่อนและหลังจากหัตถการเผายา และศึกษาความพึงพอใจหลังจากเข้ารับบริการด้วยหัตถการเผายา โดยการคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างจำนวน 10 ราย ที่มีอาการท้องอืดแบบครั้งคราว โดยทำหัตถการเผายาวันละ 5 รอบ จำนวน 3 วัน ทำวันเว้นวัน ประเมินผลการรักษาโดยใช้แบบประเมินอาการท้องอืด โดยวัดระดับความแน่นท้อง ระดับการเรอ ระดับการผายลม การเคลื่อนตัวของลำไส้เหนือสะดือ การเคลื่อนตัวของลำไส้ต่ำกว่าสะดือ และประเมินความพึงพอใจ ก่อนและหลังการรักษา วิเคราะห์ผลโดยใช้สถิติ Wilcoxon 
ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างที่มีอาการท้องอืด มีอาการดีขึ้นหลังจากทำหัตถการเผายาหน้าท้อง อย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ โดยหลังการรักษาครั้งที่ 3 มีค่าเฉลี่ยการเคลื่อนตัวของลำไส้เหนือสะดือ และใต้สะดือเพิ่มขึ้นเปรียบเทียบกับก่อนการรักษา ทั้งนี้ระดับความพึงพอใจหลังการทำหัตถการเผายาหน้าท้องพบว่าด้านการทำหัตถการ และด้านประโยชน์จากหัตถการเผายา มีระดับความพึงพอใจมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.58 และ 4.67 ตามลำดับ โดยพบผลข้างเคียงจากการทำหัตถการเผายาหน้าท้องจำนวน 1 ราย ได้แก่ อาการประจำเดือนมาช้ากว่าปกติ

   

เอกสารอ้างอิง

สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. การสำรวจอนามัยและสวัสดิการ พ.ศ. 2566. กรุงเทพฯ: สำนักงานสถิติแห่งชาติ; 2566.

มูลนิธิฟื้นฟูส่งเสริมการแพทย์ไทยเดิม. ตำราการแพทย์ไทยเดิม (แพทยศาสตร์สงเคราะห์) ฉบับพัฒนา ตอนที่ 1. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: มูลนิธิฟื้นฟูส่งเสริมการแพทย์ไทยเดิม; 2554.

ศุภชัย ชุ่มชื่น. การรักษาอาการท้องผูกเรื้อรังด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย. บูรพาเวชสาร 2020; 7(2): 77-92.

อรัญญา แสงงาม. ประสิทธิผลการเผายาสมุนไพรในผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อม. วารสารหมอยาไทยวิจัย 2024; 10(2): 111–26.

ธีรยุทธ เกษมาลี, สินีนาฏ ชาวตระการ. ประสิทธิผลของการเผายาสมุนไพรเปรียบเทียบกับการทำกายภาพบำบัดในการรักษาข้อเข่าเสื่อมแบบปฐมภูมิ. Chula Med J. 2018; 62(6): 975–985.

ไฟศอล มาหะมะ และธิรารัตร วรรณพิคต. ภูมิปัญญาหมอพื้นบ้านในการรักษาอาการประจำเดือนมาไม่ปกติในตำบลหงส์เจริญ อำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร. วารสารหมอยาไทยวิจัย. 2565; 8(2): 131-145

Pueschel L, Nothacker S, Kuhn L, Wedemeyer H, Lenzen H, Wiestler M. P0970 Associations between diet, faecal and flatulence odour perception and disease activity in patients with inflammatory bowel disease and healthy controls. Journal of Crohn’s & Colitis. 2025; 19(Suppl 1): i1803.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

23-06-2025

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย