Factors Influencing Physical Appearance Identity and Appearance-Management Behaviors among Young Adult Women in Thailand: A Qualitative Study

บทคัดย่อ

การศึกษาในสังคมตะวันตกพบว่าปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อเอกลักษณ์ของรูปลักษณ์ภายนอก ได้แก่ เชื้อชาติ สื่อสาธารณะ ครอบครัว กลุ่มเพื่อน และความแตกต่างทางวัฒนธรรม แต่การศึกษาในผู้หญิงไทยยังมีค่อนข้างจำกัด การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการรับรู้อัตลักษณ์ทางกาย และการจัดการกับภาพลักษณ์ของหญิงไทยวัยผู้ใหญ่ตอนต้น รวบรวมข้อมูลด้วยการสนทนากลุ่ม โดยใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง ในผู้หญิงไทยวัยผู้ใหญ่ตอนต้น (n=94) อายุเฉลี่ย 20 ปี ในสี่ภูมิภาคของประเทศไทย วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา และหาองค์ประกอบหลักของข้อมูล

            ผลการศึกษา พบว่า วิธีการจัดการกับภาพลักษณ์ของผู้หญิงไทยวัยผู้ใหญ่ตอนต้นที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย ได้แก่การใช้กลูตาไธโอนทั้งในรูปแบบของการกินและการฉีด และการใช้สารที่ทำให้ผิวขาวซึ่งอาจไม่ได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา การปรับพฤติกรรมการรับประทานอาหาร และการออกกำลังกาย การซื้อยามารับประทานเอง ได้แก่ ยาลดความอ้วน อาหารเสริมเพื่อลดความอ้วน และการทำศัลยกรรม ส่วนปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการรับรู้อัตลักษณ์ทางกาย ประกอบด้วย ปัจจัยภายในตัวบุคคล หรือการรับรู้ตนเอง เช่น ความมั่นใจในตนเอง ปัจจัยภายนอกบุคคล ได้แก่ ครอบครัว กลุ่มเพื่อน เพศตรงข้าม และปัจจัยทางด้านสังคมวัฒนธรรม เช่น สื่อสาธารณะ ค่านิยม และความแตกต่างของภูมิภาค

            กล่าวโดยสรุป การรับรู้อัตลักษณ์ทางกายของผู้หญิงไทยวัยผู้ใหญ่ตอนต้น ประกอบด้วย ปัจจัยภายในตัวบุคคล ปัจจัยภายนอกบุคคล และปัจจัยทางด้านสังคมวัฒนธรรม หญิงไทยวัยผู้ใหญ่ตอนต้นมีพฤติกรรมการจัดการกับภาพลักษณ์ของตนเองทั้ง ที่พึงประสงค์ และไม่พึงประสงค์ ดังนั้นการป้องกันความเสี่ยงต่อการปฏิบัติพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ในการจัดการกับภาพลักษณ์ และน้ำหนักตัวของผู้หญิงไทยวัยผู้ใหญ่ตอนต้น ควรมีการจัดการกับปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการรับรู้และการจัดการกับภาพลักษณ์ที่เป็นพหุระดับดังกล่าวข้างต้น