ประสิทธิผลของโปรแกรมการให้ความรู้ต่อพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และระดับน้ำตาลในเลือดของสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ คลินิกฝากครรภ์ โรงพยาบาลอุดรธานี
บทคัดย่อ
บทนำ: การให้ความรู้ที่เหมาะสมจะช่วยเพิ่มความมั่นใจและทักษะในการจัดการภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ซึ่งจะส่งผลดีต่อสุขภาพจิตของมารดาและคุณภาพชีวิตโดยรวม
วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมการให้ความรู้ต่อพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและระดับน้ำตาลในเลือดของสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์
ระเบียบวิธีวิจัย: กลุ่มตัวอย่างคือสตรีตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวาน จำนวน 40 ราย ที่มารับบริการที่คลินิกฝากครรภ์ โรงพยาบาลอุดรธานี โปรแกรมพัฒนาขึ้นตามทฤษฎีการดูแลตนเองของโอเร็มและทฤษฎีการเรียนรู้ เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามความรู้และพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาล และผลทางคลินิกได้แก่ระดับน้ำตาลในเลือด (FBS) และระดับน้ำตาลสะสม (HbA1C) โปรแกรมประกอบด้วยกิจกรรมการให้ความรู้ 3 ครั้งในระยะเวลา 4 สัปดาห์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและ Paired T-test
ผลการวิจัย: ผลการวิจัยพบว่าภายหลังเข้าร่วมโปรแกรม คะแนนเฉลี่ยความรู้เพิ่มขึ้นจาก 12.9 เป็น 18.4 คะแนนพฤติกรรมการดูแลตนเองเพิ่มขึ้นจาก 50.2 เป็น 58.3 (p<.001) ผลทางคลินิกพบว่าค่าเฉลี่ย FBS ลดลงจาก 165.3 เป็น 115.6 มก./ดล. และ HbA1C ลดลงจาก 7.7% เป็น 5.1% (p<.001)
สรุปผล: การวิจัยครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมการมีประสิทธิผลในการพัฒนาความรู้ พฤติกรรมการดูแลตนเอง และผลลัพธ์ทางคลินิกในสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์
ข้อเสนอแนะ: ควรนำโปรแกรมนี้ไปใช้เป็นแนวทางมาตรฐานในการดูแลผู้ป่วยเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ขยายผลไปยังสถานพยาบาลใกล้เคียง และควรทำการศึกษาเพิ่มเติมโดยมีกลุ่มควบคุมเพื่อยืนยันประสิทธิผลของโปรแกรม
References
International Diabetes Federation. Diabetes Facts and Figures | International Diabetes
Federation [Internet]. 2024 [Cited 2024 Sep 9]. Available from : https://idf.org/about-diabetes/diabetes-facts-figures/
Mahmoud LE, Hasneen SH, El-Bana HM, Araby OEA. Effect of instructional package on
knowledge and attitudes among gestational diabetic women. Journal of Nursing Science Benha University 2024;5(2): 74–92.
Kim S, Kim HJ, Shin G. Self-management mobile virtual reality program for women with
gestational diabetes. International Journal of Environmental Research and Public Health 2021;18(4), 1539.
ตีรณา กฤษณสุวรรณ, จันทิมา ขนบดี และ ศรีสมร ภูมนสกุล. ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยคัดสรร
กับความเครียดและการเผชิญความเครียดของหญิงที่เป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์.
วารสารพยาบาลตำรวจ 2561;10(1): 71-81.
Lamadah SM, Ibrahim HA, Elgzar WT, El-Sayed HA, Sayed SH, El-Houfey A. Gestational
diabetes self-care behavior: An empowerment educational intervention based on BASNEF model. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research 2022;27(6), 538.
Huang W, Jalleh RJ, Rayner CK, Wu T. Management of gestational diabetes mellitus via
nutritional interventions: The relevance of gastric emptying. World Journal of Diabetes 2024;15(7): 1394–1397.
Kapustin R, Kopteeva E, Tiselko A, Alekseenkova E, Korenevsky A, Shelaeva E, Arzhanova
O, Kogan I. Diabetes and pregnancy study (DAPSY): a 10-year single-center cohort study of pregnancies affected by diabetes. Archives of Gynecology and Obstetrics 2023;309(6): 2643–2651.
Assaf EA, Sabbah HA, Momani A, Al-Amer R, Al-Sa’ad GA, Ababneh A. Factors influencing
gestational diabetes self-care among pregnant women in a Syrian Refugee Camp in Jordan. PloS One 2024;19(2): e0297051.
Sgayer I, Odeh M, Wolf MF, Kaiyal RS, Aiob A, Lowenstein L, Gratacos E. The impact on
pregnancy outcomes of late‐onset gestational diabetes mellitus diagnosed during the third trimester: A systematic review and meta‐analysis. International Journal of Gynaecology and Obstetrics 2023;165(3), 877–888.
Ismoilov JA, Egamberdiyeva YKK, Mahmamuradova NN, Daminov AT. Features of diabetes
mellitus during pregnancy. Educational Research in Universal Sciences 2024;3: 668–675.
Rokni S, Rezaei Z, Noghabi AD, Sajjadi M, Mohammadpour A. Evaluation of the effects of
diabetes self-management education based on 5A model on the quality of life and blood glucose of women with gestational diabetes mellitus: an experimental study in eastern Iran. Journal of Preventive Medicine and Hygiene 2022;63(3), E442–E447.
Tsironikos GI, Zakynthinos GE, Tatsioni A, Tsolaki V, Kagias I, Potamianos P, Bargiota A.
Gestational Metabolic Risk: A Narrative Review of Pregnancy-Related Complications and of the Effectiveness of Dietary, Exercise and Lifestyle Interventions during Pregnancy on Reducing Gestational Weight Gain and Preventing Gestational Diabetes Mellitus. Journal of Clinical Medicine 2024;13(12), 3462.
Yaping X, Huifen Z, Meijing Z, Huibin H, Chunhong L, Fengfeng H, Jingjing W. Effects of
Moderate-Intensity aerobic exercise on blood glucose levels and pregnancy outcomes in patients with gestational diabetes mellitus: a randomized controlled trial. Diabetes Therapy 2021;12(9), 2585–2598.
Haron Z, Sutan R, Zakaria R, Mahdy ZA. Self-care educational guide for mothers with
gestational diabetes mellitus: A systematic review on identifying self-care domains, approaches, and their effectiveness. Belitung Nursing Journal 2023;9(1), 6–16.
Ural A, Beji NK. The effect of health-promoting lifestyle education program provided to
women with gestational diabetes mellitus on maternal and neonatal health: a
randomized controlled trial. Psychology, Health & Medicine 2020;26(6), 657–670.
ศูนย์คอมพิวเตอร์เทคโนโลยีสารสนเทศ โรงพยาบาลอุดรธานี. รายงานสถิติ ผู้ป่วยใน พ.ศ. 2566.
อุดรธานี: โรงพยาบาลอุดรธานี.
Orem DE, Renpenning KM, Taylor SG. Self- care theory in nursing: Selected Papers of
Dorothea Orem. Springer Publishing Company, 2003.
เวณุกา พรกุณา, สร้อย อนุสรณ์ธีรกุล. ผลของโปรแกรมต่อความรู้ การควบคุมระดับน้ำตาล และการกลับมารักษา
ซ้ำของหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวานชนิดพึ่งอินซูลิน. ศรีนครินทร์เวชสาร 2560;32(2), 135-142.
พัชรี จันทอง. ผลของโปรแกรมการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมต่อพฤติกรรมการ ควบคุมอาหารของหญิง
ตั้งครรภ์ที่เป็นเบาหวาน. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ 2557;37: 51 – 9.
Hermis AH, Muhaibes FJ. Evaluating the effect of a training program on type 2 diabetic
patient’s self-care: A quasi-experimental study. Journal of Education and Health Promotion. 2024;13(1): 38.
Minhat HS, Thangarajah P, Ahmad N. Knowledge on postpartum type-2 diabetes mellitus
screening among pregnant women with gestational diabetes mellitus in Malaysia. Malaysian Family Physician : The Official Journal of the Academy of Family Physicians of Malaysia 2022;17(2), 64.
Gurmu Y, Dechasa A. Effect of patient centered diabetes self care management
education among adult diabetes patients in Ambo town, Ethiopia: An interventional study. International Journal of Africa Nursing Sciences 2023;19, 100606.
อนุศร การะเกษ และ นงลักษณ์ เมธากาญจนศักดิ์. ผลของรูปแบบการพยาบาลผู้จัดการรายกรณีต่อ
ผลลัพธ์ที่คัดสรรในการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีภาวะน้ำตาลต่ำในเลือด ณ แผนก อุบัติเหตุฉุกเฉิน. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ 2561;35(1), 119-127.
อารมย์ อร่ามเมือง. ประสิทธิผลของโปรแกรมการส่งเสริมการดูแลตนเองต่อพฤติกรรมการดูแลตนเอง
ผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ศูนย์สุขภาพชุมชนกระดังงา อำเภอบางคนที จังหวัด สมุทรสงคราม. วารสารวิจัยเพื่อการส่งเสริมสุขภาพและคุณภาพชีวิต 2566;3(1), 25-36.
อติญาณ์ ศรเกษตริน, จินตนา ทองเพชร, จุไรรัตน์ ดวงจันทร์ และนงณภัทร รุ่งเนย. ประสิทธิผลของ
โปรแกรม สร้างเสริมสุขภาพร่วมกับการสนับสนุนการจัดการตนเองต่อพฤติกรรมการจัดการตนเอง และผลลัพธ์ ทางคลินิกของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ร่วมกับความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้. Journal of Health Science-วารสารวิชาการสาธารณสุข 2566;32(2), 299-311.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีอุดรธานี
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.