รูปแบบการสื่อสารความเสี่ยงทางสุขภาพโรคหลอดเลือดสมองตามมิติวัฒนธรรม ของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำ: กรณีศึกษาชุมชนหนึ่งในจังหวัดนครปฐม
คำสำคัญ:
โรคหลอดเลือดสมอง, กลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงดำ, รูปแบบการสื่อสารความเสี่ยงทางสุขภาพบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายความเชื่อทางสุขภาพของกลุ่มไทยทรงดำที่มีความเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง และเพื่อพัฒนารูปแบบการสื่อสารความเสี่ยงทางสุขภาพโดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในชุมชนไทยทรงดำแห่งหนึ่งในจังหวัดนครปฐม พัฒนากรอบการวิจัยจากการประยุกต์แนวคิดการเสริมพลังชุมชนและการสื่อสารความเสี่ยงทางสุขภาพ ผู้เข้าร่วมวิจัยเป็นผู้นำชุมชน ปราชญ์ชาวบ้าน อสม. ผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงและญาติผู้ดูแลในชุมชน จำนวน 55 คน เก็บข้อมูลแบบผสมผสาน ในช่วงเดือนพฤษภาคม 2559 – เดือนมีนาคม 2560 กระบวนการวิจัยประกอบด้วย การประเมินความเสี่ยงทางสุขภาพ การจัดการความเสี่ยง การกำกับติดตามและการประเมินผล วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติทีและการวิเคราะห์เนื้อหา
ข้อค้นพบการวิจัย ชาวไทยทรงดำกลุ่มนี้ส่วนใหญ่อยู่ในวัยผู้ใหญ่ตอนปลายถึงวัยชรา ยังคงมีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย มีน้ำใจ ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน มีความสัมพันธ์แบบเครือญาติ มีเชื่อว่าการเจ็บป่วยไม่ได้มีสาเหตุสิ่งศักดิ์สิทธ์เหนือธรรมชาติแต่เชื่อว่าเกิดจากวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไปส่งผลให้มีพฤติกรรมสุขภาพไม่เหมาะสม การพัฒนารูปแบบการสื่อสารความเสี่ยงฯ ประกอบด้วยการมีส่วนร่วมของชุมชน การออกแบบช่องทางการสื่อสารและสื่อพื้นบ้าน และความเป็นเอกลักษณ์ไทยทรงดำ การบูรณาการองค์ประกอบดังกล่าว ทำให้สามารถลดความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมองได้อย่างมีประสิทธิภาพ และก่อให้เกิดการแก้ปัญหาสุขภาพอย่างยั่งยืนด้วยการใช้ทุนทางวัฒนธรรมของชุมชนเป็นฐาน
References
Buasonte, R., Pawanratanchakorn, J., Sritimongkon, R, Tubtim, W, & Poksiri, M. (2012).
Health care lifestyle of Thai – Song – Dam from the past toward the era of
sufficiency health. Journal of Education Nareasuan University, 14(1),19–36. [In Thai]
Chuenjairuang, P. & Sritanyarat, W. (2012). Perception and management of stroke warning
signs in persons with stroke. Journal of Nursing Science & Health, 35(3), 48-61. [In Thai]
Chuengsatiansup, K., Tengrung, K., Pinkaew, R., & Pechkong, W. (2012). Community culture:
the 7 tools for community study. Bangkok: Suksala printing. [In Thai]
Duangjinda, M., Nimit – arnun, N. & Roojanavech, S. (2015). The outcomes of health risk
communication program amongst high risk stroke patients at sub - district health
promoting hospitals in Samut Sakhon province. Journal of The Thai Royal Nurse,
17(2), 59 - 67. [In Thai]
Infanti, J., Sixsmith, J., Barry, MM., Núñez-Córdoba, J., Oroviogoicoechea-Ortega, C., &
Guillén-Grima, F. (2013). .A literature review on effective risk communication for
the prevention and control of communicable diseases in Europe. Stockholm: ECDC.
Kittiboonthawal, P., Yingrengreung, S., & Srithanya, S. (2018). Perceptions of stroke
warning signs among risk patients. Nursing Journal of The Ministry of Public
Health, 23(3): 132-41. [In Thai]
Krungkraipetch, N., Ritngam, A., & Viriya, C. (2016). The driven model of health community
in Thamanow. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University, 24(3), 34-46.
[In Thai]
Kulprasutidilok, A. & Phollawan, P. (2018). Knowledge for healthcare from the local wisdom of
Thai Song Dum community in Bandon, Uthong district, Suphanburi province. Journal
of Community development and quality of life, 6(1), 106-116. [In Thai]
Nimit – arnun, N. (2015). Cultural competence development of community nurse students:
the case students of Tai Song Dam ethnic group in Thailand. Journal of Nursing
Science Christian University of Thailand, 2(1), 41 – 51. [In Thai]
O’Brien, C., Bray, E.P., Bryan, S., Grunfield, S.M., Haque, M.S. Hobbs, FDR. & et al. (2013).
Targets and self-management for the control of blood pressure in stroke and at
risk groups (TASMIN - SR): protocol for a randomised controlled trial. BMC
Cardiovascular Disorder, 23, 1-8.
Prasanson, T. & Pearkao, P. (2013). The correlation between perception risk and
prevention behaviors among persons at risk of stroke. Journal of Nurses’
Association of Thailand, Eastern – Division, 31(2), 36-43. [In Thai]
Punjaisri, S., Paenpathom, N. & Weerasarn, K. (2013). Clinical practice guidelines for
hemorrhagic stroke. Bangkok: Tanapress Ltd. [In Thai]
Punmung, N., Pundhuweth, N., & Champakaew, L. (Editors). (2013). Guidelines for
assessment of cardiovascular risk. Bangkok: WVO Officer of Printing Mill. [In Thai]
Qiu, W., Rutherford, S., Chu, C., Mao, A., & Hou, X. (2016). Risk communication and public
health. Global Journal of Medicine and Public Health, 5(4), 1-11.
Rothman, A. J., & Kiviniemi, M.T. (1999). Treating people with information: an analysis and
review of approaches to communicating health risk information. Journal of the
National Cancer Institute Monograph, 25, 44 - 51.
Strategy and Planning Division, Ministry of Public Health. (2017). The 20 years of National
Strategic Plan (Public health). Nonthaburi: Ministry of Public Health. [In Thai]
Tachasuksri, T., Sananreangsak, S., & Kuljeerung, O. (2016). Health promotion model by the
community participation: case study of people with disabilities. The Journal of
Faculty of Nursing Burapha University, 24(3), 47-58. [In Thai]
Wagner, E.H., Austin, B.T., Davis, C., Hindmarsh, M., Schaefer, J. & Bonomi, A. (2001).
Improving chronic illness care: translating evidence into action. Health Affairs
(Millwood), 20: 64-78.
Wallerstein, N. & Bernstein, E. (1994). Introduction to community empowerment participatory
education and health. Health Education Quarterly, 21(2): 141-8.
Wuthidham, N. & Nimit – arnun, N. (2015). The development modification program amongst
metabolic syndrome individuals towards community network participation in
a community in Petchaburi province. Christian University of Thailand Journal, 21(1),
110 – 122. [In Thai]
World Stroke Organization. (2014). Stroke support organizations. Retrieved June 18, 2014,
from: http://www.world - stroke.org.
Yoddumnern – Attig, B. & Tangchonlatip, K. (2009). Qualitative data analysis: data
management, data interpretation, and meaning. Nakhon Pathom: Institue
Population and Social Research, Mahidol University. [In Thai]
