ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนของหลอดเลือดแดง ขนาดเล็กในผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2
คำสำคัญ:
ภาวะแทรกซ้อน, หลอดเลือดแดงขนาดเล็ก, เบาหวานชนิดที่ 2บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณาแบบภาคตัดขวาง เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อน
ของหลอดเลือดแดงขนาดเล็กในผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับบริการที่คลินิกเบาหวาน แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาล
ของรัฐ 11 แห่งในเขตภาคตะวันออก จำนวน 350 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยหา ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
และ การวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติคทวิ
ผลการวิจัยพบว่า พบว่าผู้เป็นเบาหวาน 236 รายมีภาวะแทรกซ้อนของหลอดเลือดแดงขนาดเล็ก คิดเป็นอัตรา
ความชุก ร้อยละ 67.43 (95 %CI: 62.49% - 72.36%) ภาวะแทรกซ้อนหลอดเลือดแดงขนาดเล็กที่พบมากที่สุด ได้แก่
โรคไตจากเบาหวานพบร้อยละ 62 เบาหวานขึ้นจอประสาทตาร้อยละ 16.86 และระบบประสาทรับความรู้สึกที่เท้า
ร้อยละ 2.85 ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนของหลอดเลือดแดงขนาดเล็กอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
(p < .05) ได้แก่ อายุ ระยะเวลาการเป็นเบาหวาน ระดับน้ำตาลสะสมในเลือด ความดันโลหิตเริ่มผิดปกติ และไขมัน
ไตรกลีเซอร์ไรด์ในเลือด โดยพบว่า ผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน 13.12 เท่า (OR = 13.12) เมื่อเทียบ
กับผู้ที่มีอายุน้อยกว่า 39 ปี ผู้ที่เป็นเบาหวานมากกว่า 20 ปี มีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนของหลอดเลือดแดงขนาดเล็ก
7.47 เท่า (OR = 7.47) เมื่อเทียบกับผู้เป็นเบาหวานน้อยกว่าหรือเท่ากับ 5 ปี ผู้ที่มีระดับ HbA1C มากกว่า 8% มีโอกาส
เกิดภาวะแทรกซ้อนน้อยกว่า 0.44 เท่า (OR = 0.44) เมื่อเทียบกับผู้ที่มี HbA1C อยู่ในระดับปกติ ผู้ที่ความดันโลหิต
เริ่มผิดปกติ มีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนของหลอดเลือดแดงขนาดเล็กน้อยกว่า 0.26 เท่า (OR = 0.26) เมื่อเทียบกับผู้ที่
มีความดันปกติ และผู้ที่มีไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง มีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนของหลอดเลือดแดงขนาดเล็ก 2.15 เท่า
(OR = 2.15) เมื่อเทียบกับผู้ที่มีไตรกลีเซอไรด์ปกติ
ผลการวิจัยนำเสนอข้อมูลพื้นฐานที่สำคัญให้กับบุคลากรสุขภาพ ในการพัฒนาการบริการสุขภาพ แก่ผู้ที่ได้รับ
วินิจฉัยว่าเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ตั้งแต่ระยะแรก เพื่อป้องกันและชะลอการเกิดภาวะแทรกซ้อน ของหลอดเลือดแดง
ขนาดเล็ก โดยการคัดกรองเบื้องต้นในผู้ที่มีความเสี่ยงสูง
References
S., Pukjaroon, H., W., & Thaikla, K. (2016).
Thai National Health Examination Survey,
NHES V. Nonthaburi: The Graphico Systems.
[In Thai]
Bansal, D. et al. (2014). Microvascular
Complications and Their Associated Risk
Factors in Newly Diagnosed Type 2
Diabetes Mellitus Patients. International
journal of chronic diseases, 2014, 201423.
https://doi.org/10.1155/2014/201423.
Cheema, S., Maisonneuve, P., Zirie, M., Jayyousi,
A., Alrouh, H., Abraham, A., Al-Samraye, S.,
Mahfoud, Z., Al-Janahi, M., Ibrahim, B.,
Lowenfels, A. B., Mamtani, R. (2018). Risk
Factors for Microvascular Complications of
Diabetes in a High-Risk Middle East
Population. Journal of Diabetes Research,
8964027. https://doi:10.1155/2018/8964027
Chuengsamarn, S., Sangpanich, A., & Laoopugsin,
N. (2010). Prevalence and risk factors of
peripheral arterial disease in type 2
diabetic patients at HRH Princess Maha
Chakri Sirindhorn Medical Center. Journal
of the Medical Association of Thailand,
93(Suppl 2), S32-S38. [In Thai]
Cooney, N. (2014). Literature Review: The current
situation and care model of noncommunicable diseases. Nonthaburi:
Art Qualifer. [In Thai]
Dechma, J., Durongritchai, W., & Kijtorntham, W.
(2013). The study of predictive factors’
complications of diabetes mellitus client
in community under King’s nursing theory.
Journal of Public Health Nursing, 27(2),
63-80. [In Thai]
deWit, S.C. & Kumagai, C.K., (2013). Care of patients
with hypertension and peripheral vascular
disease. In S.C. deWit & C.K. Kumagai (Eds),
Medical-Surgical Nursing concepts &
practice (2nd ed.). Missouri: Elsevier.
Hadi, H. A., & Suwadi, J. A. (2007). Endothelial
dysfunction in diabetes mellitus. Vascular
Health and Risk Management, 3(6), 853-876.
Hurst, C., Thinkhamrop, B., & Tran, H.T. (2015).
The Association between Hypertension
Comorbidity and Microvascular
Complications in Type 2 Diabetes Patients:
A Nationwide Cross-Sectional Study in
Thailand. Diabetes & Metabolism Journal,
39(5), 395-404
International Diabetes Federation [IDF] Atlas.
(2017). IDF Diabetes atlas (8th ed.). Retrieved
October 5, 2019, from: http://www.diabet
esatlas.org/resources/2015
International Diabetes Federation [IDF] Atlas.
(2019). IDF Diabetes atlas (9th ed.). Retrieved
October 5, 2019, from: http://www.diabet
esatlas.org/resources/2015
Laksawut, S. (2014). Factor affecting diabetes
nephropathy of diabetes type 2 patient,
Nongkungsri hospital, Kalasin public health
offce 2556. Research and development
health system journal, 7(1), 198-207.
Mongkolsomlit, S. & Rawdaree, P. (2010). Factors
affecting microalbuminuria in type 2
Diabetes: Meta-analysis. Srinagarind
Medical Journal, 25(3), 185-193. [in Thai]
Moungkum, S. (2011). Factors influencing foot
conditions among people with type 2
diabetes in East Thailand. Journal of
Science, Technology, and Humanities, 9(2),
65-74
Nitiyanant, W., Chetthakul, T., Sang-A-kad, P.,
Therakiatkumjorn, C., Kunsuikmengrai, K., &
Yeo, J. P. (2007). A survey study on diabetes
management and complication status in
primary care setting in Thailand. Journal of
the Medical association of Thailand, 90(1),
65-71. [In Thai]
Orasanu, G., & Plutzky, J. (2009). The continuum
of diabetic vascular disease: From macro -
to micro. Journal of the American College
of Cardiology, 53(Suppl 5), S35-S42.
Peduzzi, P., Concato, J., Kemper, E., Holford, T., &
Feinstein, A. (1996). A simulation of the
number of events per variable in logistic
regression analysis. Journal of Clinical
Epidemiology, 99, 1373-1379
Pichiwong, W. (2015). Diabetes and-Kidney
Disease. Journal of the department of
medical service, September - October,
19-24. [In Thai]
Rhee, S. Y., Guan, H. Liu, Z. M., Cheng, S.W.,
Waspadji, S., Palmes, P., ... Kim, Y. S. (2007).
Multi-country study on the prevalence
and clinical features of peripheral arterial
disease in Asian type 2 diabetes patients
at high risk of atherosclerosis. Diabetes
Research and Clinical Practice, 76(1), 82-92
Satirapod, B. (2011). Diagnosis and management
of diabetic nephropathy. Royal Thai Army
Medical Journal, 64(1), 53-63. [In Thai]
Sriwijitkamol, A., Moungngern, Y., & Vannaseang,
S. (2011). Assessment and Prevalence of
diabetic complications in 722 Thai Type 2
Diabetes Patients. Journal of the Medical
Association of Thailand, 94(Suppl. 1),
S168-S174
Wilson, A. M., Sadrzadeh-Rafe, A. H., Myers, J.,
Assimes, T., Nead, K. T., Higgins, M., ... Cooke,
J. P. (2011). Low lifetime recreational
activity is a risk factor for peripheral
arterial disease. Journal of Vascular Surgery,
54(2), 427-432
Yang, H., Young, D., Gao, J., Yuan, Y., Shen, M.,
Zhang, Y., ... Sun, X. (2019). Are blood
lipids associated with microvascular
complications among type 2 diabetes
mellitus patients? A cross-sectional study
in Shanghai, China. Lipids in health and
disease, 18(1), Doi.org/10.1186/s12944-019-
0970-2.
