ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของญาติผู้ดูแล ผู้ได้รับการล้างไตทางช่องท้อง ในจังหวัดชลบุรี
คำสำคัญ:
พฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพ, ญาติผู้ดูแล, ผู้ได้รับการล้างไตทางช่องท้องบทคัดย่อ
พฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพเป็น พฤติกรรมที่แสดงออกเพื่อคงไว้ซึ่งสุขภาวะที่ดีของญาติผู้ดูแล การวิจัยเชิงพรรณนาแบบหาความสัมพันธ์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของญาติผู้ดูแลผู้ได้รับการล้างไตทางช่องท้อง ในจังหวัดชลบุรี กลุ่มตัวอย่างเป็นญาติผู้ดูแลจำนวน 123 คน ที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์ที่กำหนดและได้จากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เก็บรวบรวมข้อมูลช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคมพ.ศ. 2566 โดยใช้แบบสัมภาษณ์เกี่ยวกับพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ ความวิตกกังวลในการปฏิบัติบทบาทการดูแล การรับรู้ประโยชน์ของการปฏิบัติพฤติกรรม การรับรู้อุปสรรคของการปฏิบัติพฤติกรรม การรับรู้ความสามารถแห่งตน และการสนับสนุนทางสังคม ที่ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่าครอนบาค เท่ากับ .75, .91, .89, .89, .91 และ .88 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและสถิติความสัมพันธ์ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน
ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพในภาพรวมอยู่ในระดับเหมาะสมปานกลาง (Madj =1.93, SD =0.36) เมื่อพิจารณารายด้านพบว่า พฤติกรรมที่อยู่ในระดับเหมาะสมมาก คือ ด้านความรับผิดชอบต่อสุขภาพ ซึ่งความเหมาะสมมากที่สุด (Madj =2.22, SD =0.53) และด้านการตระหนักในคุณค่าแห่งตน (Madj =2.21, SD =0.48) ส่วนด้านอื่นอยู่ในระดับเหมาะสมปานกลาง คือ ด้านการรับประทานอาหาร(Madj =1.92, SD =0.48) ด้านความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล (Madj =1.75, SD =0.52) ด้านการจัดการกับความเครียด (Madj =1.71, SD =0.54) และด้านการออกกำลังกาย (Madj =1.48, SD =0.78) ตามลำดับ ทั้งนี้ ปัจจัยการรับรู้ความสามารแห่งตน (r = .387, p < .001) การรับรู้ประโยชน์ของการปฏิบัติพฤติกรรม (r = .316, p < .001) และการสนับสนุนทางสังคม (r = .230, p < .05) มีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
ผลการวิจัยมีข้อเสนอแนะว่า พยาบาลวิชาชีพ หรือบุคลากรทางสุขภาพ สามารถนำผลวิจัยไปพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของญาติผู้ดูแลผู้ได้รับการล้างไตทางช่องท้อง โดยเน้นการเพิ่มการรับรู้ความสามารถของตนเอง และการรับรู้ถึงประโยชน์ของการปฏิบัติพฤติกรรม ร่วมกับส่งเสริมการสนับสนุนทางสังคม ของญาติผู้ดูแลในชุมชน ซึ่งจะส่งผลให้ญาติผู้ดูแลคงไว้ซึ่งสุขภาพที่ดีได้
References
Alyson, R., Lena, J. L., Leslie, W., Robert, C., Li, Y., & Avery, P., (2020). Factors that influence health-promoting behaviors in cancer caregivers. Oncololy Nursing Forum, 47(6), 692-702.
Asana, S., Sathonghon, W., & Sridaket, S. (2019). Quality of life of end-stage renal failure patients undergoing hemodialysis and continuous peritoneal dialysis, health district. No. 8, Thailand. Journal of Health Systems Research and Development, 12(1), 140-149. [In Thai]
Best, J. W., & Kahn, J. V. (2006). Research in education. Cape Town: Pearson Education.
Chonburi Provincial Public Health Office. (2022). Service plan: Renal disease 2022. Chonburi: Chonburi Provincial Public Health Office.
Fongkerd, S., Klangthum, K., & Nateethanasombat, K. (2019). Experience of self-care in health among caregivers of bedridden elderly patients. Rachawadeesan, Boromarajonani College of Nursing, Surin, 9(1), 69-89. [In Thai]
Guillermo, C. Q., Irma, G. G., Sofía, H. M., Giovanni, S.-G. C., Anabel, G. A., & Valdez-Ortiz Rafael. (2019). Prevalence of depression, psychological distress and burnout syndrome in primary caregivers for patients with chronic kidney disease under substitutive therapy in Mexico. Mental Health and Family Medicine, 14, 813-818.
Kang, A., Yu, Z., & Griva, K. (2019). Evaluating burden and quality of life among caregivers of patients receiving peritoneal dialysis. Journal of International Society for Peritoneal Dialysis, 39(2), 176-180.
Kidney Association of Thailand. (2022). Clinical practice recommendations for the care of patients with chronic kidney disease before kidney replacement therapy 2022. Bangkok: Sri Muang Print. [In Thai]
Lawang, W. (2021). Caregivers look at the state of mass in the community: A challenging role for nurses. Bangkok: Danex Inter Corporation. [In Thai]
Litzelman, K., Kent, E. E., & Rowland, J. H. (2018). Interrelationships between health behaviors and coping strategies among informal caregivers of cancer survivors. Heaith Education & Behavior, 45(1), 90-100.
Manera, K. E., Johnson, D. W., Craig, J. C., Shen, J. I., Ruiz, L., Wang, A. Y.-M., & Allison, T. (2019). Patient and caregiver priorities for outcomes in peritoneal dialysis multinational nominal group technique study. Clinical Journal of the American Society of Nephrology, 14(2), 74-83.
Meteorological Department. (2023, January). Climate of Chonburi province. Bangkok: Climate Center Announcement Meteorological Development Division Meteorological Department. [In Thai]
Ministry of Public Health. (2021). Handbook for screening and assessment of elderly health.Bangkok: Office of the Veteran Welfare Organization. [In Thai]
Pender, N. J., Murdaugh, C. L., & Parsons, A. M. (2011). Health promotion in nursing practice (6th ed.). Boston: Julie Levin Alexander.
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2012). Nursing research: Generating and assessing evidence for nursing practice (9th ed.). Philadelphia: Lippincott, Williams & Wilkins.
Rice, D. B., Jiménez, A. C., Ayala, M. C., Turner, K. A., Chiovitti, M., Levis, A. W., & Thombs, B. D. (2020). Perceived benefits and facilitators and barriers to providing psychosocial interventions for informal caregivers of people with rare diseases: A scoping review. The Patient - Patient-Centered Outcomes Research, 13, 471–519.
Rubin, E., Klonoff, P., & Perumparaichallai, R. K. (2020). Does self-awareness influence caregiver burden. NeuroRehabilitation, 46(4), 511-518.
Ruekluenrit, C. (2017). The effect of a learning promotion program and follow-up on health-promoting behaviors among family caregivers of patients with heart failure. Journal of Nursing and Health Care, 35(4), 61-71. [In Thai]
Srisathitnarakoon, B. (2012) Research methods in nursing science. Bangkok: You and I Intermedia. [In Thai]
Suwanboriboon, N., Krungkraipetch, N., & Lawang, W. (2022). Factors affecting family
functioning on home care for chronic kidney disease patients receiving continuous ambulatory peritoneal dialysis Thai Red Cross Nursing Journal, 15(3), 104-118. [In Thai]
Theppitak, T. (2020). Developing sustainable tourism in eastern provinces of Thailand by using tourism logistics strategy and management. Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat University, 15(2), 164-181. [In Thai]
Tungthong, S. (2018). The role of nurses in self-management support of continuous peritoneal dialysis patients. Journal of Health Research and Innovation, 1(1), 46-57.
Waree, M., Sangpho, N., & Sansuk, J. (2019). Effects of family health management promotion on peritonitis prevention behaviors of persons undergoing peritoneal dialysis continuously. Journal of Nursing, Health and Education, 2(3), 22-31. [In Thai]
Wongpakaran, T., Wongpakaran, N., & Ruktrakul, R. (2011). Reliability and Validity of the Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS): Thai Version. Clinical Practice and Epidemiology in Mental Health : CP & EMH, 7, 161–166. https://doi.org/10.2174/1745017901107010161
Yang, F. C., Zamaria, J., Morgan, S., Lin, E., Leuchter, A. F., Abrams, M., Chang, S. E., Mischoulon, D., Pedrelli, P., Fisher, L., Nyer, M., Yeung, A., & Jain, F. A. (2022).
How family dementia caregivers perceive benefits of a 4-week mentalizing imagery therapy program: A pilot study. Professional Psychology: Research and Practice, 53(5), 494–503.
Zimet, G. K., Dahiem, N. W. Zimet, S., G. & Fariey, G. K. (1988). The mulidimensional scale of perceived social support. Journal of Persomality Assessment, 52(1), 30-41.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
