ผลของโปรแกรมส่งเสริมการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกของสตรีอายุ 35 - 60 ปี โดยประยุกต์ใช้แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพร่วมกับการสนับสนุนทางสังคม อำเภอด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการตรวจ
คัดกรองมะเร็งปากมดลูกของสตรีกลุ่มเสี่ยงตำบลบ้านแปรงอำเภอด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมาโดยประยุกต์
ทฤษฎีแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพร่วมกับการสนับสนุนทางสังคม ในการเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็ง
ปากมดลูก โดยมีกลุ่มตัวอย่างจำนวน 78 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบกลุ่มละ 39 คน
คัดเลือกโดยความสมัครใจเข้าร่วมกิจกรรมส่งเสริมการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรม
สุขศึกษาจำนวนทั้งสิ้น 17 ครั้ง ประกอบด้วย การบรรยาย การฉายวีดีทัศน์ ตัวอย่างมดลูกที่เป็นมะเร็ง ตัวแบบ
แผ่นพับ และการเยี่ยมบ้านให้คำปรึกษา ส่วนกลุ่มเปรียบเทียบได้รับกิจกรรมตามปกติของโรงพยาบาลส่งเสริม
สุขภาพตำบลหนองไทร การศึกษานี้ใช้เวลาดำเนินการวิจัยทั้งสิ้น 10 สัปดาห์ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้
แบบสอบถามที่มีค่าความเชื่อมั่น 0.77 และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ร้อยละค่าเฉลี่ย
และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การเปรียบเทียบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยคะแนนภายในกลุ่มด้วยสถิติ Paired
t-test และเปรียบเทียบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยคะแนนระหว่างกลุ่มด้วยสถิติ Independent Samples t-test
ผลการวิจัยพบว่า 1) กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนการรับรู้โอกาสเสี่ยง การรับรู้ความรุนแรงการรับรู้ประโยชน์
ของการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก และการรับรู้อุปสรรคของการเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
สูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p< 0.001) 2) กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนการรับรู้
โอกาสเสี่ยง การรับรู้ความรุนแรงการรับรู้ประโยชน์ของการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ
อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ (p <0.001) มีค่าเฉลี่ยคะแนนการรับรู้อุปสรรคของการเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็ง
ปากมดลูกสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ (p <0.05) 3)กลุ่มทดลองมีพฤติกรรมการเข้ารับ
การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p <0.001) จากผล
การศึกษาแสดงให้เห็นว่า โปรแกรมส่งเสริมการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก โดยประยุกต์ทฤษฎีแบบแผน
ความเชื่อด้านสุขภาพร่วมกับการสนับสนุนทางสังคม ทำให้สตรีกลุ่มเป้าหมายมีพฤติกรรมการเข้ารับบริการ
ตรวจมะเร็งปากมดลูกเพิ่มขึ้น ดังนั้นหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงอาจนำโปรแกรมสุขศึกษานี้ไปประยุกต์ใช้ เพื่อ
เพิ่มอัตราการเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในพื้นที่อื่นต่อไป