Adolescent Cancer Survivors’ and their Mothers’ Perceptions of Vulnerabilities, Health Status, Treatment Effects, and Roles and Health-related Behaviors

Abstract

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงคุณภาพเชิงบรรยายในการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายการรับรู้ และความหมายของความเปราะบางต่อผลข้างเคียงระยะยาวจากกระบวนการรักษาโรคมะเร็งวัยเด็ก ของวัยรุ่นผู้รอดชีพและมารดาการรับรู้สภาวะสุขภาพบทบาทและพฤติกรรมที่มีต่อภาวะสุขภาพรวม ทั้งการรับรู้ในบทบาทที่มีต่อกันของทั้งวัยรุ่นผู้รอดชีพและมารดาผู้วิจัยศึกษาโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก ใช้คำถามปลายเปิด สัมภาษณ์วัยรุ่นผู้รอดชีพและมารดา 12 คู่ ที่มาพบแพทย์ในหน่วยอองโคโลยี คลินิกโรงพยาบาลทุติยภูมิ กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย จากการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาพบว่า มี 3 ประเด็น ได้แก่ การรับรู้ความเปราะบาง ในเรื่อง ผลข้างเคียงระยะยาว การรับรู้ภาวะสุขภาพ การรับรู้บทบาทและพฤติกรรมสุขภาพ ทั้งวัยรุ่นผู้รอดชีพ และมารดามีการรับรู้ความเปราะบางต่อการกลับเป็นโรคมะเร็งซ้ำ และ ความเปราะบางต่อผลข้างเคียง ระยะยาวของการรักษาโรคมะเร็ง วัยรุ่นผู้รอดชีพรับรู้เหมือนกับ มารดาในเรื่องภาวะสุขภาพที่มีความ เปราะบาง หรือรับรู้การมีสุขภาพดี สำหรับการรับรู้บทบาท และพฤติกรรมสุขภาพ วัยรุ่นผู้รอดชีพพูด ถึงพฤติกรรมสุขภาพที่ทำเพื่อการมีสุขภาพที่ดี การป้องกันสุขภาพ สิ่งที่ช่วยเหลือ และสิ่งที่เป็น อุปสรรคต่อ การมีสุขภาพดี มารดารับรู้บทบาท และพฤติกรรมในการดูแลวัยรุ่นผู้รอดชีพ ได้แก่ การส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันสุขภาพ และ บทบาทในการเลี้ยงดูลูก ผลการศึกษานี้สามารถนำไปใช้ ร่วมกับการพัฒนาและปรับปรุงการให้ การพยาบาล เพื่อเป็นการป้องกันและพัฒนาให้มีสภาวะ สุขภาพที่ดีในวัยรุ่นผู้รอดชีพ จากมะเร็งวัยเด็ก

คำสำคัญ: การรับรู้ความเปราะบาง วัยรุ่นผู้รอดชีพ โรคมะเร็งในวัยเด็ก พฤติกรรมสุขภาพ

Abstract

This qualitative descriptive study, among adolescent cancer survivors and their mothers,sought to explore the meaning of the adolescents’ and their mothers’: vulnerability to cancerrecurrence; vulnerability to adverse late-effects of cancer treatment; views of current healthstatus; views on treatment effects; and, roles and health-related behaviors. In-depth,open-ended interviews were conducted with 12 adolescent-mother dyads who were attendingfollow-up care at a tertiary oncology care setting in Bangkok, Thailand. Data were assessedusing content analysis.

Within perceived vulnerability to cancer recurrence, the adolescent-mother dyadsdescribed this theme in terms of: perceived risk; cancer-related beliefs; and, signs of recurrence.The second theme, perceived vulnerability to late-effects of cancer treatment, was presentedin terms of potential major organ damage and signs of late effects of cancer treatment, whileviews of current health status, the third theme, was defined in terms of vulnerable health, andbetter or good health. Views of treatment effects on health, the fourth theme, was defined bythe adolescent-mother dyads as physical, psychological, and cognitive functioning. The fifththeme, roles and health-related behaviors, was the only theme described slightly differentbetween the adolescents and their mothers. The adolescents defined roles and behaviors as:staying healthy; protecting health; dealing with facilitators and barriers to staying healthy; and,self-care. Their mothers, however, perceived roles and behaviors as promoting and protectingthe adolescents’ health, and their own parenting behaviors. The findings provide a betterunderstanding of adolescent cancer survivors and their mothers’ perceptions, roles, and healthrelatedbehaviors, and how they can be incorporated into nursing practice to enhancethe development of interventions to protect the health of adolescent survivors of childhood cancer.

Key Words: Perceived Vulnerability; Adolescent Survivors; Childhood Cancer; Health-Related Behaviors