Quality of Diabetes Care in PCUs in Central Thailand

Abstract

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ของการวิจัยเชิงบรรยายนี้ เพื่ออธิบายคุณภาพของระบบบริการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในปฐมภูมิ ประกอบด้วยโครงสร้างของสถานบริการปฐมภูมิ กระบวนการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน ผลของการดูแล รวมทั้งความสัมพันธ์ของปัจจัยดังกล่าว การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงผสมผสาน โดยทำการสำรวจผู้ให้บริการในสถานบริการปฐมภูมิจำนวน 300 แห่ง และบันทึกผลระดับน้ำตาลในเลือดย้อนหลัง 6 เดือนของผู้รับบริการจำนวน 19,141 ราย และสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้บริการในสถานบริการปฐมภูมิจำนวน 9 คน วิเคราะห์ข้อมูล โดยหาค่าความสัมพันธ์เพียร์สัน และการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษาพบว่าร้อยละ 24 ของสถานบริการปฐมภูมิมีโครงสร้างเหมาะสมในการให้การดูแลผู้ป่วยเบาหวาน สถานบริการปฐมภูมิส่วนใหญ่มีสิ่งอำนวยความสะดวก งบประมาณ และเครือข่ายอย่างเพียงพอ แต่ขาดแคลนด้านกำลังคน นอกจากนั้นยังพบว่าร้อยละ 82 ให้การบริการในการป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากโรคเบาหวานยังไม่ตรงตามมาตรฐาน และพบว่าผู้ป่วยเบาหวานร้อยละ 43 สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ผลการศึกษายังพบว่า โครงสร้างของสถานบริการปฐมภูมิที่ดีช่วยส่งเสริมให้เกิดกระบวนการการดูแลผู้ป่วยเบาหวานที่เหมาะสม (r = 0.337) และทำให้มีอัตราผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลได้สูงขึ้น (r = 0.116) ทั้งนี้อาสาสมัครสาธารณสุขมีส่วนสำคัญในการเชื่อมต่อของสถานบริการปฐมภูมิและชุมชน ซึ่งทำให้สามารถให้การดูแลผู้ป่วยเบาหวานอย่างต่อเนื่องได้ดี

จากผลการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะให้ผู้กำหนดนโยบาย ได้เพิ่มอัตรากำลังพยาบาลในสถานบริการปฐมภูมิ และผู้ให้บริการในสถานบริการปฐมภูมิ ควรเพิ่มศักยภาพของ อสม โดยการจัดให้มีการอบรมเพิ่มพูนความรู้ ทั้งนี้เพื่อเป็นการพัฒนาคุณภาพการให้บริการผู้ป่วยเบาหวานในสถานบริการปฐมภูมิต่อไป

คำสำคัญ: คุณภาพการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน ระบบบริการปฐมภูมิ ประเทศไทย

Abstract

This descriptive study, using a mixed method design, sought to describe, within Central Thailand, the quality of diabetes care in terms of the structure of Primary Care Units (PCUs), care processes for diabetics and outcomes of diabetic care; and the relationships among these factors. Three hundred health care providers from 300 PCUs completed a researcher-designed questionnaire which sought information regarding the structure and care processes, used in the PCUs, with diabetics. Outcomes of diabetic care were assessed using fasting plasma glucose reports obtained from the PCUs. In addition, 9 care providers, who completed the questionnaire, served as key informants, for in-depth interviews, which validated and further explained the quantitative data. Quantitative data were analyzed using descriptive statistics and Pearson’s product moment correlation, while qualitative data were examined by way of content analysis.

Almost one-quarter of the PCUs met all components of structure, based upon PCU standards. Results revealed the structure of most PCUs were sufficient in terms of facility, financing and networking. Although the majority of staff consisted of nurses, the PCUs were considered insufficiently staffed, and 825 demonstrated improper preventive care. However, 43% of the diabetics, being cared for in the PCUs, showed sound glycemic control.

Good PCU structure suggested an increase in the likelihood of appropriate care processes and corresponding positive outcomes. In addition, the presence of well- trained health volunteers provided assistance to the PCU staff, particularly when professional staffing levels were low. Thus, a need for an increase in the number of professional staff in PCUs, enhanced training for health care volunteers and revision of the standards of diabetic care was evident.

Key words: quality of diabetes care, primary care units, Thailand