การติดเชื้อมัยโคแบคทีเรียที่ไม่ใช่เชื้อวัณโรคที่ผิวหนัง ศึกษาย้อนหลัง 20 ปี
บทคัดย่อ
การติดเชื้อมัยโคแบคทีเรียที่ไม่ใช่เชื้อวัณโรคที่ผิวหนังมี อาการแสดง และลักษณะทางจุลพยาธิวิทยาที่หลากหลาย อีกทั้งยังไม่มีแนวทางการรักษามาตรฐานในปัจจุบัน วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาลักษณะทางคลินิก ลักษณะทางจุลพยาธิวิทยา การรักษา และการดำเนินโรคของผู้ป่วยโรคติดเชื้อมัยโคแบคทีเรียที่ไม่ใช่เชื้อวัณโรคที่ผิวหนัง วิธีการศึกษา: มีการรวบรวมข้อมูลจากเวชระเบียนผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยเป็นโรคติดเชื้อมัยโคแบคทีเรียที่ไม่ใช่เชื้อวัณโรคที่ผิวหนัง เฉพาะผู้ป่วยที่มีผลการเพาะเชื้อเป็นบวก ณ คลินิกโรคแกรนูโลมา หน่วยตรวจโรคผิวหนัง โรงพยาบาลศิริราช โดยรวบรวมย้อนหลังตั้งแต่ปีพุทธศักราช 2537-2557 และนำข้อมูลมาศึกษาวิเคราะห์ ผลการศึกษา: จากข้อมูลเวชระเบียนผู้ป่วยทั้งหมด 98 รายที่เข้าเกณฑ์การศึกษา เป็นเพศชาย 37 คน (ร้อยละ 37.8) เพศหญิง 61 คน (ร้อยละ 62.2) อายุเฉลี่ย คือ 42.53 ปี (±16.39) จากการศึกษานี้พบว่า ตำแหน่งของร่างกายที่พบการติดเชื้อมากที่สุดคือขา ลักษณะทางคลินิกที่พบบ่อยได้แก่ ปื้นนูน ก้อนลึก และตุ่มนูน เชื้อก่อโรคที่พบเป็นส่วนใหญ่ คือ กลุ่มมัยโคแบคทีเรียที่ไม่ใช่เชื้อวัณโรคชนิดที่เติบโตเร็ว โดยเฉพาะ Mycobacterium abscessus (ร้อยละ 36.6) ลักษณะทางจุลพยาธิวิทยาที่ตรวจพบมากที่สุด คือ mixed cell granuloma และ suppurative granuloma จากการทดสอบความไวต่อยาต้านจุลชีพในหลอดทดลอง พบว่าเชื้อมัยโคแบคทีเรียที่ไม่ใช่เชื้อวัณโรคชนิดที่เติบโตเร็วมีอัตราการดื้อยาสูงกว่า Mycobacterium marinum ยาอันดับแรกที่เลือกใช้บ่อยที่สุดเมื่อสงสัยการติดเชื้อมัยโคแบคทีเรียที่ไม่ใช่เชื้อวัณโรคชนิดที่เติบโตเร็ว คือ clarithromycin ร่วมกับ ciprofloxacin ส่วน doxycycline ถูกใช้บ่อยที่สุดเมื่อสงสัยการติดเชื้อ M. marinum โดยพบว่าการตอบสนองต่อการรักษาในกลุ่มศึกษาทั้งหมดสูงถึงร้อยละ 95.5 สรุปผล: รอยโรคบริเวณผิวหนังที่มีลักษณะน่าสงสัยว่าจะเกิดจากการติดเชื้อมัยโคแบคทีเรียที่ไม่ใช่เชื้อวัณโรค ควรส่งตรวจชิ้นเนื้อทางจุลพยาธิวิทยา ส่งเพาะเชื้อ และส่งตรวจความความไวต่อยาต้านจุลชีพในหลอดทดลอง การติดเชื้อที่ผิวหนังบริเวณแบบเฉพาะที่ ในกลุ่มที่ติดเชื้อมัยโคแบคทีเรียที่ไม่ใช่เชื้อวัณโรคชนิดที่เติบโตเร็ว แนะนำให้เริ่มการรักษาด้วยยาต้านจุลชีพอย่างน้อย 2 ชนิดร่วมกันโดยมีกลุ่ม macrolides เป็นหลัก เช่น clarithromycin ร่วมกับ ciprofloxacin เป็นต้น ส่วนการติดเชื้อ M. marinum ให้การรักษาด้วยยาชนิดเดียวได้ เช่น doxycycline เป็นต้น และควรมีการปรับยาตามการตอบสนองทางคลินิกร่วมกับผลการตรวจความไวต่อยาต้านจุลชีพ
เอกสารอ้างอิง
2. Atkins BL, Gottlieb T. Skin and soft tissue infections caused by nontuberculous mycobacteria. Curr Opin Infect Dis. 2014;27:137- 45.
3. Gonzalez-Santiago TM, Drage LA. Nontuberculous Mycobacteria: Skin and Soft Tissue Infections. Dermatol Clin. 2015;33:563-77.
4. Runyon EH. Anonymous mycobacteria in pulmonary disease. Med Clin North Am. 1959;43:273-90.
5. Nakanaga K, Hoshino Y, Yotsu RR, Makino M, Ishii N. Laboratory procedures for the detection and identification of cutaneous non-tuberculous mycobacterial infections. J Dermatol. 2013;40:151-9.
6. Lamb RC, Dawn G. Cutaneous non-tuberculous mycobacterial infections. Int J Dermatol. 2014;53:1197-204.
7. Koh WJ. Nontuberculous Mycobacteria-Overview. Microbiol Spectr. 2017; 5(1). doi: 10.1128/microbiolspec. TNMI7-0024-2016.
8. Mahaisavariya P, Chaiprasert A, Khemngern S, et al. Nontuberculous mycobacterial skin infections: clinical and bacteriological studies. J Med Assoc Thai. 2003;86:52-60.
9. Mahaisavariya P, Manonukul J, Khemngern S, Chaiprasert A. Mycobacterial skin infections: comparison between histopathologic features and detection of acid fast bacilli in pathologic section. J Med Assoc Thai. 2004;87:709-12.
10. Saritsiri S, Udomsantisook N, Suankratay C. Nontuberculous mycobacterial infections in King Chulalongkorn Memorial Hospital. J Med Assoc Thai. 2006;89:2035-46.
11. Wentworth AB, Drage LA, Wengenack NL, Wilson JW, Lohse CM. Increased incidence of cutaneous nontuberculous mycobacterial infection, 1980 to 2009: a population-based study. Mayo Clin Proc. 2013;88:38-45.
12. van Ingen J. Diagnosis of nontuberculous mycobacterial infections. Semin Respir Crit Care Med. 2013;34:103-9.
13. Lee WJ, Kang SM, Sung H, et al. Non-tuberculous mycobacterial infections of the skin: a retrospective study of 29 cases. J Dermatol. 2010;37:965-72.
14. Cassidy PM, Hedberg K, Saulson A, McNelly E, Winthrop KL. Nontuberculous mycobacterial disease prevalence and risk factors: a changing epidemiology. Clin Infect Dis. 2009;49:e124-9.
15. Chen HY, Chen CY, Huang CT, et al. Skin and soft-tissue infection caused by non-tuberculous mycobacteria in Taiwan, 1997-2008. Epidemiol Infect. 2011;139:121-9.
16. Street ML, Umbert-Millet IJ, Roberts GD, Su WP. Nontuberculous mycobacterial infections of the skin. Report of fourteen cases and review of the literature. J Am Acad Dermatol. 1991;24:208-15.
17. Bartralot R, Pujol RM, Garcia-Patos V, det al. Cutaneous infections due to nontuberculous mycobacteria: histopathological review of 28 cases. Comparative study between lesions observed in immunosuppressed patients and normal hosts. J Cutan Pathol. 2000;27:124-9.
18. Ho MH, Ho CK, Chong LY. Atypical mycobacterial cutaneous infections in Hong Kong: 10-year retrospective study. Hong Kong Med J. 2006;12:21-6.
19. Dodiuk-Gad R, Dyachenko P, Ziv M, et al. Nontuberculous mycobacterial infections of the skin: A retrospective study of 25 cases. J Am Acad Dermatol. 2007;57:413-20.
20. Escalonilla P, Esteban J, Soriano ML, et al. Cutaneous manifestations of infection by nontuberculous mycobacteria. Clin Exp Dermatol. 1998;23:214-21.
21. Ang P, Rattana-Apiromyakij N, Goh CL. Retrospective study of Mycobacterium marinum skin infections. Int J Dermatol. 2000;39:343-7.
22. Cai SS, Chopra K, Lifchez SD. Management of Mycobacterium abscessus Infection After Medical Tourism in Cosmetic Surgery and a Review of Literature. Ann Plast Surg. 2016;77:678-82.
23. Cusumano LR, Tran V, Tlamsa A, et al. Rapidly growing Mycobacterium infections after cosmetic surgery in medical tourists: the Bronx experience and a review of the literature. Int J Infect Dis. 2017;63:1-6.
24. Green DA, Whittier S, Greendyke W, Win C, Chen X, Hamele-Bena D. Outbreak of Rapidly Growing Nontuberculous Mycobacteria Among Patients Undergoing Cosmetic Surgery in the Dominican Republic. Ann Plast Surg. 2017;78:17-21.
25. Henkle E, Winthrop KL. Nontuberculous mycobacteria infections in immunosuppressed hosts. Clin Chest Med. 2015;36:91-9.
26. Wright PW, Wallace RJ Jr, Wright NW, Brown BA, Griffith DE. Sensitivity of fluorochrome microscopy for detection of Mycobacterium tuberculosis versus nontuberculous mycobacteria. J Clin Microbiol. 1998;36:1046-9.
27. Griffith DE, Aksamit T, Brown-Elliott BA, et al. An official ATS/IDSA statement: diagnosis, treatment, and prevention of nontuberculous mycobacterial diseases. Am J Respir Crit Care Med. 2007;175:367-416.
28. Min KW, Ko JY, Park CK. Histopathological spectrum of cutaneous tuberculosis and nontuberculous mycobacterial infections. J Cutan Pathol. 2012;39:582-95.
29. Laga AC, Milner DA Jr, Granter SR. Utility of acidfast staining for detection of mycobacteria in cutaneous granulomatous tissue reactions. Am J Clin Pathol. 2014;141:584-6.
30. Cowman S, Burns K, Benson S, Wilson R, Loebinger MR. The antimicrobial susceptibility of non-tuberculous mycobacteria. J Infect. 2016;72:324-31.
31. Misch EA, Saddler C, Davis JM. Skin and Soft Tissue Infections Due to Nontuberculous Mycobacteria. Curr Infect Dis Rep. 2018;20:6.
32. Edelstein H. Mycobacterium marinum skin infections. Report of 31 cases and review of the literature. Arch Intern Med. 1994;154:1359-64.
33. Cummins DL, Delacerda D, Tausk FA. Mycobacterium marinum with different responses to second-generation tetracyclines. Int J Dermatol. 2005;44:518-20.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารโรคผิวหนัง ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารโรคผิวหนัง ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารฯ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรจากบรรณาธิการวารสารโรคผิวหนังก่อนเท่านั้น
