ประสิทธิผลของโปรแกรมการจัดการความปวดร่วม กับการปรับสิ่งแวดล้อมในผู้สูงอายุข้อเข่าเสื่อม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยแบบกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมการจัดการความปวดร่วมกับการปรับ
สิ่งแวดล้อมในผู้สูงอายุข้อเข่าเสื่อม ตำบลคลองยา อำเภออ่าวลึก จังหวัดกระบี่ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุตำบลคลองยา
ที่มีข้อเข่าเสื่อม จำนวน 56 คน เลือกแบบเจาะจง แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง และกลุ่มเปรียบเทียบ กลุ่มละ 28 คน เครื่องมือ
ดำเนินการวิจัย ได้แก่ โปรแกรมการจัดการความปวดร่วมกับการปรับสิ่งแวดล้อม โดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีควบคุมประตู
มีระยะเวลา 8 สัปดาห์ กิจกรรมประกอบด้วย (1) การปิดกั้นความปวดทางสมองส่วนคอร์เทกซ์ โดยการพัฒนาความรู้
ในการจัดการตนเองเรื่องข้อเข่าเสื่อม (2) การกระตุ้นใยประสาทขนาดใหญ่เพื่อปิดประตูรับสัญญาณความปวด โดยการ
พอกสมุนไพรและการบริหารกล้ามเนื้อต้นขา (3) การลดสิ่งกระตุ้นทางกายภาพที่ทำให้เกิดอาการปวด โดยการควบคุม
นำหนักด้วยออกกำลังด้วยการแกว่งแขนและการปรับสิ่งแวดล้อมเพื่อป้องกันการพับงอของข้อ เครื่องมือวิจัย ได้แก่
แบบสอบถามประกอบด้วย ข้อมูลทั่วไป โรคข้อเข่าเสื่อม ความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อม ระดับความปวดข้อเข่า และ
พฤติกรรมการจัดการตนเอง ค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาเท่ากับ 0.85 และค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ
0.87 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและการทดสอบที ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้สูงอายุข้อเข่าเสื่อมในกลุ่มทดลองมี
พฤติกรรมการจัดการตนเอง หลังเข้าร่วมโปรแกรมฯ ดีกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมฯ และดีกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมี
นัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 2) ผู้สูงอายุข้อเข่าเสื่อมในกลุ่มทดลองมีระดับความปวดข้อเข่าและความรุนแรงของโรค
ข้อเข่าเสื่อมหลังเข้าโปรแกรมฯ น้อยกว่าก่อนเข้าโปรแกรมฯ และน้อยกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่
ระดับ .05
Article Details
เอกสารอ้างอิง
สิ่งพิมพ์แก้วเจ้าจอม.
กระทรวงสาธารณสุข, กรมการแพทย์. (2554). คู่มือการดูแลตนเองโรคข้อเข่าเสื่อมฉบับการวางแผนจำหน่ายผู้ป่วย
สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อมโดยทีมสหวิชาชีพ ศูนย์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุจังหวัดราชบุรี
(พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: บียอนด์พับลิสซิ่ง.
กระทรวงสาธารณสุข, ศูนย์ข้อมูลการแพทย์และสุขภาพ. (2559). รายงานการคัดกรองข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุ ปีงบประมาณ
2559. ค้นเมื่อวันที่ 13 ตุลาคม 2560, จาก https://www.hdcservice.moph.go.th/
ชัญญาวีร์ ไชยวงศ์, วิระกาญจน์ สุเมธานุรักขกูล, ดาราพร รักหน้าที่, รจนา วรวิทย์ศรางกูร และรุ่งนภา ประยูรศิริศักดิ์.
(2559). ประสิทธิผลของโปรแกรมการจัดการตนเองต่อสมรรถภาพทางกายและการลดความเจ็บปวดของผู้ที่มี
ภาวะข้อเข่าเสื่อม. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 34(4), 136-144.
นรินทร์รัตน์ เพชรรัตน์ และจิราพร เกศพิชญวัฒนา. (2557). ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองต่อการปฏิบัติกิจวัตร
ประจำวันและคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของผู้สูงอายุโรคข้อเสื่อม. วารสารสภาการพยาบาล, 29(2), 127-140.
พัฒน์ศรี ศรีสุวรรณ. (ม.ป.ป.). คู่มือแนวทางการจัดบริการสุขภาพผู้สูงอายุในสถานบริการสุขภาพ สถาบันเวชศาสตร์
สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุ (พิมพ์ครั้งที่ 2). ชลบุรี: ม.ป.ท.
รังสิยา นารินทร์, วิลาวัณย์ เตือนราษฎร์ และวราภรณ์ บุญเชียง. (2558). การพัฒนาโปรแกรมดูแลผู้สูงอายุข้อเข่าเสื่อม
โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน. พยาบาลสาร, 42(3), 170-181.
รัตนาวลี ภักดีสมัย และพนิษฐา พานิชาชีวะกุล. (2554). การพัฒนาการดูแลผู้สูงอายุที่มีปัญหาปวดข้อเข่าของโรงพยาบาล
ส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านบาก อำเภอจังหาร จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ, 34(4), 46-55.
วิโรจน์ กวินวงศ์โกวิท และคณะ. (ม.ป.ป.) โรคข้อเข่าเสื่อม. กรุงเทพมหานคร: หน่วยข้อสะโพก และข้อเข่าภาควิชา
ออโธปิดิกส์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี. ค้นเมื่อวันที่ 12 กรกฏาคม 2560,
จาก https://med.mahidol.ac.th/ortho/sites/default/fifiles/public/fifile/pdf/knee_book_0.pdf
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดกระบี่, ระบบข้อมูลสารสนเทศระดับจังหวัด. (2559). รายงานการคัดกรองข้อเข่าเสื่อมใน
ผู้สูงอายุ ปีงบประมาณ 2559. ค้นเมื่อวันที่ 13 ตุลาคม 2560, จาก https://www.krabihealth.org/
สายชล ศรีแพ่ง. (2553). ผลของการนวดประคบสมุนไพรต่ออาการปวดข้อเข่า อาการข้อเข่าฝืด ปฏิกิริยาสะท้อนความ
ตึงตัวของกล้ามเนื้อและความยากลำบากในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันในผู้สูงอายุที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อม.
วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหิดล.
สิริพรรณ ชาคโรทัย. (2554). ผลของโปรแกรมสนับสนุนการจัดการตนเองต่อความรุนแรงของโรคในผู้สูงอายุที่เป็นโรค
ข้อเข่าเสื่อม. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สุระเพ็ญ สุวรรณสว่าง. (2551). ผลของการใช้โปรแกรมการออกกำลังกายกล้ามเนื้อต้นขาต่อระดับความปวดของ
ผู้สูงอายุข้อเข่าเสื่อม. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์.
สุรัติ เล็กอุทัย, วิเชียร ตันสุวรรณนนท์, สุชาดา เสรีคชหิรัญ และผดุงศักดิ์ บัวคำ. (2551). การประคบสมุนไพรเพื่อบรรเทา
อาการปวดกระดูกข้อเข่าเสื่อม. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, 6(2), 219-228.
Fahlman, L., Sanqeoizan, E., Chheda, N., & Lambrigh, D. (2014). Older adults without radiographic knee Osteoarthritis:
Knee alignment and knee range of motion. Clinical Medicine Insights: Arthritis and Musculoskeletal Disorders,
7, 1-11.
Haq, S. A., & Davatchi, F. (2011). Osteoarthritis of the knees in the COPCORD world. International Journal of
Rheumatic Diseases, 14(2), 122-129.
McCaffrey, M., & Pasero, C. (1999). Pain: Clinical manual (2nd ed). St. Louis: Mosby.
Melzack, R., & Wall, P. (1965). Pain Mechanisms: A new theory. Science, 150(3699), 971-979.
Taylor, C. R., Lillis, C., LeMone, P., & Lynn, P. (2008). Fundamentals of nursing: The art and science of nursing care
(6th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
Wani, S. K., & Gaikwad, P. (2013). Comparative effificacy of methyl salicylate iontophoresis and moist heat pack in
the management of knee osteoarthritis. International Journal of Therapy & Rehabilitation, 19(10), 541-547.
