พฤติกรรมการหลีกเลี่ยงการได้รับควันบุหรี่มือสองของสตรีที่มีสมาชิกในครอบครัวสูบบุหรี่
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ส.ค. 31, 2019
คำสำคัญ:
ควันบุหรี่มือสอง พฤติกรรมการหลีกเลี่ยงควันบุหรี่มือสอง รูปแบบการส่งเสริมสุขภาพของเพนเดอร์
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงพรรณนาภาคตัดขวางนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการหลีกเลี่ยงการได้รับควันบุหรี่มือสองและปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการหลีกเลี่ยงการได้รับควันบุหรี่มือสองของสตรีที่มีสมาชิกในครอบครัวสูบบุหรี่ กลุ่มตัวอย่างเป็นสตรีที่มารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกที่หน่วยตรวจโรคนรีเวชวิทยา โรงพยาบาลศิริราช ที่มีสมาชิกในครอบครัวสูบบุหรี่ จำนวน 385 คน เลือกแบบเจาะจง เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาและการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมการหลีกเลี่ยงการได้รับควันบุหรี่มือสองโดยรวมอยู่ในระดับสูง ร้อยละ 53.2 โดยพฤติกรรมที่ปฏิบัติมากที่สุด คือการปฏิเสธที่จะเข้าไปอยู่ในสถานการณ์ที่มีควันบุหรี่มือสอง (M ± SD = 3.30 ± 0.64) และพฤติกรรมที่ปฏิบัติน้อยที่สุด คือ การควบคุมการสัมผัสควันบุหรี่มือสอง (M ±SD = 2.90 ± 0.73) และจากการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณ พบว่า การรับรู้สมรรถนะของตนในการหลีกเลี่ยงควันบุหรี่มือสอง อิทธิพลจากสถานการณ์ในการหลีกเลี่ยงควันบุหรี่มือสอง การรับรู้ประโยชน์ของพฤติกรรมการหลีกเลี่ยงควันบุหรี่มือสอง ความถี่ในการได้รับควันบุหรี่มือสองจากบุคคลอื่น และอายุของสตรีที่มีสมาชิกในครอบครัวสูบบุหรี่ มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการหลีกเลี่ยงการได้รับควันบุหรี่มือสองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p < .05 และสามารถร่วมอธิบายความแปรปรวนของพฤติกรรมการหลีกเลี่ยงการได้รับควันบุหรี่มือสองของสตรีที่มีสมาชิกในครอบครัวสูบบุหรี่ได้ ร้อยละ 30.7
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
ประทุมสุวรรณ อ., กลัมพากร ส. ., & อินทศร พ. (2019). พฤติกรรมการหลีกเลี่ยงการได้รับควันบุหรี่มือสองของสตรีที่มีสมาชิกในครอบครัวสูบบุหรี่. วารสารพยาบาล, 68(2), 17–26. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/TJN/article/view/213214
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
เอกสารอ้างอิง
ทิพย์กมล อิสลาม. (2557). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุไทย อำเภอเกาะยาว
จังหวัดพังงา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์). มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต, ภูเก็ต.
นิรัชรา จ้อยชู, วันเพ็ญ ภิญโญภาสกุล, และวิชชุดา เจริญกิจการ. (2557). ความสัมพันธ์ระหว่างอายุ การรับรู้
ประโยชน์ของการปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพ การรับรู้อุปสรรคของการปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพกับ
การปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองชนิดตีบตัน. รามาธิบดีพยาบาลสาร,
20(2), 236-248.
ประภาสวัชร์ งามคณะ. (2557). พฤติกรรมการดูแลสุขภาพของคนไทยในเขตปริมณฑล. วารสารวิชาการ
มหาวิทยาลัยปทุมธานี, 6(2), 21-30.
รุ่งราวี ทองกันยา, และสุนิดา ปรีชาวงษ์. (2557). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการหลีกเลี่ยงการได้รับควันบุหรี่มือ
สองของผู้ป่วยโรคเรื้อรังในกรุงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลทหารบก, 15(2), 331-338.
วิภารัตน์ สุวรรณไวพัฒนะ, ฉัตรทอง จารุพิสิฐไพบูลย์, และอิสราวรรณ สนธิภูมาศ. (2556). ความสัมพันธ์
ระหว่างการสัมผัสควันบุหรี่มือสองในบ้านและการเจ็บป่วยด้วยโรคระบบทางเดินหายใจของเด็กอายุ
ต่ำกว่า 5 ปี. วารสารการพยาบาลและการศึกษา, 6(2), 113-123.
สมพร สันติประสิทธิ์กุล, นุสรา นามเดช, และปริยศ กิตติธีระศักดิ์. (2555). พิษภัยยาสูบต่อสุขภาพ. ใน
สุปาณี เสนาดิสัย, และสุรินธร กลัมพากร (บก.). บุหรี่กับสุขภาพ: พยาบาลกับการควบคุมการบริโภค
ยาสูบ (พิมพ์ครั้งที่ 2, น. 79-117). กรุงเทพมหานคร: เบญจผล.
สำนักควบคุมการบริโภคยาสูบ และศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ. (2558). การเฝ้าระวัง
มิติที่ 3 ผลของการดำเนินงาน มาตรการต่าง ๆ (Program response). ในศิริวรรณ พิทยรังสฤษฏ์,
ปานทิพย์ โชติเบญจมาภรณ์, และเทียนทิพย์ เศียรเมฆัน (บก.). รายงานสรุปสถานการณ์เฝ้าระวัง
เพื่อควบคุมการบริโภคยาสูบ 5 มิติ (น. 27-70). กรุงเทพมหานคร: เจริญดีมั่นคงการพิมพ์.
สุกัญญา บุญวรสถิต. (2558). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของข้าราชการสังกัดกรม
ราชทัณฑ์ในเขตพื้นที่จังหวัดนครราชสีมา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์).
มหาวิทยาลัยบูรพา, ชลบุรี.
แสงเดือน สุวรรณรัศมี, และประกิต วาทีสาธกกิจ. (2552). ปัญหาการสูบบุหรี่มือสองในประเทศไทย. ใน
สุทัศน์ รุ่งเรืองหิรัญญา, และรณชัย คงสกนธ์ (บก.). พิษภัยและการรักษาโรคติดบุหรี่ (น. 89-107).
กรุงเทพมหานคร: สหประชาพาณิชย์.
ศรีแพร วันนา. (2553). ประสบการณ์ของผู้หญิงในการเป็นผู้สูบบุหรี่มือสองในครอบครัว: กรณีศึกษาใน
ชุมชนชนบทอีสานแห่งหนึ่ง จังหวัดนครพนม (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์).
มหาวิทยาลัยขอนแก่น, ขอนแก่น.
ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมการบริโภคยาสูบ. (2561). รายงานสถิติการบริโภคยาสูบของ
ประเทศไทย พ.ศ.2561. กรุงเทพมหานคร: เจริญดีมั่นคงการพิมพ์.
Blake, S. M., Murray, K. D., El-Khorazaty, M. N., Gantz, M. G., Kiely, M., Best, D.,. . . El-Mohandes,
A.A. (2009). Environmental tobacco smoke avoidance among pregnant African-American
nonsmokers. American Journal of Preventive Medicine, 36(3), 225-234. doi: 10.1016/j.amepre.
2008.10.012.
Chen, C. M., Lee, P. H., Chou, Y. H., Kuo, S. F., & Hsu, Y. H. (2007). Avoidance of environmental
tobacco smoke among pregnant Taiwanese women: Knowledge, self-efficacy, and behavior. Journal
of Women’s Health, 16(6), 869-878.
Gharaibeh, H., Haddad, L., Alzyoud, S., El-Shahawy, O., Baker, N. A., & Umlauf, M. (2011).
Knowledge, attitudes, and behavior in avoiding secondhand smoke exposure among non-smoking
employed women with higher education in Jordan. International Journal of Environmental
Research and Public Health, 8, 4207-4219.
Li, M. F., & Wang, R. H. (2006). Factors related to avoidance of environmental tobacco smoke among
adolescents in Southern Taiwan. Journal of Nursing Research, 14(2), 103-112.
Lin, P. L., Huang, H. L., Lu, K. Y., Chen, T., Lin, W. T., Lee, W. T., & Hsu, H. M. (2010). Second-hand
smoke exposure and the factors associated with avoidance behavior among the mothers of
pre-school children: A school-based cross-sectional study. BMC Public Health, 10, 1-9.
doi: 10.1186/1471-2458-10-606
Martinelli, A. M. (1998). Development and validation of the avoidance of environmental tobacco smoke
scale. Journal of Nursing Measurement, 6(1), 75-86.
Pender, N. J. (1996). Health promotion in nursing practice. Stamford: Appleton & Lange.
Schwartz, J., Graham, R. B., Richardson, C. G., Okoli, C. T., Struik, L. L., & Bottorff, J. L. (2014).
An examination of exposure and avoidance behavior related to second-hand cigarette smoke among
adolescent girls in Canada. MBC Public Health, 14, 1-9. doi: 10.1186/1471-2458-14-468
Wang, W. L., Herting, J. R., & Tung, Y. Y. (2008). Adolescents’ avoidance of secondhand smoke
exposure: Model testing. Western Journal of Nursing Research, 30(7), 836-851.
World Health Organization[WHO]. (2011a). Global adult tobacco survey: Thailand report 2011.
Nonthaburi Thailand: Department of Disease Control, Ministry of Public Health.
World Health Organization[WHO]. (2011b). WHO report on the global tobacco epidemic 2011.
Retrieved September 30, 2016, from http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/44616/1/
9789240687813_eng.pdf
จังหวัดพังงา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์). มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต, ภูเก็ต.
นิรัชรา จ้อยชู, วันเพ็ญ ภิญโญภาสกุล, และวิชชุดา เจริญกิจการ. (2557). ความสัมพันธ์ระหว่างอายุ การรับรู้
ประโยชน์ของการปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพ การรับรู้อุปสรรคของการปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพกับ
การปฏิบัติพฤติกรรมสุขภาพในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองชนิดตีบตัน. รามาธิบดีพยาบาลสาร,
20(2), 236-248.
ประภาสวัชร์ งามคณะ. (2557). พฤติกรรมการดูแลสุขภาพของคนไทยในเขตปริมณฑล. วารสารวิชาการ
มหาวิทยาลัยปทุมธานี, 6(2), 21-30.
รุ่งราวี ทองกันยา, และสุนิดา ปรีชาวงษ์. (2557). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการหลีกเลี่ยงการได้รับควันบุหรี่มือ
สองของผู้ป่วยโรคเรื้อรังในกรุงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลทหารบก, 15(2), 331-338.
วิภารัตน์ สุวรรณไวพัฒนะ, ฉัตรทอง จารุพิสิฐไพบูลย์, และอิสราวรรณ สนธิภูมาศ. (2556). ความสัมพันธ์
ระหว่างการสัมผัสควันบุหรี่มือสองในบ้านและการเจ็บป่วยด้วยโรคระบบทางเดินหายใจของเด็กอายุ
ต่ำกว่า 5 ปี. วารสารการพยาบาลและการศึกษา, 6(2), 113-123.
สมพร สันติประสิทธิ์กุล, นุสรา นามเดช, และปริยศ กิตติธีระศักดิ์. (2555). พิษภัยยาสูบต่อสุขภาพ. ใน
สุปาณี เสนาดิสัย, และสุรินธร กลัมพากร (บก.). บุหรี่กับสุขภาพ: พยาบาลกับการควบคุมการบริโภค
ยาสูบ (พิมพ์ครั้งที่ 2, น. 79-117). กรุงเทพมหานคร: เบญจผล.
สำนักควบคุมการบริโภคยาสูบ และศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ. (2558). การเฝ้าระวัง
มิติที่ 3 ผลของการดำเนินงาน มาตรการต่าง ๆ (Program response). ในศิริวรรณ พิทยรังสฤษฏ์,
ปานทิพย์ โชติเบญจมาภรณ์, และเทียนทิพย์ เศียรเมฆัน (บก.). รายงานสรุปสถานการณ์เฝ้าระวัง
เพื่อควบคุมการบริโภคยาสูบ 5 มิติ (น. 27-70). กรุงเทพมหานคร: เจริญดีมั่นคงการพิมพ์.
สุกัญญา บุญวรสถิต. (2558). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของข้าราชการสังกัดกรม
ราชทัณฑ์ในเขตพื้นที่จังหวัดนครราชสีมา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์).
มหาวิทยาลัยบูรพา, ชลบุรี.
แสงเดือน สุวรรณรัศมี, และประกิต วาทีสาธกกิจ. (2552). ปัญหาการสูบบุหรี่มือสองในประเทศไทย. ใน
สุทัศน์ รุ่งเรืองหิรัญญา, และรณชัย คงสกนธ์ (บก.). พิษภัยและการรักษาโรคติดบุหรี่ (น. 89-107).
กรุงเทพมหานคร: สหประชาพาณิชย์.
ศรีแพร วันนา. (2553). ประสบการณ์ของผู้หญิงในการเป็นผู้สูบบุหรี่มือสองในครอบครัว: กรณีศึกษาใน
ชุมชนชนบทอีสานแห่งหนึ่ง จังหวัดนครพนม (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์).
มหาวิทยาลัยขอนแก่น, ขอนแก่น.
ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมการบริโภคยาสูบ. (2561). รายงานสถิติการบริโภคยาสูบของ
ประเทศไทย พ.ศ.2561. กรุงเทพมหานคร: เจริญดีมั่นคงการพิมพ์.
Blake, S. M., Murray, K. D., El-Khorazaty, M. N., Gantz, M. G., Kiely, M., Best, D.,. . . El-Mohandes,
A.A. (2009). Environmental tobacco smoke avoidance among pregnant African-American
nonsmokers. American Journal of Preventive Medicine, 36(3), 225-234. doi: 10.1016/j.amepre.
2008.10.012.
Chen, C. M., Lee, P. H., Chou, Y. H., Kuo, S. F., & Hsu, Y. H. (2007). Avoidance of environmental
tobacco smoke among pregnant Taiwanese women: Knowledge, self-efficacy, and behavior. Journal
of Women’s Health, 16(6), 869-878.
Gharaibeh, H., Haddad, L., Alzyoud, S., El-Shahawy, O., Baker, N. A., & Umlauf, M. (2011).
Knowledge, attitudes, and behavior in avoiding secondhand smoke exposure among non-smoking
employed women with higher education in Jordan. International Journal of Environmental
Research and Public Health, 8, 4207-4219.
Li, M. F., & Wang, R. H. (2006). Factors related to avoidance of environmental tobacco smoke among
adolescents in Southern Taiwan. Journal of Nursing Research, 14(2), 103-112.
Lin, P. L., Huang, H. L., Lu, K. Y., Chen, T., Lin, W. T., Lee, W. T., & Hsu, H. M. (2010). Second-hand
smoke exposure and the factors associated with avoidance behavior among the mothers of
pre-school children: A school-based cross-sectional study. BMC Public Health, 10, 1-9.
doi: 10.1186/1471-2458-10-606
Martinelli, A. M. (1998). Development and validation of the avoidance of environmental tobacco smoke
scale. Journal of Nursing Measurement, 6(1), 75-86.
Pender, N. J. (1996). Health promotion in nursing practice. Stamford: Appleton & Lange.
Schwartz, J., Graham, R. B., Richardson, C. G., Okoli, C. T., Struik, L. L., & Bottorff, J. L. (2014).
An examination of exposure and avoidance behavior related to second-hand cigarette smoke among
adolescent girls in Canada. MBC Public Health, 14, 1-9. doi: 10.1186/1471-2458-14-468
Wang, W. L., Herting, J. R., & Tung, Y. Y. (2008). Adolescents’ avoidance of secondhand smoke
exposure: Model testing. Western Journal of Nursing Research, 30(7), 836-851.
World Health Organization[WHO]. (2011a). Global adult tobacco survey: Thailand report 2011.
Nonthaburi Thailand: Department of Disease Control, Ministry of Public Health.
World Health Organization[WHO]. (2011b). WHO report on the global tobacco epidemic 2011.
Retrieved September 30, 2016, from http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/44616/1/
9789240687813_eng.pdf
