รูปแบบทุนทางวัฒนธรรมสำหรับการเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ทางการท่องเที่ยว ในจังหวัดเชียงราย (A Model of Cultural Capital for Value Added on Tourism Products in Chiang Rai Province)

Abstract

              การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบทุนทางวัฒนธรรมในจังหวัดเชียงราย เพื่อสร้างสรรค์และประเมินผลิตภัณฑ์ต้นแบบ และเพื่อประเมินรูปแบบทุนทางวัฒนธรรมสำหรับการเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ทางการท่องเที่ยวในจังหวัดเชียงราย กลุ่มตัวอย่าง คือ นักท่องเที่ยวชาวไทยและต่างประเทศที่เข้ามาท่องเที่ยวที่ถนนคนเดินนครเชียงรายในเดือนธันวาคม 2560 และมกราคม 2561 จำนวน 400 คน เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัย คือ แบบสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม แบบสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้าง แบบประเมิน และแบบสอบถาม และสถิติที่ใช้ในงานวิจัย คือ ความถี่ ร้อยละ และพรรณนาวิเคราะห์

               ผลการวิจัยพบว่า 1) รูปแบบทุนทางวัฒนธรรมในจังหวัดเชียงรายมี 3 ทุน คือ ทุนทางวัฒนธรรม ทุนทางธรรมชาติ และทุนทางมนุษย์ 2) การประเมินผลิตภัณฑ์ต้นแบบ โดยผู้เชี่ยวชาญ ในด้านเนื้อหาเรื่องราวภายใต้ทุนทางวัฒนธรรมในจังหวัดเชียงรายมีความสอดคล้องกัน คือ มีการนำภาพที่เป็นเรื่องราวในประวัติศาสตร์ของจังหวัดเชียงรายเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของผลงานและมีการบอกเล่าประวัติศาสตร์ในจังหวัดเชียงรายมาประกอบผลงาน  ส่วนด้านการออกแบบผลิตภัณฑ์ภายใต้หัวข้อเชียงรายเมืองแห่งประวัติศาสตร์ ยังขาดความสวยงามน่าดึงดูดใจ, เชียงรายเมืองแห่งขุนเขาและสายน้ำ ยังขาดความสวยงามน่าดึงดูดใจและมีราคาแพง และเชียงรายเมืองแห่งความหลากหลายของวิถีชีวิตและชาติพันธุ์ มีน้ำหนัก รูปร่าง ขนาด ยังไม่เหมาะแก่การพกพาและมีราคาแพง และ 3) การประเมินรูปแบบทุนทางวัฒนธรรมสำหรับการเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ทางการท่องเที่ยวในจังหวัดเชียงราย โดยนักท่องเที่ยวชาวไทยและต่างประเทศ ในด้านสถานภาพทั่วไป พบว่า เพศหญิง, อายุ 21-40 ปี, การศึกษาปริญญาตรี, อาชีพธุรกิจส่วนตัว, รายได้เฉลี่ยต่อเดือน 15,001-30,000 บาท, เดินทางมาจังหวัดเชียงรายเป็นครั้งแรก, ทราบข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต, เพื่อนำไปใช้เอง, เลือกซื้อเพราะเป็นสินค้าที่มีเอกลักษณ์ของท้องถิ่น มากที่สุด ตามลำดับ  ส่วนในด้านความพึงพอใจของนักท่องเที่ยว พบว่า เลือกซื้อในกลุ่มเชียงรายมีความหลากหลายทางวิถีชีวิตและชาติพันธุ์, เลือกซื้อประเภทของใช้ทั่วไปหรือของประดับตกแต่งร่างกาย, ให้ความสำคัญที่วัสดุของผลิตภัณฑ์, บรรจุภัณฑ์มีการออกแบบอย่างสวยงาม, ราคาของสินค้ามีการต่อรองได้ และให้ความสำคัญที่เรื่องราวที่ปรากฏบนตัวผลิตภัณฑ์มีภาพประกอบ, มีความพอใจในตัวผลิตภัณฑ์, บรรจุภัณฑ์, ราคาของสินค้าและมีความพอใจในเรื่องราวที่ปรากฏบนตัวผลิตภัณฑ์ มากที่สุด ตามลำดับ และข้อเสนอแนะคือ นักท่องเที่ยวไทยต้องการให้เพิ่มช่องทางซื้อขายแบบออนไลน์ และนักท่องเที่ยวต่างประเทศต้องการให้สื่อถึงความเป็นท้องถิ่นให้มากที่สุด

           This research aimed to study a model of cultural capital in Chiang Rai province, to create and evaluate prototype products and to evaluate a model of cultural capital for value added on tourism products in Chiang Rai province. The sample was 400 Thai and foreign tourists who visited Chiang Rai Walking Street between December 2017 to January 2018. The research instruments were a non-participant observation form, a non-structured interview form, an evaluation form and a questionnaire. The statistics were frequency, percentage and descriptive analysis.

            The results of the research were found that: 1) The cultural capital of Chiang Rai province is divided into three types; cultural, natural and human capital. 2) The evaluation of prototype products appeared that the content under the cultural capital of Chiang Rai province were relevant by making history to be the part of creating the product.  The product design appeared that the design under the topic of “Chiang Rai: Historical city” was lack of attractive, under the topic of “Chiang Rai: City of mountain and river” was lack of attractive and expensive and under the topic of “Chiang Rai: City of various life style and ethnic groups” was not suitable for carrying and expensive. 3) The evaluation of a model of cultural capital for value added on tourism products in Chiang Rai province by thai and foreign tourists were found that most of the respondents were females with aged 21-40 years old, and graduated in Bachelor’s degree. They were private business owners, with the monthly income of 15,001-30,000 baht. They visited Chiang Rai province at the first time. Most of them knew the information from internet and they bought the products to use by themselves. They chose the products because of its unique local product.

            The tourists’ satisfactions were found that most of them chose to buy the products under the topic of “Chiang Rai: City of various life style and ethnic groups”. They bought general items and accessories. They gave the priorities in material of the products, packaging  with the good design, price which could bargain and the story in product  with the illustration. They were satisfied with products on the product, packaging, price and the story on product, respective.  The recommendation from tourists was Thai tourists needed manufacturers to add online trading channels while foreign tourists needed the product with the unique local design.