การพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้เพื่อพัฒนาสู่การเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศิลปากร ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (The Development of Knowledge Management Model to be a Learning Organizationof Central Library of Silpakorn University by Participatory Action Research)

Abstract

                     การวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้เพื่อพัฒนาสู่การเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ ของสำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศิลปากร ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน คือ 1) ร่วมกันกับกลุ่มเป้าหมายในการวางแผน 2) ร่วมกันดำเนินการตามแผน 3) ร่วมกันสังเกตการดำเนินการ และ 4) ร่วมกันสะท้อนผลการดำเนินงาน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ บุคลากรสังกัดสำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศิลปากร 3 วิทยาเขต ได้แก่ วิทยาเขตวังท่าพระ วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์ และวิทยาเขตสารสนเทศเพชรบุรี รวมทั้งสิ้น 22 คน ประกอบด้วย หัวหน้าหอสมุด จำนวน 3 คน  หัวหน้าฝ่ายบริการ จำนวน 3 คน หัวหน้าฝ่ายวิเคราะห์และพัฒนาทรัพยากรห้องสมุด จำนวน 3 คน หัวหน้าฝ่ายโสตทัศนศึกษา จำนวน 3 คน เจ้าหน้าที่ฝ่ายบริการ เจ้าหน้าที่ฝ่ายวิเคราะห์และพัฒนาทรัพยากรห้องสมุด และเจ้าหน้าที่ฝ่ายบริการ จำนวนฝ่ายละ 1 คน และประธานคณะกรรมการจัดการความรู้ จำนวน 1 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสังเคราะห์เนื้อหา บันทึกการสนทนากลุ่ม บันทึกการประชุมระดมความคิดเห็น และบันทึกการสังเกตภาคสนาม โดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาในการวิเคราะห์ข้อมูล

                This research aimed to develop the knowledge management model to be learning organization of Central Library, Silpakorn University by participatory action research (PAR). There were 4 steps in this research procedure: 1) plan 2) act 3) observe and 4) reflect. The research target was the staff of the Central Library, Silpakorn University in 3 campuses including Sanam Chandra Palace Campus, Wang Tha Phra Campus and Petchaburi Campus. The key informants were composed of 3 Chief Librarians, 3 heads and 3 staffs of Service Division, 3 heads and 3 staffs of Analysis and Library Resource Development Division, 3 heads and 3 staffs of Audiovisual Library Division, and the chairman of knowledge management committee, totally 22 persons. The research instruments were content analysis form, focus group discussion report, brainstorming report and field note observation. Content analysis was used to analyze the data.

               The research findings revealed that knowledge management model to be learning organization in Central Library, Silpakorn University consisted of 1) acquisition and creation 2) storage 3) sharing and dissemination and 4) application. The working procedure was divided 3 levels: individual level, department level and organization level. 

               ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการจัดการความรู้เพื่อพัฒนาสู่การเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ ของสำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศิลปากร ประกอบด้วย 1) การแสวงหาและสร้างความรู้ 2) การจัดเก็บความรู้อย่างเป็นระบบ 3) การแลกเปลี่ยนเรียนรู้และการเผยแพร่ความรู้ และ 4) การนำความรู้ไปใช้ โดยแบ่งการดำเนินงานออกเป็น 3 ระดับ คือ ระดับองค์กร ระดับหน่วยงาน และระดับบุคคล