เมืองโบราณไชยาในสมัยอยุธยา

Abstract

บทคัดย่อ

            เมืองโบราณไชยาเป็นเมืองที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ บทความนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาบทบาทความสำคัญของชุมชนโบราณไชยาและความสัมพันธ์ระหว่างชุมชนโบราณไชยา กับชุมชนต่างๆในช่วงพุทธศตวรรษที่ 19-24

            ผลจากการศึกษาพบว่าเมืองโบราณไชยาในช่วงพุทธศตวรรษที่ 19 อยู่ภายใต้อำนาจ ของตามพรลิงค์หรือนครศรีธรรมราช ต่อมาในช่วงพุทธศตวรรษที่ 20 ถึงต้นพุทธศตวรรษที่ 24 มีบทบาทเป็นหัวเมืองชั้นตรีของอยุธยาและมีฐานะเป็นเมืองท่าสำคัญแห่งหนึ่งในภาคใต้ตอนบนโดยอยุธยามีอำนาจควบคุมทางการเมืองและการค้า จากการลงพื้นที่สำรวจทางโบราณคดีของผู้วิจัยในปี พ.ศ. 2557 พบแหล่งโบราณคดีร่วมสมัยอยุธยาจำนวน 39 แหล่ง ส่วนมากพบหลักฐานทางโบราณคดีเกี่ยวข้องกับศาสนาและการค้า ตัวชุมชนไชยามีการนับถือพุทธเถรวาทแบบลังกาวงศ์เป็นหลักมีศิลปกรรม “สกุลช่างไชยา” เป็นของตนเองต่อมาในช่วงหลังพุทธศตวรรษที่ 19 มีการผสมผสานกับศิลปะอยุธยา ไชยามีความสัมพันธ์ทางด้านการค้ากับจีนและอังกฤษโดยพบร่องรอยการอยู่อาศัยของชาวจีนในไชยาอย่างน้อยในช่วงพุทธศตวรรษที่ 23 จากการพบศิลปะสกุลช่างไชยาในชุมชนข้างเคียงสะท้อนให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างชุมชนโบราณไชยาและชุมชนอื่นในภาคใต้ด้วย

Abstract

            Chaiya was the one of the important ancient communities in Southern Thailand.  The objective of this paper is to study about the role of ancient community of Chaiya and a relationship between Chaiya with other communities in the 13^th -18^thcenturies A.D. or Ayutthaya period.

          The research result found that in the 13^th Century A.D. ancient Chaiya communities were under the political power of Tamalingam Kingdom. Later in the 14^th -18^thcenturies, it was under the political power of Ayutthaya kingdom. It played a role as a city-state and important port city in southern Thailand. The result of my archeological survey in 2014 found 39 archaeological sites in this period. Most of the evidence was made for religion and trading. The evidence showed that Lanka doctrine Buddhism was a major religion. It has its own religious art school called “Chaiya School”and after the 14^thCentury A.D. it was influenced by Ayutthaya style. The evidence shows that Chaiya community had traded with Ayutthaya kingdom, China and England. In addition, we found Chaiya influence of art appeared in nearby cities, it shows the relationship between Chaiya and other communities in Southern Thailand, too.