สภาวะทันตสุขภาพและการส่งเสริมสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กตำบลพระบุ อำเภอพระยืน จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

                การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทและสภาวะ   ทันตสุขภาพเด็กก่อนวัยเรียน 2) พัฒนาระบบงานส่งเสริมสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียนในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 3) ติดตามและประเมินผลการพัฒนา กลุ่มตัวอย่างเป็นเด็กก่อนวัยเรียนอายุ 2-5 ปี  ที่เข้าเรียนในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กตำบลพระบุ อำเภอพระยืน จังหวัดขอนแก่น จำนวน 76 คน เก็บข้อมูลเชิงปริมาณจากแบบตรวจสภาวะสุขภาพช่องปาก การตรวจแผ่นคราบจุลินทรีย์ และแบบประเมินมาตรฐานศูนย์พัฒนาเด็กเล็กคุณภาพ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และสถิติเชิงอนุมาน Paired sample t-test กำหนดระดับนัยสำคัญที่ 0.05  ผลการศึกษาพบว่า 1) เด็กก่อนวัยเรียนมีฟันน้ำนมผุ 61 คน คิดเป็นร้อยละ 80.26 ปราศจากฟันผุ 15 คน คิดเป็นร้อยละ 19.74 มีค่าเฉลี่ยฟันผุ ถอน อุดในฟันน้ำนม (dmft) 3.72 ซี่/คน ซึ่งมีค่าสูงกว่าผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากระดับประเทศครั้งที่ 8 พ.ศ.2560 2) วางแผนและพัฒนาระบบงานโดยกระบวนการ A-I-C มีกิจกรรมที่ดำเนินการได้แก่ การแปรงฟันหลังอาหารกลางวัน จัดอาหารที่มีประโยชน์ การเรียนรู้ด้านทันตสุขภาพ การตรวจฟัน บริการรักษา และการสร้างความร่วมมือกับภาคีเครือข่าย 3) ผลจากการพัฒนางานพบว่า ค่าเฉลี่ยปริมาณแผ่นคราบจุลินทรีย์หลังดำเนินกิจกรรม 1 และ 3 เดือน มีค่าเฉลี่ย 1.04 และ 0.54 คะแนนตามลำดับ ซึ่งมีค่าเฉลี่ยลดลงจากก่อนดำเนินกิจกรรมที่มีค่าเฉลี่ย 1.75 คะแนนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) 3) ศูนย์พัฒนา เด็กเล็กผ่านการประเมินมาตรฐานศูนย์พัฒนาเด็กเล็กคุณภาพ โดยได้รับความร่วมมือจากผู้ปกครองและการสนับสนุนนโยบายจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น