การพัฒนาการบริการสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานในคลินิก หมอครอบครัว ตำบลสะอาด อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

     งานวิจัยเชิงปฏิบัติการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบบริการสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน ให้มีประสิทธิภาพสร้างผลกระทบที่ดีต่อสุขภาวะของผู้ป่วยเบาหวาน รวมถึงตอบสนองต่อปัญหาและความต้องการของผู้รับบริการ กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยเบาหวาน จำนวน 85 คน ซึ่งได้รับการส่งต่อ มารับบริการในคลินิกหมอครอบครัว แบ่งการวิจัยเป็น 3 ระยะ ได้แก่ 1) การศึกษาสถานการณ์ 2) พัฒนารูปแบบบริการ 3) ประเมินผล เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แนวทางสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุม และแบบประเมินพฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มที่มีรสหวาน และระดับน้ำตาล ในเลือด วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติอนุมาน Paired sample T- test ผลการวิจัย พบว่า พื้นที่บริการมีศักยภาพจัดการตนเองที่สอดคล้องกับการจัดการภาวะเรื้อรัง มีบริการคลินิกหมอครอบครัวที่มีศักยภาพ ทีมสหวิชาชีพ และอาสาสมัคร ที่ร่วมจัดบริการมีหลายกลุ่มและมีความเพียงพอ แต่ยังขาดทักษะการสนับสนุนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อควบคุมโรค และลดภาวะแทรกซ้อน การเชื่อมต่อข้อมูลสองหน่วยบริการดำเนินการ ได้ช้า และผู้รับบริการเองยังขาดสมรรถนะในการจัดการตนเอง จึงพัฒนาบริการที่เอื้อให้มีกระบวนการปรับปรุง ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้วยหลักการพัฒนาสติเพื่อสุขภาพ ผลการพัฒนาพบว่าผู้ป่วยเบาหวานมีพฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มรสหวานมีสัดส่วนลดลง การออกกำลังกาย การฝึกสมาธิ/สติ มีสัดส่วนเพิ่มขึ้น และระดับน้ำตาลในเลือดเกินเกณฑ์ปกติมีสัดส่วนลดลง ข้อเสนอแนะจากงานวิจัยจึงควรเน้นรูปแบบของคลินิกบริการหลายแบบในโรงพยาบาลและนอกโรงพยาบาล กระบวนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเป็นไปตามสภาพปัญหาและความต้องการของผู้ป่วย รวมถึงการมีส่วนร่วมบริการของภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง