รูปแบบการบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ป่วยยาเสพติดโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการโดยการบริหารแบบมีส่วนร่วม เพื่อศึกษารูปแบบการบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ป่วยยาเสพติด โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น กลุ่มตัวอย่างเข้าร่วม จำนวน 40 คน คือ ตัวแทนแกนนำชุมชน และตัวแทนหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง ระยะเวลาการศึกษา ระหว่างเดือน สิงหาคม-ธันวาคม 2567 เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณา คือ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสูงสุด ค่าต่ำสุด สถิติเชิงอ้างอิง  คือ Paired t-test  P-value  และวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า การพัฒนารูปแบบการบำบัดฟื้นฟูผู้ป่วยยาเสพติด โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน คือ 1) ประสานความร่วมมือทุกภาคส่วน 2) บูรณาการดำเนินงานในพื้นที่ 3) กิจกรรมการบำบัดบัดฟื้นฟูผู้ป่วยยาเสพติดโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน และ 4) การติดตามช่วยเหลือหลังผ่านการบำบัด กระบวนการพัฒนามี 5 ขั้นตอน คือ 1) สร้างการมีส่วนร่วมของครอบครัวและชุมชน  2) วางแผนการดำเนินงานโดยการร่วมตัดสินใจ 3) ร่วมปฏิบัติการบำบัดรักษาฟื้นฟูตามบทบาทหน้าที่ 4) ร่วมติดตามและประเมินผล และ 5) ช่วยเหลือดูแลระยะยาวหลังการบำบัด การบริหารแบบมีส่วนร่วมก่อนการดำเนินงานมีคะแนนเฉลี่ย 3.4 หลังการดำเนินงานเพิ่มเป็น 4.3 แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.001) ผลการพัฒนารูปแบบ พบว่า กลุ่มผู้เสพเปลี่ยนเป็นกลุ่มผู้ใช้ ร้อยละ 78.8 ดังนั้น ควรส่งเสริมให้ชุมชนเข้าไปมีส่วนร่วมและติดตามประเมินผลอย่างต่อเนื่องในการแก้ไขปัญหายาเสพติด โดยให้สอดคล้องกับบริบทของชุมชนเพื่อการแก้ไขปัญหาอย่างยั่งยืน