สถานการณ์และผลกระทบของการเกิดอุบัติเหตุทางถนนในเด็กนักเรียน กรณีศึกษา: โรงเรียนบ้านหนองคูขาด จังหวัดมหาสารคาม
คำสำคัญ:
อุบัติเหตุทางถนน, เด็กนักเรียน, การศึกษาย้อนหลัง, ผลกระทบอุบัติเหตุ, วงจรความยากจนเชิงโครงสร้างบทคัดย่อ
การวิจัยแบบผสานวิธีนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์และผลกระทบของอุบัติเหตุทางถนนในนักเรียนโรงเรียนบ้านหนองคูขาด จังหวัดมหาสารคาม วิธีดำเนินการประกอบด้วย 1) การศึกษาย้อนหลังในรอบ 3 ปี (พ.ศ. 2564–2566) และ 2) การวิจัยเชิงคุณภาพผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 31 ราย วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า อุบัติเหตุมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องรวม 55 ราย (ร้อยละ 9.40) โดยปี 2566 พบสูงสุด 22 ราย ส่วนใหญ่เป็นนักเรียนชาย (ร้อยละ 74.55) ระดับประถมศึกษา (ร้อยละ 60.00) ปัจจัยเสี่ยงหลัก คือ การขับขี่รถจักรยานยนต์โดยไม่สวมหมวกนิรภัย (ร้อยละ 69.09) ผลกระทบสังเคราะห์ได้ 4 ระดับ คือ 1) ระดับบุคคล: บาดเจ็บรุนแรงร้อยละ 16.67 จนเกิดภาวะพึ่งพา 2) ระดับครอบครัว: เกิด 'วิกฤตความรู้สึกผิด' ในผู้สูงอายุของครอบครัวแหว่งกลาง 3) ระดับโรงเรียน: การเรียนชะงักงันและบรรยากาศในสถานศึกษาถดถอยเนื่องจากขาดระบบการเรียนออนไลน์รองรับในพื้นที่ชนบท และ 4) ระดับชุมชนและนโยบาย: พบพาหนะขาด พ.ร.บ. ร้อยละ 33.33 ซ้ำเติมวงจรความยากจนเชิงโครงสร้าง ดังนั้น จึงควรเร่งรัดมาตรการความปลอดภัยเชิงรุกในเขตพื้นที่สถานศึกษาและการบังคับใช้กฎหมาย พ.ร.บ. ในระดับท้องถิ่น
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Global status report on road safety 2023 [Internet]. 2023 [cited 2025 Sep 12]; Available from: https://www.roadsafetyngos.org/wp-content/uploads/2024/01/GSRRS-2023-launch-1.pdf
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายงานสถานการณ์การบาดเจ็บและเสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางถนน พ.ศ. 2566 [อินเทอร์เน็ต]. 2567 [เข้าถึงเมื่อ 10 ก.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/brc/main.php?filename=index-th
ศูนย์อำนวยการความปลอดภัยทางถนน. รายงานสรุปสถิติอุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2568. กรุงเทพฯ: กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย; 2568.
แจ่มจันทร์ เทศสิงห์, จีระวรรณ ศรีจันทร์ไชย, ชาติธนา ปัตตาลาโพธิ์, สมัย ทองพูล. สถานการณ์และผลกระทบของการเกิดอุบัติเหตุทางถนนในพื้นที่เทศบาลตำบลนาดูน อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม. วารสารสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น. 2565;4(2):239-253.
สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (สพฉ.). สถานการณ์การบาดเจ็บรุนแรงจากอุบัติเหตุทางถนนในเด็กและเยาวชน [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 12 ก.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.niems.go.th/
ภูวนาท ณรงค์รัตน์. การศึกษาสถานการณ์การเกิดอุบัติเหตุทางถนนและผลกระทบของอุบัติเหตุ: กรณีผู้ประสบเหตุเสียชีวิต อำเภอป่าบอน จังหวัดพัทลุง. วารสารการศึกษาและวิจัยการสาธารณสุข. 2567;2(1):17-34.
ภาวิณี เอี่ยมตระกูล, สรารัตน์ ฉายพงษ์. การศึกษาปัจจัยพฤติกรรมเสี่ยงที่ส่งผลต่อการเกิดอุบัติเหตุทางถนน. วารสารชุมชนวิจัย. 2564;15(3):30-42.
กระทรวงศึกษาธิการ. นโยบายและแนวปฏิบัติในการดูแลความปลอดภัยของนักเรียนและสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ; 2566.
ศูนย์วิชาการเพื่อความปลอดภัยทางถนน (ศวปถ.). รายงานสรุปสถานการณ์อุบัติเหตุทางถนนของประเทศไทย พ.ศ. 2565. กรุงเทพฯ: มูลนิธินโยบายเพื่อสุขภาพ; 2566.
London School of Economics and Political Science (LSE). The socioeconomic impact of road traffic accidents with child victims [Internet]. 2020 [cited 2025 Oct 27]; Available from: https://www.lse.ac.uk/news/latest-news-from-lse/a-jan-20/the-socioeconomic-impact-of-road-traffic-accidents-with-child-victims
สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI). อุบัติเหตุทางถนน: ความเสียหายร้ายแรงต่อเศรษฐกิจไทย [อินเทอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 12 ก.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://tdri.or.th/2017/08/econ_traffic_accidents/
TDRI (Thailand Development Research Institute). Traffic Accidents: A Major Public Health Crisis in Thailand. [Internet]. 2021. [cited 2025 Oct 27]; Available from: https://tdri.or.th/2021/01/traffic-accidents-a-major-public-health-crisis-in-thailand/](https://tdri.or.th/2021/01/traffic-accidents-a-major-public-health-crisis-in-thailand/
เพ็ญพักตร์ ภุมมาลา. รายงานข้อมูลการสำรวจการเดินทางไป-กลับของนักเรียนโรงเรียนบ้านหนองคูขาด อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม. มหาสารคาม: โรงเรียนบ้านหนองคูขาด; 2564.
ประไพพิมพ์ สุธีวสินนนท์, ประสพชัย พสุนนท์. กลยุทธ์การเลือกตัวอย่างสำหรับการวิจัยเชิงคุณภาพ. วารสารปาริชาต มหาวิทยาลัยทักษิณ. 2559;29(2):31-48
โสรยา ชัชวาลานนท์, บรรณาธิการ. คู่มือสำหรับพ่อแม่เพื่อเผยแพร่ความรู้ด้านการดูแลและพัฒนาเด็ก ตอน เด็กวัยเรียน 6-12 ปี. กรุงเทพฯ: ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย และสมาคมกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย; 2563.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น และบุคลากรท่านอื่นๆในสำนักงานฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
