แนวทางการจัดบริการสุขภาพภายใต้กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพ ทางการแพทย์โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน

ผู้แต่ง

  • ศรีสุดา ลุนพุฒิ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น
  • ศิราณี ศรีหาภาค วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น
  • ชลการ ทรงศรี คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี
  • สถาพร แถวจันทึก วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี
  • แสงดาว จันทร์ดา วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น
  • วิสุทธิ์ โนนจิต์ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ชัยนาท
  • กำทร ดานา วิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม

คำสำคัญ:

การจัดบริการสุขภาพ, กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์, การมีส่วนร่วมของชุมชน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เพื่อศึกษาแนวทางการจัดบริการสุขภาพภายใต้กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน วิจัยแบบผสานวิธี ประกอบด้วย 3 ระยะ ได้แก่ 1) ศึกษาสถานการณ์ผู้พิการและความต้องการจัดบริการสุขภาพ โดยใช้แบบสอบถาม การสนทนากลุ่ม และการสัมภาษณ์เชิงลึก 2) ศึกษากระบวนการจัดบริการของกองทุนฟื้นฟูฯ ด้วยการสนทนากลุ่ม การสัมภาษณ์ และเวทีคืนข้อมูล 3) พัฒนาแนวทางการจัดบริการสุขภาพด้วยการสนทนากลุ่ม พื้นที่จังหวัดแห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระหว่างเดือนตุลาคม 2566 ถึงเดือนเมษายน 2567 กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วย ผู้รับบริการกองทุนฟื้นฟูฯ 991 คน ผู้บริหารจัดการ 3 คน ผู้จัดบริการ 5 คน และเครือข่ายที่ขอรับการสนับสนุนจากกองทุน 5 แห่ง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า ผู้พิการส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุเฉลี่ย 63 ปี (SD=20.41) มีความพิการทางการเคลื่อนไหว ร้อยละ 67.90 และมีโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 27.50 กระบวนการจัดบริการสุขภาพครอบคลุม การสนับสนุนอุปกรณ์ทางการแพทย์ การเข้าถึงบริการฟื้นฟู การฟื้นฟูทางกายภาพการปรับสภาพแวดล้อม และการติดตามผล ผลลัพธ์สำคัญพบว่า ผู้พิการเข้าถึงบริการสุขภาพได้มากขึ้นลดความทุกข์และภาระของครอบครัว เรียนรู้ทักษะการปรับตัวและทำกิจกรรมในชุมชน การพัฒนาแนวทางการจัดบริการสุขภาพภายใต้กองทุนฟื้นฟูฯ ประกอบด้วย 1) การส่งเสริมการเข้าถึงบริการ 2) พัฒนาความร่วมมือเครือข่าย 3) พัฒนาฐานข้อมูลผู้รับบริการ 4) พัฒนานักบริบาล/ผู้ดูแล และ 5) สร้างการมีส่วนร่วมชุมชน ข้อเสนอแนะ พัฒนาความร่วมมือทางการจัดบริการสุขภาพภายใต้กองทุนฟื้นฟูในระดับจังหวัด และระดับชุมชน ระหว่าง อบจ. รพ.สต. สสจ. โรงพยาบาลชุมชน โรงพยาบาลจังหวัด และคลินิกมนุษย์ล้อเพื่อบูรณาการการจัดบริการอย่างยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. Global Report on Health Equity for Persons with Disabilities. [Internet]. 2022 [Cited 2025 July 10]; Available from: https://www.who.int/publications/i/item/9789240063600323.

National Statistical Office. The 2022 Disability Survey. [Internet]. 2022 [Cited 2025 July 10]; Available from: https://www.unicef.org/thailand/media/11376/file/Disability%20Survey%20Report%202022.pdf.

ปุรินทร์ ศรีศศลักษณ์, จิรพรรณ โพธิ์ทอง, สุนิสา จันทร์แสง. คุณภาพชีวิตของคนพิการจังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุพรรณบุรี. 2561; 1(1): 73–84.

วราภรณ์ คำนนท์. คุณภาพชีวิตของผู้พิการในอำเภอเทพสถิต จังหวัดชัยภูมิ. สํานักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น. 2560; 24(3): 42–53.

ณัฏฐ์ชานันท์ วงค์ชาลี, ลัฆวี ปิยะบัณฑิตกุล. การศึกษาปัญหาและความต้องการการฟื้นฟูผู้พิการทางร่างกายในชุมชน. วารสารพยาบาลและการดูแลรักษา. 2566; 14(4): e265933/1–13.

คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560. 2017. [อินเตอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 2568 กรกฎาคม 10]; เข้าถึงได้จาก: https://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/A/040/1.PDF.

กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ. แผนปฏิบัติการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้พิการแห่งชาติ ฉบับที่ 6 (2566–2570). [อินเตอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 2568 กรกฎาคม 10]; เข้าถึงได้จาก: https://planning.dusit.ac.th/main/wp-content/uploads.pdf.

สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. คู่มือการดำเนินงานกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพระดับจังหวัด. กรุงเทพฯ: สปสช.; 2563.

Kumar, A. Academic institution as a system and system’ approach to them and attributes of their excellence. International Journal of Research. 2021; 9(1): 271–278.

Creswell JW, Creswell JD. Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. 5th ed. London: SAGE Publications; 2018.

ศิราณี ศรีหาภาค, ธารา รัตนอำนวยศิริ, นวลละออง ทองโคตร, รุ่งทิพย์ พรหมบุตร, สรัญญา เปล่งกระโทก,วิทยา วาโย, ศรีสุดา ลุนพุฒิ. รูปแบบการพัฒนานโยบายสาธารณสุขด้านการดูแลระยะยาวในชุมชนอีสานโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ. 2566; 16(1): 165–78.

Laohaprasitiporn P, Jarusriwanna A, Unnanuntana A. Validity and Reliability of the Thai Version of the Barthel Index for Elderly Patients with Femoral Neck Fracture. J Med Assoc Thai. 2017; 100(5): 539–48.

พนาศักดิ์ เวียงสงค์.รูปแบบการปรับปรุงสภาพแวดล้อมทางกายภาพจากกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพจังหวัดมหาสารคาม. พัฒนวารสาร. 2563; 7(1): 51–62.

จีระศักดิ์ พรมลับ, ลําพึง วอนอก. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเข้าถึงบริการกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพของคนพิการในอำเภอพล จังหวัดขอนแก่น. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9. 2568; 19(3): 1061–77.

รัถยานภิศ รัชตะวรรณ, ธมลวรรณ แก้วกระจก, วรรณรัตน์ จงเขตกิจ, ปิยะพร พรหมแก้ว, ดาลิมา สำแดงสาร, ดลปภัฏ ทรงเลิศ. กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาสุขภาวะ. วารสารเทคโนโลยีภาคใต้. 2018; 11(1): 231–8.

สุริยันต์ ปัญหาราช. ผลการดำเนินงานของกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพจังหวัดหนองบัวลำภู. วารสารเวชศาสตร์ฟื้นฟูไทย. 2560; 27(3): 108–14.

กระทรวงสาธารณสุข. การฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยระยะกลาง Guideline for Intermediate Care สำหรับบุคลากรทางการแพทย์ตามแผนพัฒนาระบบบริการสุขภาพ(Service Plan). นนทบุรี: บริษัท บอร์น ทู ปี พับลิชชิ่ง จำกัด; 2562.

อณัษฐพงษ์ ประถมวงศ์. บทเรียนจากปัจจัยความสำเร็จของกองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพจังหวัดตราด ต่อการได้รับรางวัลด้านความโปร่งใสและส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน. วารสารรัฐศาสตร์รอบรู้และสหวิทยาการ. 2565; 5(1): 127–140.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-23

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ลุนพุฒิ ศ, ศรีหาภาค ศ, ทรงศรี ช, แถวจันทึก ส, จันทร์ดา แ, โนนจิต์ ว, ดานา ก. แนวทางการจัดบริการสุขภาพภายใต้กองทุนฟื้นฟูสมรรถภาพ ทางการแพทย์โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน. JKKPHO [อินเทอร์เน็ต]. 23 ธันวาคม 2025 [อ้างถึง 25 ธันวาคม 2025];7(4):e278660. available at: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/jkkpho/article/view/278660

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ