ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเข้ารับบริการตรวจคัดกรอง มะเร็งปากมดลูกด้วยวิธี HPV DNA test ของสตรีอายุ 30-60 ปี จังหวัดขอนแก่น
คำสำคัญ:
การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก, HPV DNA Test, สตรีอายุ 30-60 ปี, การเข้าถึงบริการสาธารณสุขบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบ Case Control Study ครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ด้วยวิธี HPV DNA Test ของสตรี อายุ 30-60 ปี จังหวัดขอนแก่น กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 484 คน แบ่งเป็นกลุ่มศึกษา (Cases) 242 คน คือกลุ่มที่เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วยวิธี HPV DNA Test และกลุ่มควบคุม (Controls) 242 คน คือ กลุ่มที่ไม่ได้เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วยวิธี HPV DNA Test เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม ระหว่างเดือน กรกฎาคม 2567 ถึงมิถุนายน 2568 วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์แบบถดถอยพหุลอจิสติก ผลการวิจัยพบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ด้วยวิธี HPV DNA Test ของสตรีอายุ 30-60 ปี คือ อายุ 40-49 ปี (ORadj = 2.78, 95%CI : 1.68 to 4.59 ; p <0.001) อายุ 50-60 ปี (ORadj = 4.49, 95% CI : 2.71 to 7.17; p=0.01) อาชีพเกษตรกร/รับจ้าง/ค้าขาย/ธุรกิจส่วนตัว (ORadj = 2.40, 95% CI :1.35 to 4.26; p= 0.001) อาชีพข้าราชการ/รัฐวิสาหกิจ/พนักงานบริษัทเอกชน (ORadj = 3.20, 95%CI : 1.67 to 6.14; p= 0.001), สถานภาพสมรส/คู่/อยู่ด้วยกัน (ORadj = 3.20, 95%CI : 1.12to3.36; p= 0.01),และสถานภาพหม้าย/หย่า/แยก (ORadj = 2.49, 95%CI : 1.17to5.27; p= 0.01) หน่วยบริการสาธารณสุขควรพัฒนาระบบบริการเชิงรุก เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและความครอบคลุมของการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก.
เอกสารอ้างอิง
Silverberg SG, Ioffe OB. Screening and prevention of uterine cervical cancer: and update. Diagn Cytopathol. 2003;28(6):335–9.
World Health Organization. Cervical cancer [Internet]. 2024 [cited 2024 May 13]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cervical-cancer
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข. รายงานผลการดำเนินงาน ปี 2566. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข. 2566.
สถาบันมะเร็งแห่งชาติ. ทะเบียนมะเร็งระดับโรงพยาบาล พ.ศ. 2566 [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สถาบันมะเร็งแห่งชาติ; 2567 [เข้าถึงเมื่อ 16 พฤษภาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://nci.go.th/th/File_download/D_index/ptu/
Bhatla N, Aoki D, Castanon A, FIGO Committee on Gynecologic Oncology, International Agency for Research on Cancer, Saraiya M. Cervical cancer screening: setting, policy, and implementation. Int J Gynaecol Obstet. 2021;152(S1):32–41.
Canfell K, Kim JJ, Brisson M, Keane A, Keane E, Sherman M, et al. Mortality benefits of removing scale up of screening and HPV vaccination in 78 low-income and middle-income countries: A modelling study. Lancet. 2020;395(10217):59–69.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการให้บริการวัคซีนป้องกันการติดเชื้อไวรัสเอชพีวี (HPV) ตามนโยบายเร่งรัด 100 วัน ของกระทรวงสาธารณสุข ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 1 [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 19 พฤษภาคม 2567]. [เข้าถึงได้จาก]: https://ddc.moph.go.th/uploads/publish/1484620231024
สถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก. ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โฆสิตการพิมพ์; 2566.
พรรณี ปิ่นนาค. ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกของสตรี อายุ 30–60 ปี ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบางปูใหม่ อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรปราการ. รายงานการศึกษาอิสระ ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยรามคำแหง; 2563.
Johnson NL, Head KJ, Scott SF. Factors influencing the uptake of cervical cancer screening: A systematic review. J Public Health (Oxf). 2020;42(3):e249–60.
Thompson EL, Wheldon CW, Vamos CA, Griner SB, Daley EM. How is health literacy related to Pap testing among US women? J Cancer Educ. 2019;34(4):789–95.
ภูนรินทร์ สีกุด, มะลิวัลย์ บางนิ่มน้อย, ชาลินี มานะยิ่ง. ปัจจัยที่มีผลต่อการเข้ารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในสตรีไทย. วารสารกองการแพทย์ทางอากาศและเวชศาสตร์การบิน. 2563;26(2):26–38.
สำนักงานเขตสุขภาพที่ 7. ข้อมูลการเสียชีวิตด้วยมะเร็งปากมดลูก [อินเทอร์เน็ต]. ขอนแก่น: สำนักงานเขตสุขภาพที่ 7; 2567 [เข้าถึงเมื่อ 19 พฤษภาคม 2568]. เข้าถึงได้จาก: http://203.157.185.28/health_status/index.php/report/death_disease/6
กลุ่มงานพัฒนายุทธศาสตร์สาธารณสุข สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น. แผนยุทธศาสตร์สุขภาพจังหวัดขอนแก่น ระยะ 5 ปี (ปี2566-2567). ขอนแก่น: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น. 2565.
Doll R, Hill AB. Smoking and carcinoma of the lung: Preliminary report. Br Med J. 1950;2(4682):739–48.
นิธิภา นิธิทรัพย์สกุล, สุพจน์ คำสะอาด, ศราวุธ มิทะลา, วิศรุดา ตีเมืองซ้าย. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการไม่มาตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในญาติสายตรงของกลุ่มเสี่ยงมะเร็งปากมดลูก อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม. ศรีนครินทร์เวชสาร. 2565;37(5):449-57.
Cronbach LJ. Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika. 1951;16(3):297–334.
ปิยปราชญ์ รุ่งเรือง, รุจิรา ดวงสงค์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกของสตรีอายุ 30–60 ปี ในตำบลหนึ่งของอำเภอเมือง จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารโรงพยาบาลสกลนคร. 2561;21(1):48–55.
ภูนรินทร์ สีกุด, มะลิวัลย์ บางนิ่มน้อย, ชาลินี มานะยิ่ง. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกของสตรีกลุ่มเสี่ยง ตำบลบ้านใหม่ อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา. วารสารสาธารณสุขมูลฐาน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. 2563;36(1):37–47.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น กระทรวงสาธารณสุข
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น และบุคลากรท่านอื่นๆในสำนักงานฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
