ปริมาณการรับสัมผัสสารเบนซีน โทลูอีน เอทธิลเบนซีน และไซลีน (บีเทค) ทางอากาศที่ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจและระบบประสาทของผู้ขับรถจักรยานยนต์รับจ้าง

บทคัดย่อ

การศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง (analytical – cross sectional study) ครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณสาร Benzene, Toluene, Ethylbenzene และ Xylene (BTEX) ในอากาศที่ระดับลมหายใจและผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจและพฤติกรรมระบบประสาทของผู้ขับรถจักรยานยนต์รับจ้าง กลุ่มตัวอย่างจำนวน 50 คน แบ่งเป็นกลุ่มผู้ขับรถจักรยานยนต์รับจ้างและกลุ่มพนักงานสำนักงานในอาคารปิด กลุ่มละ 25 คน ใช้เครื่องมือเป็นแบบสอบถาม เครื่องสไปโรมิเตอร์เพื่อทดสอบสมรรถภาพปอด และอุปกรณ์ชนิด organic vapor monitor (3M 3500) เพื่อประเมินสาร BTEX วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา ได้แก่ การแจกแจงความถี่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เปอร์เซ็นไทล์ ค่ามัธยฐาน ค่าต่ำสุดและสูงสุด สำหรับสถิติอนุมานใช้ mann-whitney u-test ผลการศึกษา พบว่า ผู้ขับรถจักรยานยนต์รับจ้างมีระยะเวลาทำงาน 5.9 ± 1.2 วัน/สัปดาห์ ขับขี่ 8.8 ± 2.2 ชั่วโมงต่อวัน มีระยะทางในการขับขี่รับจ้าง 115.4 ± 58.6 กิโลเมตรต่อวัน สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันระบบทางเดินหายใจเป็นบางครั้ง ร้อยละ 24.0 ผลตรวจวัดปริมาณสาร BTEX ในอากาศพบอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานของหน่วยงาน ACGIH กำหนด สำหรับผลกระทบต่อสุขภาพ พบว่า ผู้ขับรถจักรยานยนต์รับจ้างเกิดผลกระทบต่อสุขภาพแตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ในอาการระบบทางเดินหายใจและค่าสมรรถภาพปอด ได้แก่ อาการไอมีเสมหะ หายใจถี่เมื่อเดินพื้นราบหรือเอียงเล็กน้อย ค่าสมรรถภาพปอด %FVC และ FEV1/FVC ในพฤติกรรมทางระบบประสาท ได้แก่ ความรู้สึกความอ่อนแรงของแขนและเท้า เกิดอารมณ์เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว มีความเชื่องช้าในการทำกิจวัตรประจำวัน และมีคะแนนพฤติกรรมทางระบบประสาทมากกว่ากลุ่มทำงาน บทสรุปผู้ขับรถจักรยานยนต์รับจ้างรับสัมผัสสาร BTEX ในปริมาณต่ำ แต่มีระยะเวลาอยู่ใกล้แหล่งกำเนิดยาวนานและทั้งหมดไม่ได้สวมใส่อุปกรณ์ การป้องกันระบบทางเดินหายใจเป็นประจำ จึงเกิดผลกระทบต่อสุขภาพได้ ข้อแนะนำควรมีการสื่อสารหรือเพิ่มความรอบรู้ให้ผู้ขับรถจักรยานยนต์รับจ้างตระหนักในสุขภาพจากความเสี่ยงการทำงานและสวมใส่อุปกรณ์ป้องกันระบบทางเดินหายใจส่วนบุคคลเป็นประจำและถูกชนิด