ผลของโปรแกรมจัดการตนเอง ต่อพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และระดับน้ำตาลในเลือดในผู้ป่วยเบาหวานที่ใช้อินซูลินรายใหม่ โรงพยาบาลภูมิพลอดุลยเดช กรมแพทย์ทหารอากาศ
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมจัดการตนเอง ต่อพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานที่ใช้อินซูลินรายใหม่ โรงพยาบาลภูมิพลอดุลยเดช กรมแพทย์ทหารอากาศ
วิธีการศึกษา: กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่เริ่มใช้อินซูลินรายใหม่ จำนวน 30 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง จำนวน 15 คน ได้รับการสอนตามโปรแกรมจัดการตนเองในผู้ป่วยเบาหวานที่ใช้อินซูลินรายใหม่ โดยผู้วิจัยซึ่งเป็นพยาบาลจัดการรายกรณีเบาหวาน และกลุ่มควบคุม จำนวน 15 คน ได้รับการสอนตามปกติจากพยาบาลประจำห้องตรวจโรคอายุรกรรม ห้องตรวจโรคข้าราชการและครอบครัวหรือพยาบาลประจำหน่วยสุขศึกษา จับคู่กลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมที่เริ่มใช้อินซูลินประเภทเดียวกัน และเริ่มใช้ขนาดแตกต่างกันไม่เกิน 4 unit/วัน ติดตามระดับน้ำตาลในเลือดก่อนอาหารเช้าในระหว่าง 8-16 สัปดาห์หลังจากเริ่มใช้อินซูลิน
เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัย: คือ โปรแกรมจัดการตนเอง ซึ่งพัฒนาโดยใช้แนวคิดการจัดการตนเองของแคนเฟอร์และแกลิกค์-บายส์(1991) แผนการสอนใช้อินซูลินอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ เครื่องตรวจระดับน้ำตาลปลายนิ้ว และแบบบันทึกการติดตามเยี่ยม เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบบันทึกข้อมูลทั่วไป แบบประเมินพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และแบบบันทึกผลระดับน้ำตาลในเลือดจากห้องปฏิบัติการ เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัยทั้งหมดได้ผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 3 คน ทดสอบความเที่ยงของแบบสอบถามโดยแบบประเมินพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ใช้สูตรหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาตามวิธี ครอนบาช ได้ค่าความเชื่อมั่น .796 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและสถิติค่าที
ผลการศึกษา :
1.พฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานที่ใช้อินซูลินรายใหม่หลังทดลอง กลุ่มที่ได้รับโปรแกรมจัดการตนเองไม่สูงกว่ากลุ่มที่ไม่ได้รับโปรแกรมจัดการตนเอง อย่างมีนัยสำคัญที่สถิติที่ระดับ .05
2.ระดับน้ำตาลในเลือดก่อนอาหาร(Fasting Plasma Glucose)ของผู้ป่วยเบาหวานที่ใช้อินซูลินรายใหม่หลังทดลอง กลุ่มที่ได้รับโปรแกรมจัดการตนเองลดลงกว่ากลุ่มที่ไม่ได้รับโปรแกรมจัดการตนเอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
Article Details
บทความที่ได้รับการตีพิมพฺเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร
เอกสารอ้างอิง
2. American Diabetes Association. Approaches to Glycemic Treatment. Diabetes Care 2015;38(suppl.1): s41-s48.
3. สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สมาคมต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย กรมการแพทย์กระทรวงสาธารณสุข และสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ.แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน พ.ศ.2557. พิมพ์ครั้งที่2.กรุงเทพฯ:อรุณการพิมพ์; 2557.
4. เพชร รอดอารีย์, สุภาวดี ลิขิตมาศกุล, สิริมนต์ ริ้วตระกูล ประเทืองธรรม, ระวีวรรณ เลิศวัฒนารักษ์, สุชาดา ธนภัทร์กวิน. คำแนะนำการฉีดยาเบาหวานสำหรับบุคลากรทางการแพทย์.พิมพ์ครั้งที่1กรุงเทพฯ:บริษัทคอนเซ็พท์ เมดิคัส จำกัด; 2558.
5. Siminerio L. et al. Strategies for Insulin Injection Therapy in Diabetes Self-Management. The American Association of Diabetes Educators.2011.
6. อ้างต่อใน ลาวัลย์ กิจรุ่งเรืองกุล.ผลลัพธ์ของโปรแกรมการจัดการด้วยตนเองที่มี ต่อพฤติกรรมความร่วมมือในการใช้ยาต้านไวรัสอย่างต่อเนื่อง ในผู้ติดเชื้อเอช ไอ วีและผู้ป่วยโรคเอดส์.วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยคริสเตียน.2555.
7. ศิริลักษณ์ ถุงทอง และคณะ. ผลของโปรแกรมสนับสนุนการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อมจากเบาหวาน ต่อพฤติกรรมการจัดการตนเองและผลลัพธ์ทางคลินิกในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้. ว.พยาบาลสงขลานครินทร์.35(1) มกราคม-เมษายน 2558.
8. ทัศนีย์ ขันทอง,แสงอรุณ อิสระมาลัย และพัชรี คมจักรพันธุ์.ผลของโปรแกรมสนับสนุนการจัดการตนเอง ต่อพฤติกรรมการจัดการตนเองและระดับน้ำตาลในเลือดในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ใช้อินซูลิน. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.2556.
9. วรรณภา สิทธิปาน สาวิตรี สลับศรีและฉัตรชัย ไข่เกษ. ผลของโปรแกรมการตรวจติดตามระดับน้ำตาลในเลือดด้วยตนเองในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมไม่ได้ ต่อระดับน้ำตาลสะสม.วารสารศูนย์การศึกษาแพทย์ศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า.32(1)ม.ค.-มี.ค. 2558.68-82.
10. ร่มเกล้า กิจเจริญไชย. ประสิทธิผลของโปรแกรมการจัดการตนเองเรื่องการบริโภคอาหารในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหาร ค่าน้ำตาลสะสมและดัชนีมวลกาย. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.
11. Cramer A, Joyce. A Systematic Review of Adherence with Medications for Diabetes. Diabetes Care, 27(5), May 2004.