การศึกษาแบบสุ่มและมีกลุ่มเปรียบเทียบประสิทธิผลและความปลอดภัยของซิงค์ซัลเฟต ในการลดอาการคันในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้าย

บทคัดย่อ

ที่มาและความสำคัญ อาการคันในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังเป็นหนึ่งในอาการที่สร้างความทุกข์ทรมานและทำลายคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย มีรายงานก่อนหน้านี้ว่าผิวหนังของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 5 ที่มีอาการคันมีระดับการแสดงออกของยีนที่ควบคุมการสร้างแคลเซียมไอออนแชนเนลชนิด Cav3.2 มากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับผู้ป่วยที่ไม่มีอาการคัน นำไปสู่การลดระดับขีดกั้นของการรับรู้สึกคัน และไอออนแชนเนลเหล่านี้อาจถูกยับยั้งโดยสังกะสี นอกจากนี้คาดว่าสังกะสีอาจสามารถยับยั้งสารก่อความคันฮิสตามีนได้ การศึกษาแบบสุ่มและมีกลุ่มเปรียบเทียบโดยให้ซิงค์ซัลเฟตขนาด 440 มิลลิกรัมต่อวัน เป็นเวลา 8 สัปดาห์ ในผู้ป่วยที่ได้รับการฟอกไตจำนวน 40 ราย จากประเทศอิหร่าน สามารลดอาการคันได้อย่างมีนัยสำคัญ โดยไม่เกิดผลข้างเคียงร้ายแรง อย่างไรก็ตามการศึกษาดังกล่าวยังไม่มีการวัดระดับปริมาณสังกะสีหรือระบุความสัม พันธ์ระหว่างปริมาณสังกะสีและการลดระดับอาการคันที่ชัดเจน
ระเบียบวิธีวิจัย การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อยืนยันประสิทธิผลของการให้สังกะสีรูปแบบซิงค์ซัลเฟตในการลดอาการคันในผู้ป่วยที่ได้รับการบำบัดทดแทนไตในประเทศไทย มีวัตถุประสงค์รองเพื่อหาความสัมพันธ์ของระดับสังกะสีกับอาการคัน ประสิทธิผลของการให้ซิงค์ซัลเฟตในการเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย และ ผลข้างเคียงจากการสุ่มให้ซิงค์ซัลเฟตวันละ 440 มิลลิกรัม แบ่งให้ครั้งละ 220 มิลลิกรัม วันละ 2 เวลา หรือยาหลอกเป็นเวลา 12 สัปดาห์ และหยุดให้เป็นเวลา 4 สัปดาห์ ทำการประเมินระดับความรุนแรงของอาการคันโดยใช้มาตรวัดความคันด้วยสายตาและประเมินคุณภาพชีวิตโดย Uremic Pruritus in Dialysis Patients (UP-Dial) scale ทุก 4 สัปดาห์ โดยให้การลดลงของค่ามาตรวัดความคันด้วยสายตาตั้งแต่ 3 เป็นต้นไปถือว่าผู้ป่วยมีอาการดีขึ้น
ผลการศึกษา ผู้ป่วยจำนวน 55 ราย ได้รับการสุ่มให้ซิงค์ซัลเฟตจำนวน 28 ราย และยาหลอกจำนวน 27 ราย พบว่าทั้งสองกลุ่มมีลักษณะพื้นฐานใกล้เคียงกัน รวมทั้ง ระดับความเพียงพอของการฟอกเลือดที่พอเพียง (1.66±0.31 และ 1.65±0.28) พบว่าทั้งสองกลุ่มมีระดับค่ามาตรวัดความคันด้วยสายตา(7.00±1.90 และ 5.63±2.09)และระดับสังกะสี(58.50 9.46 และ 63.00±7.15 มคก./ดล.)ในช่วงเริ่มต้นของการศึกษาแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ถึงแม้ว่าจะมีความแตกต่างในผลต่างค่าเฉลี่ยของระดับค่ามาตรวัดความความคันด้วยสายตาเทียบกับระดับเริ่มต้นที่ 4 สัปดาห์ (1.41; 95%CI, 0.095-2.732; p=0.036) แต่เมื่อติดตามการรักษาจนครบ 12 สัปดาห์และ 16 สัปดาห์พบว่า การให้ซิงค์ซัลเฟตไม่มีความแตกต่างในการลดระดับค่ามาตรวัดความคันด้วยสายตาเทียบกับระดับเริ่มต้นเมื่อเทียบกับยาหลอก (1.131; 95%CI, -0.423-2.684; p=0.150) และ (1.505; 95% CI,-0.142-3,152; p=0.072) ตามลำดับ ไม่สามารถระบุความสัมพันธ์ระหว่างระดับสังกะสีหรือการเปลี่ยนแปลงของระดับสังกะสีในเลือดกับระดับค่ามาตรวัดความความคันด้วยสายตา
การให้ซิงค์ซัลเฟตไม่มีความแตกต่างในการเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเมื่อเทียบกับยาหลอก และไม่พบความแตกต่างในแง่ของอาการข้างเคียงระหว่างทั้งสองกลุ่ม
สรุป การศึกษานี้ไม่พบความแตกต่างระหว่างการให้ซิงค์ซัลเฟต หรือยาหลอก ในการลดระดับความรุนแรงของอาการคันในผู้ป่วยไตเรื้อรังระยะสุดท้าย การศึกษาในอนาคตอาจต้องการกลุ่มผู้ป่วยในการศึกษาที่มากขึ้น และการติดตามระดับสังกะสีในเลือดที่ 4 สัปดาห์